دنیای اقتصاد: هیات ایرانی به سرپرستی معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه روزگذشته برای شرکت در اجلاس آستانه درخصوص بحران سوریه، عازم آستانه پایتخت قزاقستان شد. این هیات به سرپرستی حسین جابری‌انصاری جمعه شب تهران را به مقصد آلماتی ترک کرد وروز گذشته پس از ورود به آستانه نشست‌های دوجانبه خود را با هیات‌های اعزامی از روسیه و ترکیه آغاز کرد.

اجلاس آستانه که به میزبانی دولت قزاقستان و با نظارت روسیه، ترکیه و جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۴ و ۵ بهمن‌ماه برگزار می‌شود، اهدافی چون تثبیت آتش‌بس، رویارویی موثر با تروریسم و انجام گفت‌وگوهای سوری - سوری میان دولت و معارضه سوریه برای فراهم کردن مقدمات وصول به یک راه‌حل سیاسی برای بحران سوریه را در دستور کار خود دارد. همچنین اجلاس آستانه مقدمه‌ای برای نشست ژنو است که قرار است ۲۱ بهمن‌ماه با نظارت سازمان ملل متحد در ژنو برگزار شود.

اما آنچه که از مدتی پیش اجلاس آستانه را تحت‌الشعاع قرار داده است، احتمال حضور آمریکا به دعوت رسمی روسیه برای حضور در این اجلاس است. هرچند ایران با حضور هیات آمریکایی در این اجلاس مخالفت کرده است، اما سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه به‌رغم این مخالفت، آمریکا را به مذاکرات صلح سوریه در آستانه دعوت کرده است. در همین ارتباط روز گذشته دیمیتری دپکوف، سخنگوی کاخ ریاست‌جمهوری روسیه (کرملین) در گفت‌وگو با شبکه بی‌بی‌سی اعلام کرد: «مسکو از حضور آمریکا در مذاکرات آستانه بر سر مساله سوریه استقبال می‌کند، اما موضع تهران این مساله را پیچیده‌تر کرده است.» به گزارش «ایسنا» او همچنین ایران را بازیگری مهم در مذاکرات سوریه توصیف کرد. در همین حال به گزارش خبرگزاری صداوسیما، روز گذشته دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین تصریح کرد: در مذاکرات آستانه بعید است توافقی درباره حل و فصل بحران سوریه به‌دست آید؛ زیرا تعداد طرف‌های دخیل در این روند بسیار زیاد است. پیش از این سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در پاسخ به اعتراض ایران نسبت به مشارکت آمریکا در مذاکرات آستانه گفته بود «مکانیزم دعوت به مذاکرات آستانه مشارکت همگان از جمله ایالات‌متحده را ممکن می‌کند.»

این اظهارات در شرایطی از سوی مسکو بیان می‌شود که براساس برخی از گزارش‌ها با توجه به آغاز به کار دولت جدید آمریکا، این کشور تمایل جدی برای حضور در مذاکرات صلح سوریه در آستانه ندارد وخود را برای حضور در نشست ژنو که قرار است ۲۱ماه جاری در ژنو برگزار شود آماده می‌کند. در همین حال برخی از تحلیلگران بر این نظرند که اگر نمایندگانی هم از سوی کاخ سفید در اجلاس آستانه حضور یابند تنها نقش ناظر را ایفا خواهند کرد. حسین شیخ‌الاسلام مشاور وزیر امور خارجه نیز در گفت‌وگو با میزان تاکید کرده است که ایران جزو اعضای اصلی نشست آستانه است و نقش آمریکایی‌ها در این نشست تنها در حد ناظری است که به دعوت میزبان آمده‌اند. باتمام اینها روز جمعه ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه در مورد احتمال حضور آمریکا در اجلاس آستانه گفت: «آمریکا دریافت دعوت نامه ارسالی از جانب ما را تایید کرده، ولی تاکنون پاسخ رسمی نداده است و من اطلاعی از تصمیم طرف مقابل ندارم.»

از آن سو ترکیه در شرایطی مبتکر ایده برگزاری نشست آستانه است که در چرخشی قابل توجه، دیگر خواستار کناره‌گیری بشار اسد از قدرت نیست و آن را واقع‌بینانه نمی‌داند. این در حالی است که تا پیش از این ترکیه به‌طور جدی خواستار برکناری بشاراسد از قدرت بود. اما تحولات منطقه ظاهرا این کشور را به این باور رسانده که اصرار بر کناره‌گیری او عمل‌گرایانه و واقع‌بینانه نیست. همچنان که چندی پیش محمد شیمشک، معاون نخست‌وزیر ترکیه تاکید کرده بود، آنکارا حل بحران سوریه بدون بشار اسد، رئیس‌جمهوری این کشور را در شرایط کنونی غیرواقع‌بینانه می‌داند. به هر ترتیب اجلاس دو روزه آستانه در حالی فردا و پس فردا در قزاقستان برگزار می‌شود که دولت اسد به‌رغم گذشت ۶ سال از آغاز درگیری‌ها در سوریه قدرت خود را دوباره به‌دست آورده است. پیش از این بشار اسد در گفت‌وگو با یک شبکه تلویزیونی ژاپنی گفته بود که انتظار دارد گفت‌وگوهای صلح آستانه، زمینه‌های پایان بخشیدن به جنگ داخلی در سوریه را فراهم آورد.

در همین ارتباط روز گذشته حسین جابری‌انصاری، معاون وزیر خارجه با تاکید بر اینکه هیچ بازیگر خارجی حق تصمیم‌گیری برای ملت سوریه را ندارد و ایران با آمادگی کامل در نشست آستانه حضور خواهد یافت، گفت: تلاش می‌کنیم به حل سیاسی بحران و گفت‌وگوی جدی بین طرف‌های سوری کمک کنیم. به گزارش خبرگزاری فارس، او درباره طرح‌های ایران برای حل سیاسی بحران سوریه گفت: ایران از ابتدا براساس دیدگاهی که داشت که حل سیاسی بحران بود و عدم امکان پایان یافتن این بحران از طریق نظامی، طرح‌هایی را برای ایجاد صلح در سوریه ارائه کرد که طرح چهار ماده‌ای ایران که بیش از دو سال قبل ارائه شد، آخرین طرح جمهوری اسلامی ایران بود و در قالب همین طرح که متضمن حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه و ارجاع همه امور به انتخاب مردم سوریه است، ما در کنفرانس آستانه این ایده‌ها را دنبال خواهیم کرد.

همزمان روز گذشته شورای امنیت سازمان ملل حمایت خود را از تلاش‌های روسیه و ترکیه برای آتش‌بس در سوریه و برگزاری مذاکرات آستانه اعلام کرد. نشست صلح آستانه در بیانیه نشست ۳۰ آذر ماه وزیران خارجه روسیه، ایران و ترکیه به‌صورت نهایی ارائه شد تا مقدمه‌ای برای رفع بن‌بست از سرگیری مذاکرات صلح سوری در ژنو که ۷ ماه پیش به‌دلیل برخی کارشکنی‌ها متوقف شد، باشد. قرار است استفان دی‌میستورا، فرستاده سازمان ملل به سوریه نیز در اجلاس آستانه شرکت کند. او پیش از این ابراز امیدواری کرده بود مذاکرات آستانه به افزایش تلاش‌ها برای تثبیت آتش‌بس در سوریه بینجامد. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، سخنگوی کرملین در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی نیز گفت حل‌و‌فصل بحران سوریه بدون مشارکت طرف آمریکایی غیرممکن است و مسکو مایل است با واشنگتن درباره این مساله همکاری کند.