محمدحسین‌بابالو: معاملات بورس انرژی هنوز هم از روند افزایشی و آرام پیشین خود برخوردار است اما تقویت حجم و ارزش معاملات سیگنالی است که از تقویت بنیادین این بازار مالی حکایت دارد. نگاهی به وضعیت معاملاتی در بورس انرژی نشان می‌دهد بازارهای فیزیکی و مشتقه هر دو در مسیر تقویت حجم و ارزش معاملات به پیش می‌روند اما شتاب رشد معاملات در بازار فیزیکی از برتری محسوسی برخوردار است.

بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد حجم معاملات برق در بورس انرژی به نسبت سال‌های گذشته مخصوصا سال ۹۴ با عقب نشینی نسبی رو‌به‌رو است، اما به نسبت سال گذشته وضعیت بهتری دارد. حجم عرضه‌ها و تعداد عرضه‌کنندگان تغییر چندانی نداشته بنابراین باید دلیل این وضعیت معاملاتی را در طرف تقاضا جست‌وجو کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حجم تزریق منابع مالی از سوی بدنه دولت به بورس انرژی و دقیق تر در بازار مشتقه برق کاهش یافته که این عقب نشینی تزریق نقدینگی در ماه‌ها و حتی سال‌های اخیر را باید دلیل اصلی کاهش حجم معاملات به شمار آورد. این در حالی است که رایزنی با اهل فن گویای این نکته است که در نیمه دوم سال جاری وضعیت مالی وزارت نیرو بهبود یافته که شاهد افزایش تزریق مالی به بورس انرژی هستیم که البته این روند در ماه‌های اخیر ادامه یافته تا جایی که سه شنبه ۱۷ مرداد شاهد بودیم که ۷ میلیون و ۵۱۹ هزار قرارداد معادل ۱۵۶ میلیون و ۴۱۷ هزار کیلووات ساعت برق به ارزش ۵۸ میلیارد و ۴۰۶ میلیون ریال مورد معامله قرار گرفت که بالاترین رقم در سال جاری محسوب می‌شود. این وضعیت در شرایطی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که تامین مالی برق در بورس انرژی به جز از طریق بدنه اجرایی دولت در وزارت نیرو، از طریق واحدهای صنعتی نیز صورت می‌پذیرد یعنی مدتی است که برخی از واحدهای مصرف‌کننده برق با حضور در بورس انرژی و به کمک فرآیندهای چانه‌زنی و رقابتی، برق مورد نیاز خود را با قیمت‌های کمتری به نسبت بازار شبکه خریداری می‌کنند که سیگنال مهمی در مسیر تقویت معاملات برق در بورس انرژی به شمار می‌آید.

درخصوص بازار فیزیکی در بورس انرژی شرایط کاملا متفاوت است و با افزایش مداوم حجم و ارزش معاملات رو به رو هستیم که موجب شده بار اصلی توسعه در بورس انرژی پس از بازار برق و اوراق مشتقه بر دوش این بازار قرار بگیرد. به عبارت ساده‌تر هم‌اکنون غالب رشد معاملاتی در بورس انرژی مرهون رشد حجم و ارزش معاملات حامل‌های انرژی است که با توجه به تداوم شتاب افزایشی در این بازار می‌توان به موفقیت‌های بزرگ تری در بورس انرژی ایران خوش بین بود. به‌عنوان مثال ارزش معاملات در بازار فیزیکی بورس انرژی در مردادماه (‌تاکنون) به رقمی نزدیک به ۲۵۷ میلیارد تومان تاکنون بالغ شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل و ارزش معاملاتی ۹۴ میلیارد تومان از رشدی ۱۷۳ درصدی برخوردار شده است. از سوی دیگر ارزش معاملات تیرماه در بازار فیزیکی بورس انرژی رقمی نزدیک به ۳۰۰ میلیارد تومان بوده و برآوردهای «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد حتی در مردادماه می‌توان به رکورد معاملاتی تیرماه نیز دست یافت، اما برای اظهارنظر قطعی باید چند روز صبر کنیم.

وضعیت معاملاتی بورس انرژی در روز گذشته از تداوم روزهای خوب در بازار فیزیکی خبر می‌دهد تا جایی که شاهد بودیم ۱۳ هزار و ۷۴۸ تن از انواع حامل‌های انرژی به ارزش بیش از ۲۰ میلیارد تومان مورد داد و ستد قرار گرفت. این در حالی است که متوسط معامله روزانه در تیرماه سال جاری در بازار فیزیکی بورس انرژی ۶/ ۱۳ میلیارد تومان بوده یعنی معاملات روز گذشته به صراحت از متوسط تیرماه عبور کرده است. این وضعیت اگرچه مدتی است در بورس انرژی خودنمایی می‌کند ولی تجربه نشان داده بسیاری از عرضه‌های مهم در روزهای پایانی هر ماه مورد معامله قرار می‌گیرد که هنوز هم امیدواری‌های بزرگی را در این بازار زنده نگه می‌دارد. در روز گذشته دو عرضه ۵ میلیون لیتری (۳۸۷۵ تن) حلال ۴۰۲ پالایش نفت کرمانشاه همچنین ۲۰۰۰ تن نفتای سبک پالایش نفت شیراز، ۱۱۴۸.۵ تن حلال ۴۰۲ پالایش نفت بندرعباس و ۱۰۰۰ تن بلندینگ نفتا حلال ۴۱۰ پالایش نفت شیراز در رینگ داخلی مورد معامله قرار گرفتند که برخی از مهم‌ترین‌ معاملات این روز به شمار می‌آیند. آمارها از افزایش نسبی حجم عرضه‌ها در روزهای آینده خبر می‌دهد و به احتمال قوی هفته جذابی در بازار فیزیکی بورس انرژی رقم خواهد خورد.

تداوم رشد حجم و ارزش معاملات در بورس انرژی