عارفه مشایخی: روز گذشته معاملات بورس نقره‌ای در شرایطی انجام شد که یکشنبه جاری اکثر محصولات پلیمری پا در مسیری نزولی گذاشته و جهت‌گیری منفی قیمتی را تجربه کردند. البته این در حالی بود که این کاهش قیمتی محسوس نبوده و در اصل می‌توان گفت شرایط با ثباتی بر این بازارها حاکم است. با توجه به اینکه طی هفته‌های اخیر بهای طلای سیاه و نرخ ارز به‌عنوان دو اهرم تعیین‌کننده قیمت روندی نزولی را تجربه کردند، این انتظار وجود داشت که روند افزایشی بهای محصولات پتروشیمی که استارت آن از چند هفته پیش خورده شده بود،‌ متوقف شود. بی شک این کاهش قیمت‌ها هر چند کم،‌ قیمت محصولات را در بورس کالا و همچنین بازار داخلی تحت الشعاع قرار می‌دهد.

شرایط بازار داخلی

بررسی روند قیمتی بازارهای داخلی بیانگر این موضوع است که بهای اکثر گریدها در این بازارها هم با تاثیر پذیری قیمت‌های پایه با افت همراه بوده و جهت‌گیری منفی را تجربه کرده است. علاوه بر این موضوع باید به این نکته توجه کرد که افزایش عرضه برخی از گروه‌های جذاب در بورس کالای ایران هم در کاهش قیمت‌ها در بازارهای داخلی بی‌تاثیر نبوده است. با این حال بررسی ۲۰ معامله برتر تالار محصولات پتروشیمی در روز گذشته همان‌طور که در جدول همراه مشخص است نشان می‌دهد محصولاتی از جمله پلی‌اتیلن سبک خطی ۰۲۰۹AA امیرکبیر، پلی‌اتیلن سنگین فیلم F۷۰۰۰ مهر، پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX۳ امیرکبیر، پلی‌وینیل کلراید S۶۵ اروند، پلی‌وینیل کلراید S۶۵ بندر امام و... جزو بهترین عرضه‌های روز گذشته بودند.

بررسی تالار نقره‌ای

روز گذشته ۳۸ هزار و ۴۰۸ تن عرضه محصولات پلیمری در مقابل ۴۴ هزارو ۷۲۸ تن تقاضا قرار گرفت و در نهایت ۲۵ هزار و ۳۱ تن محصول مورد معامله قرار گرفت. این در حالی است که سه‌شنبه هفته گذشته ۵۰ هزار و ۴۷۲ تن عرضه در مقابل ۵۱ هزار و ۸۴۰ تن تقاضا قرار گرفته بود و ۳۱ هزار و ۵۱۸ تن مورد معامله قرار گرفت. مقایسه این اعداد نشانگر این موضوع است که ۳ شاخص عرضه،‌ تقاضا و حجم معاملات نسبت به هفته گذشته کاهش یافته است. از جمله علل وقوع این اتفاق باز هم باید به افت قیمت پایه اشاره کرد که سبب شده تولید‌کنندگان تمایل زیادی برای عرضه نداشته باشند. در طرف دیگر زمانی که عرضه‌ها کم باشد، تقاضای ثبت‌شده برای خرید کالا کم می‌شود و نتیجه این اتفاق آن است که حجم معاملات پایین می‌آید.

نکته‌های مهم عرضه‌های دیروز

۱- Pet بطری: افزایش ۷۰۴ تنی عرضه گرید ۷۸۱ و عرضه ۲۰۲۴ تنی این محصول در هفته جاری.

۲- پلی‌اتیلن سبک خطی: افزایش ۱۳۲۰ تنی ۲۰۹AA امیرکبیر و عرضه ۴۴۰۰ تنی این محصول در هفته جاری.

۳- پلی‌اتیلن سبک فیلم: کاهش ۵۰۰ تنی عرضه گرید ۰۰۷۵ بندر امام و عرضه ۱۰۰۰ تنی این محصول در هفته جاری که به نظر می‌رسد درصد رقابت این محصول در این هفته افزایش پیدا کند.

۴- پلی‌اتیلن سنگین تزریقی: کاهش ۵۰۶ تنی عرضه گرید ۲۲۰۰ ایلام و عرضه ۵۰۶ تنی این محصول در هفته جاری.

قصه تکراری پلی‌پروپیلن‌ها

پروپیلن‌ها از جمله محصولاتی هستند که با التهاب همیشگی قیمت همراه بوده و از جمله کالاهای جذاب به شمار می‌آیند. هرچند که برخی از گریدهای این محصول با افزایش عرضه همراه بودند، اما باز هم تعادل میان عرضه و تقاضا به وجود نیامد و گویی بازار این محصولات خیال رسیدن به شرایط با ثبات را ندارد. در ادبیات اقتصادی از این اتفاق با نام چسبندگی قیمت‌ها یاد می‌شود؛ به این معنا که زمانی که بازارها وارد یک فاز التهاب و افزایش قیمتی شوند، میل بازگشت مجدد را از دست داده و در سطوح بالای قیمتی چسبندگی پیدا کرده و تا زمانی که چند روز یا چند هفته پیاپی عرضه بیشتر از تقاضا شده و موجودی انبارها افزایش یابد و فعالان بازار با چشم خود برتری عرضه بر تقاضا را مشاهده نکنند نمی‌توان منتظر بازگشت آرامش به این بازار بود.

در این وضعیت تنها فروشنده است که با رقابت برای خرید منتفع خواهد شد و خریداران واقعی نیز بازندگان دائمی این بازار خواهند بود. شرایط نگران‌کننده‌تر این وضعیت زمانی است که دیگر مصرف‌کنندگان به سادگی اقدام به انعقاد قراردادهای بزرگ و بلند مدت نمی‌کنند؛ زیرا ناخودآگاه نگران عرضه امن مواد اولیه هستند. بنابراین ترجیح می‌دهند خود را در دام؛ ساخته و پرداخته ذهن خود و رفتار عرضه‌کنندگان اصلی نیندازند. نگاهی به معاملات پلی‌پروپیلن‌ها در بورس کالا نشان می‌دهد که به‌رغم افزایش نسبی عرضه‌ها، ولی تقاضا نیز گام به گام و پا به پای رشد عرضه‌ها در حال افزایش است و بازار گویی تمایلی به آرامش ندارد. این در حالی است که می‌توان احتمال افزایش بیشتر تقاضای واقعی را نیز لحاظ کرد؛ ولی با توجه به تجربیات پیشین چسبندگی قیمت‌ها به سمت رشد نرخ و مخصوصا عدم افت قیمتی همچنین شرایط کلی در بازار محصولات پلی‌پروپیلنی، ساده‌ترین وضعیت را باید همان چسبندگی نرخ به شمار آورد که حتی تغییر در قیمت‌های پایه نیز تفاوتی برای این بازار ایجاد نمی‌کند.به هر حال این موضوعی است که در صورت عدم توجه جدی و مدیریت بازار این شرایط باز هم ادامه خواهد یافت و دلیل اصلی آن را نیز باید همین موارد دانست که در نهایت به زیان مصرف‌کننده نهایی تمام خواهد شد و صنایع پایین دستی و اشتغال است که بازنده این روند معاملات و نوسان قیمت‌ها خواهند شد.

20 معامله برتر پلیمری