در عین حال جهش قیمتی بهای نفت طی هفته اخیر و بالا رفتن شاخص نفت خام آمریکا و گذر شاخص نفت برنت از مرز ۶۰ دلاری دلیلی برای نوسان قیمت در بازار‌های کالایی، به‌خصوص بازار محصولات پتروشیمی با ریشه و مبنایی نفتی است. با توجه به اینکه بهای نفت یکی از اهرم‌های موثر در تعیین قیمت محصولات پتروشیمی است، انتظار می‌رود که بهای این محصولات به تغییرات قیمتی اخیر طلای سیاه واکنش نشان دهند و با روند حرکتی آن همگام شوند. البته این درحالی است که بهای دلار به‌عنوان دیگر عامل تاثیرگذار نقش خود را در جهت‌گیری محصولات پتروشیمی خواهد داشت.  طی هفته گذشته نفت خام آمریکا با افزایشی ۳۳/ ۴ درصدی به بهای ۵۶ دلار و ۹۴ سنت رسید و این درحالی است که وضعیت برای شاخص برنت هم مشابه بود. اما این در حالی است که نفت خام برنت رشد و جهش چشمگیرتری را نسبت به نفت خام آمریکا تجربه کرده است و با افزایشی ۴۷/ ۵ درصدی رقم ۶۳ دلار و ۹۲ سنت را تجربه کرده است.

   بررسی دلایل افزایش رشد بهای نفت

طی ماه‌های گذشته سعی بر ثبات قیمت طلای سیاه با کنترل تولید و عرضه از سمت کشورهای تولیدکننده نفت بود و فعالیت‌ها در این سمت‌وسو تحقق یافت و بازار با ثبات طلای سیاه همراه بود. اما اختلافات داخلی عربستان و موج دستگیری‌ها در خاندان سلطنتی سعودی، احتمال وقوع درگیری‌های داخلی در عربستان را افزایش داد و در کنار این امر پرتاب موشک‌های یمنی به خاک عربستان که از سوی مقامات سعودی به ایران نسبت داده شده است، مسبب آن شد که بهای نفت برنت به بالاترین جایگاه خود طی دو سال و نیم گذشته برسد و در نهایت این دو عامل تهدیدی برای بر هم زدن ثبات و تعادل در بازار طلای سیاه شد. مساله‌ای که در کنار این موضوع باید به آن توجه شود و به عبارتی ریسک بزرگی برای شرایط فعلی محسوب می‌شود، افزایش تولید و عرضه تولیدکنندگان نفت با بالا رفتن بهای نفت است و این امر به قیمت خروج شرایط از دستان اوپک و بازگشت نفت شیل آمریکا به وضعیت تولید قبلی است. تعداد دکل‌های فعال در میادین نفتی آمریکا همچنان حدود ۶۲ درصد بیشتر از تعداد آنها در سال گذشته است. این موضوع به معنای پتانسیل بالای رشد تولید نفت آمریکاست. تولید نفت این کشور براساس گزارش هفته گذشته اداره اطلاعات انرژی آمریکا ۴۶ هزار بشکه افزایش یافته و به ۵۵/ ۹ میلیون بشکه در روز رسیده و بسیاری از برآوردها از ادامه آن و رسیدن به ۱۰ میلیون بشکه در روز در سال آینده خبر می‎دهد. نفت ۶۰ دلاری می‌تواند قدرت رشد تولیدات شیل را بیشتر کند و کنترل بازار بار دیگر در دستان تولیدکنندگان شیل قرار گیرد.

   نفتا و شرایط رشد این کالای استراتژیک

با توجه به اینکه نفتا یکی از فرآورده‌های پالایشگاهی نفت خام است که ماده اولیه بخش بزرگی از محصولات پتروشیمی محسوب می‌شود، انتظار رشد بهای محصولات پتروشیمی بعید و دور از ذهن نیست.  با توجه به اینکه خوراک مایع در بخارشکن‌ها شکسته و تبدیل به خوراک تولید بخشی از محصولات نهایی پلیمری و شیمیایی می‌شود، وابستگی عمیقی میان بهای نفت خام و خوراک مایع به‌وجود می‌آید. در طرف دیگر با توجه به نحوه قیمت‌گذاری نرخ خوراک، طبعا این تغییر به افزایش قیمت‌ها در بازارهای داخلی هم منجر می‌شود؛ اما گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که این افزایش مقطعی است. البته این درحالی است که تغییرات قیمتی طلای سیاه تاثیر خود را با چیزی در حدود دو هفته اختلاف بر بازار نفتا می‌گذارد و این نوسان هم با همین بازه زمانی به بازار محصولات پتروشیمی انتقال می‌یابد. بندهایی که در تعیین نرخ خوراک وجود دارد حاکی از تاثیر دو شاخص بهای ارز و بهای طلای سیاه است. به این ترتیب که با بررسی قیمت محصولات پلیمری از نشریه ICIS، محصولات شیمیایی از نشریه‌های PLATSS و ICIS، کودها از نشریه FMB و ال‌پی‌جی از نشریه Argus مشخص می‌شود که با افزایش بهای نفت و تاثیرآن بر قیمت‌های جهانی می‌توان انتظار افزایش مقطعی محصولات پلیمری و شیمیایی را داشت تا بهای نفت مسیر مشخص و با دوامی را بیابد.

   مقایسه روند قیمتی نفت و نفتا طی دو سال گذشته

بررسی رشد قیمتی شاخص نفت خام برنت حاکی از رشدی ۱۰۰ درصدی طی کمتر از ۲ سال گذشته است؛ به‌گونه‌ای‌که قیمت این محصول به دو برابر مقدار خود نسبت به آن زمان رسیده است. همان‌گونه که در نمودار مشخص است، نفت خام برنت از انتهای ماه آوریل سال ۲۰۱۶ با زاویه‌ای ۴۵ درجه مسیر رشد خود را ادامه داده و طی هفته گذشته مرز ۶۰ دلاری را در نوردیده و به رقمی بالاتر از این مقدار رسیده است.  این درحالی است که بررسی روند حرکت بهای نفتا از داستانی مشابه حکایت دارد. با توجه به نمودار قیمتی نفتا شاهدیم که طی کمتر از دو سال بهای این محصول استراتژیک از رقمی در حدود ۲۵۲ دلار در کمترین مقدار به رقمی در حدود ۵۸۰ دلار در بیشترین مقدار طی هفته گذشته رسیده است که این امر نشان از رشد ۱۰۰ درصدی دارد. در نهایت با توجه به شواهدی که در گزارش وجود دارد به‌نظر می‌رسد که بازار محصولات پتروشیمی خود را با بازار نفت و خوراک مایع نفتا همراه کرده و اگر روند حرکتی آنها مثبت باشد، انتظار افزایش محصولات در بازار‌های پتروشیمی هم وجود دارد. در کنار این موضوع روند حرکتی افزایشی دلار هم می‌تواند به این وضعیت کمک کند و باعث رشد قیمت محصولات در این بازارها شود. افزایش تحرک معامله‌گران درکنار تشدید تنش‌های منطقه با انتساب حمله موشکی ریاض به ایران رشد ۲۳ تومانی نرخ دلار را از روز دوشنبه رقم زده است. در کنار این عوامل رشد ۳/ ۲ درصدی ارزش جهانی دلار با رشد تقاضای آربیتراژی و چشم‌انداز رشد تقاضای ارز تجاری با نزدیک شدن به پایان سال میلادی از دیگر عوامل افزایش بهای دلار است.

بورس کالا