دفاع از برجام

مارک‌چمپیون

تحلیلگربلومبرگ و نیویورک تایمز

از زمان صدور تحریم‌های جدید علیه ایران از سوی دولت دونالد ترامپ هیچ مقام ایرانی تهدید به برهم زدن توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ نکرده است. بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته است ایران به‌دنبال ارزیابی بهتر از دولت جدید آمریکاست. این موضوع همچنین نشان‌دهنده آن است که ایران دلایل زیادی برای پایبند ماندن به توافق هسته‌ای دارد و اینکه اگر طرفی بخواهد برجام را بر هم زند، آن طرف آمریکا باشد. هم‌اکنون ایران حمایت جامعه جهانی را به همراه دارد و ادامه اجرای برجام را نشانه قدرت می‌داند، در واقع بهترین موقعیت برای ایران، شرایط کنونی است.همچنین سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز روز دوشنبه تاکید کرد آزمایش موشکی ایران نقض برجام محسوب نمی‌شود و اینکه روسیه نظر خود را به آمریکا اعلام کرده است.

البته سیاست کنونی ایران می‌تواند پس از گذشت مدتی تغییر کند، هم‌اکنون این انتظار وجود دارد که دولت جدید آمریکا فشارهای خود بر ایران را با انجام اقدامات تحریک‌آمیز و تحریم‌های جدید در حوزه‌های حقوق بشر و تروریسم افزایش دهد تا ایران را به سمت بر هم زدن برجام حرکت دهد اما ایران تاکنون منطقی عمل کرده است.یکی دیگر از دلایلی که ایران مایل به برهم خوردن برجام نیست، دلیل مالی است؛ چراکه این توافق یک موفقیت برای بخش اقتصادی ایران محسوب می‌شود.هم‌اکنون تولید نفت ایران به شرایط پیش از تحریم‌های هسته‌ای بازگشته است، اگر چه هنوز میزان سرمایه‌گذاری‌های خارجی به رقم مورد انتظار ایران یعنی سالانه ۳۰ تا ۵۰ میلیارد دلار نرسیده، اما از زمان اجرایی شدن برجام ۴۲ درصد افزایش یافته است. در این شرایط اگر ایران بخواهد در راستای برجام حرکت نکند و با تمام قوا غنی‌سازی اورانیوم را از سر بگیرد ممکن است اروپا، روسیه و چین نیز به آمریکا برای بازگشتن تحریم‌ها بپیوندند.

اما در این شرایط حتی صدور کوچک‌ترین تحریم‌ها نیز می‌تواند روی میزان سرمایه‌گذاری در ایران تاثیرگذار باشد و نباید تاثیر روانی این تحریم‌ها بر سرمایه‌گذاران را نادیده گرفت؛ اگرچه به‌نظر می‌رسد اثر تحریم‌های جدید صادر شده محدود خواهد بود. منافع دیپلماتیک این توافق نیز برای ایران حائز اهمیت است که باعث تثبیت نقش ایران برای حل بحران سوریه به همراه روسیه، آمریکا و دیگر طرف‌ها خواهد شد و این دلیل دیگری است که باعث نرم‌تر شدن موضع مقامات ایران در زمینه توافق هسته‌ای (برجام) و دولت دونالد ترامپ خواهد شد.