تصمیم ضدایرانی سنای آمریکا

دنیای اقتصاد: پس از تصویب قانون تحریم‌های ایران (ISA) در مجلس نمایندگان آمریکا، سناتور‌های این کشور نیز روز پنج‌شنبه به این قانون رای مثبت دادند و تحریم‌ها علیه بخش انرژی ایران را به مدت ۱۰ سال دیگر تمدید کردند. از مجموع ۱۰۰ سناتور آمریکایی ۹۹ سناتور به این قانون رای مثبت دادند در مقابل اما هیچ سناتوری به آن رای منفی نداد. سناتور برنی سندرز، نامزد مرحله درون حزبی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری هم در این رای‌گیری شرکت نکرد. این قانون برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ تصویب و در سال ۲۰۰۶ تمدید شد.

تصویب تمدید قانون تحریم‌های ایران در سنا

سناتور‌های آمریکایی با ۹۹ رای موافق و بدون رای مخالف قانون تحریم‌های ایران را ۱۰ سال دیگر تمدید کردند

پس از آنکه مجلس نمایندگان آمریکا اواخر آبان ماه طرح تمدید تحریم‌های ۱۰ساله موسوم به «ISA» را با ۴۱۹ رأی موافق و تنها یک رأی مخالف تصویب کرده بود، شامگاه پنج‌شنبه نیز مجلس سنا با اکثریت قاطع ۹۹ رای موافق و بدون رای مخالف، به تمدید ده ساله قانون تحریم‌های ایران رای مثبت داد و این طرح اکنون برای امضای رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده به کاخ سفید ارسال می‌شود تا به قانون تبدیل شود. در حالی که کاخ سفید تنها یک روز قبل از اقدام سنا اعلام کرده بود که باراک اوباما باید آن را مورد مطالعه قرار دهد و سپس درباره امضای آن تصمیم خواهد گرفت، اما نزدیکان به رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گویند از آنجا که این تمدید مرتبط با تحریم‌های اولیه است و ارتباطی به برجام و تحریم‌های ثانویه مرتبط با برنامه‌هسته‌ای ایران ندارد، باراک اوباما آن‌را امضا خواهد کرد. پیشتر رهبر معظم انقلاب ۳ آذر ماه در دیدار با جمعی از بسیجیان سراسر کشور هشدار داده بودند که اجرای تمدید تحریم‌های ۱۰ ساله قطعا نقض برجام است و جمهوری اسلامی ایران حتما در مقابل آن واکنش نشان خواهد داد. این طرح که از سال ۱۹۹۶ آغاز شده، هر ده سال یک‌بار تمدید می‌شود و اگر در برهه کنونی تمدید نشود، ماه آینده منقضی می‌شود.

خبرگزاری «رویترز» به نقل از دستیاران نمایندگان کنگره آمریکا نوشته است که انتظار می‌رود اوباما هم این طرح را امضا کند چون اعضای کنگره و مقامات دولت آمریکا می‌گویند که اعتقاد دارند تمدید قانون تحریم‌های ایران نقض توافق هسته‌ای نیست. به نوشته این خبرگزاری، کاخ‌سفید اگرچه اصراری بر تمدید این قانون نداشته، اما در عین حال مخالفت چندانی نیز با آن نداشته است، به‌طوری که یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا می‌گوید: «در عین حال که ما فکر می‌کنیم تمدید قانون تحریم‌های ایران ضرورتی ندارد، اما اعتقاد هم نداریم که این اقدام برخلاف توافق هسته‌ای باشد.» خبرگزاری رویترز به نقل از «دموکرات‌های موافق برجام» هم می‌نویسد که تمدید قانون تحریم‌ها، نقض برجام «نیست» و در واقع تنها ادامه برنامه تحریم‌هایی خواهد بود که سال‌هاست اجرا می‌شود. باب کورکر، سناتور جمهوری‌خواه ایالت تنسی و عضو کمیته روابط خارجی سنای آمریکا که از او به‌عنوان نامزد ترامپ برای تصدی پست وزارت خارجه یاد می‌شود، در این‌خصوص گفته است که تمدید تحریم‌های ۱۰ ساله علیه ایران به ترامپ این امکان را می‌دهد که تحریم‌هایی را که اوباما با برجام علیه ایران حذف کرده دوباره احیا کند. رویترز همچنین از قول «کریس کونز»، سناتور دموکرات، هم نوشته است که «متحدان» آمریکا در توافق هسته‌ای نیز با تمدید قانون تحریم‌ها مخالفتی نکرده‌اند. روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز هم به نقل از یک مقام در کاخ سفید می‌نویسد که تمدید قانون تحریم‌ها «اثری بر تعهد آمریکا به برجام ندارد» و وزیر خارجه هم این اختیار را خواهد داشت که هر گونه تحریم هسته‌ای در این قانون را متوقف کند. در رای‌گیری شامگاه پنج‌شنبه مجلس سنا، تنها سناتوری که در رای‌گیری شرکت نکرد، «برنی سندرز» نامزد حزب دموکرات در رقابت‌های ریاست جمهوری آمریکا و سناتور ایالت ورمونت بود، همچنین تنها رای مخالف در مجلس نمایندگان آمریکا نیز متعلق به توماس مسی نماینده ایالت کنتاکی بوده است.

تمدید تحریم‌ها خلاف برجام است

بلافاصله پس از این اقدام مجلس سنای آمریکا که تکمیل‌کننده اقدام مجلس نمایندگان آمریکا بود، وزارت امور خارجه ایران، تمدید ۱۰ ساله تحریم‌های ایران از سوی کنگره را «خلاف» توافق هسته‌ای توصیف کرد. بهرام قاسمی، سخنگوی این وزارتخانه، جمعه ۱۲ آذر گفت که « بر اساس اصول اولیه حاکم بر روابط بین‌الملل، دولت آمریکا مسوول اجرای تعهدات بین‌المللی آن کشور است و تحولات سیاسی داخل آمریکا و ارتباطات میان قوای مقننه و مجریه آن کشور نمی‌تواند توجیهی برای اهمال یا استنکاف از اجرای تعهدات بین‌المللی آن کشور محسوب شود.» به گزارش مرکز دیپلماسی رسانه‌ای وزارت خارجه، قاسمی تاکید کرد: «رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده در برجام پذیرفته است که با استفاده از همه اختیارات خود، از قانونی و اجرایی شدن موارد مخالف برجام، از جمله مصوبه اخیر کنگره جلوگیری کند.» سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران نشان داده است که به توافقات بین‌المللی خود پایبند است ولی برای همه شرایط، پیش بینی‌های متناسب را انجام داده و آمادگی لازم برای پاسداری مؤثر، قوی و مدبرانه از حقوق مردم ایران در هر شرایطی را ایجاد کرده است.» قاسمی در پایان افزود: «وزارت امور خارجه، رفتار دولت آمریکا در این زمینه را به‌صورت دقیق رصد کرده و گزارشی کامل به هیات نظارت بر اجرای برجام به منظور تصمیم‌گیری و اقدام مقتضی ارائه خواهد کرد.» پیش‌تر نیز محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه خردادماه امسال در مجلس شورای اسلامی گفته بود که دولت ایران به دولت آمریکا «تذکر» داده که تمدید تحریم‌ها «مغایر با برجام است.» اعتبار قانون فعلی تحریم‌های ایران روز ۱۱ دی به پایان می‌رسد. این قانون از سال ۱۹۹۶ و در دولت بیل کلینتون، رئیس‌جمهوری اسبق دموکرات اجرایی شد و بر اساس آن، سرمایه‌گذاری بیشتر از ۲۰ میلیون دلار در صنایع ایران به ویژه در صنایع انرژی ممنوع است. کنگره آمریکا پیش‌تر در سال ۲۰۰۶ به تمدید ۱۰‌ساله این تحریم‌ها رای داده بود و با رای اخیر، کنگره این قانون را تا سال ۲۰۲۶ تمدید کرده است. دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری جدید آمریکا در اظهاراتی متناقض از پاره کردن برجام و همچنین اصلاح بندهای آن و مذاکره مجدد خبر داده است. اظهاراتی که بلافاصله مخالفت مقامات ارشد آمریکایی را به دنبال داشت که در تازه‌ترین واکنش جان برنان، رئیس سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا - سیا - در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی گفته است که اگر ترامپ تهدید خود در مورد پاره کردن توافق هسته‌ای با ایران را به اجرا بگذارد، این اقدام نهایت بی‌خردی خواهد بود.

اجرایی شدن مصوبه سنا نقض صریح برجام

در ادامه واکنش‌ها به اقدام کنگره آمریکا، رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به مصوبه سنا درباره تمدید تحریم‌های ۱۰ ساله علیه ایران گفت این تمدید عملا نقض صریح «برجام» است؛ به ویژه اگر اجرایی و عملیاتی شود. به گزارش خبرگزاری «مهر» به نقل از «صدا و سیما»، علی اکبر صالحی در گفت‌وگویی ابراز کرد: «این قانون (آی اس آ یا قانون تحریم‌های ایران) اکنون وجود دارد، اما رئیس‌جمهوری آمریکا آن را ملغی الاثر کرده است و فعلا آثاری مترتب بر آن واقع نیست؛ اما اگر دوباره عملیاتی و اجرایی شود، نقض صریح برجام است.»

او درباره واکنش احتمالی ایران به اقدام آمریکایی‌ها گفت: «ایران ضرورتی بر علنی کردن آن (اقدامات متعاقب) مساله ندارد، ما پیش‌بینی‌های لازم را از قبل کرده‌ایم یعنی آمادگی خوبی داریم که بخواهیم واکنش نشان دهیم.» صالحی تاکید کرد: «در هیات نظارت بر اجرای برجام که رئیس‌جمهوری پس از سخنان مقام معظم رهبری آن را تشکیل داده بود درباره این موضوع صحبت شد و اقدامات لازم را مدنظر قرار دادند و گفتند ما سیر تحول «ISA» را رصد و متناسب با آن تصمیمات لازم را اتخاذ می‌کنیم.» او تاکید کرد: «موضوع «برجام» دو بعد عمده دارد؛ یک بعد فنی و یک بعد تحریمی که ما در بعد فنی مشکلی نداریم و جلو می‌رویم؛ اما در بُعد تحریمی آنها مشکلاتی را برای ما ایجاد می‌کنند.» صالحی تاکید کرد: «امیدواریم ضرورتی پیدا نکند که ما بخواهیم از ابزار فنی درمقابله با تحریم آنها استفاده کنیم چون اگر این‌گونه شد قطعا آنها بازنده خواهند بود.»