خریداران خودروهای وارداتی مدل و سال ساخت خودرو را شناسایی کنند

مژگان میرزایی- پس از کاهش تعرفه واردات خودرو و به دنبال آن افزایش ورود خودروهای خارجی، نبود نظارت کافی بر خودروهای وارداتی امروزه تبدیل به معضلی در این نوع خودروها شده است. در حال حاضر خودروهای وارداتی بدون نظارت هیچ نهاد دولتی و تنها توسط واردکننده قیمت‌گذاری می‌شود و این امر موجب شده که خودروهای وارداتی گران‌تر از قیمت واقعی در بازار خودرو کشورمان به فروش رسد.

علاوه بر نبود نظارت بر قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی، خدمات پس از فروش ضعیف خودروهای وارداتی نیز برای متقاضیان این نوع خودروها تبدیل به مشکلی بزرگ شده است و تاکنون وزارت بازرگانی که مسوول پیگیری تعهدات واردکنندگان جهت ارائه خدمات پس از فروش است نیز در این خصوص هیچ اقدام عملی انجام نداده است. جلال ریخته‌گر قدیمی، رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران در خصوص وضعیت بازار خودرو از جمله ورود خودرو‌های خارجی با روزنامه دنیای‌اقتصاد به گفت‌وگو نشسته که متن آن در ذیل می‌آید.

به عنوان سوال اول، دلیل نوسانات قیمتی بازار خودرو چیست؟

اگر فروش سال را به چهار فصل تقسیم کنیم، فصل تابستان از اول خرداد تا آخر شهریور به دلیل اینکه میزان تقاضا برای خرید خودرو رو به افزایش است، قیمت نیز در این فصل روندی صعودی دارد اما اول مهر تا اول اسفند تقاضا برای خرید کاهش پیدا می‌کند که این امر موجب کاهش قیمت خودرو در بازار می‌شود. در مجموع از اول مهر تا آخر دی‌ماه بازار نسبت به شهریور ماه ۲۰ تا ۲۵درصد با کاهش تقاضا روبه‌رو است.

قیمت خودروهای خارجی در فصول مختلف سال چه نوساناتی را طی می‌کند؟

قیمت سال‌جاری و سال گذشته خودروهای خارجی تفاوت بسیاری داشته به طوری که یک مدل نیز در سال ۲۰۰۵ با قیمت ۱۳۰میلیون تومان در بازار معامله می‌شد اما قیمت همین خودرو در سال ۲۰۰۶ به ۶۵میلیون تومان رسید که این نشان دهنده کاهش ۵۰درصدی قیمت بنز در دنیا است در مورد سایر خودروها نیز، بی‌ام‌و نسبت به سال گذشته حدود ۳۰ تا ۳۵درصد کاهش قیمت داشته، این کاهش قیمت برای تویوتا به ۲۵ تا ۳۰درصد می‌رسد و خودروهای کره‌ای نیز کاهش ۱۰ الی ۱۵درصدی را در بازار تجربه کرده است.

عنوان شده که خودروهای وارداتی از خدمات پس از فروش برخوردار نیستند. این موضوع تا چه حد در بازار خودرو کشورمان، واقعی است؟

یکی از مشکلات خودروهای وارداتی خدمات پس از فروش آنها است. برخی کمپانی‌ها تاکنون به تعهدات خود مبنی بر ارائه خدمات پس از فروش عمل نکرده‌اند و در صورت ارائه نیز قیمت قطعات و لوازم یدکی بسیار بالا است و این موجب شده که قطعات و لوازم یدکی خودروهای وارداتی به صورت چمدانی و توسط مسافر وارد کشور شود که مشکلاتی از این زاویه به وجود آمده است و این در حالی است که اگر کمپانی‌ها به تعهدات خود در این زمینه عمل نکنند، پس از دو سال از زمان مصرف خودرو به‌دلیل نبود قطعات یدکی، یا خودروها در پارکینگ‌ها انبار می‌شوند و یا مصرف‌کننده ناچار می‌شود که لوازم یدکی را از کشورهای همسایه با هزینه بسیار بالا خریداری کند.

طبق قوانین وزارت بازرگانی هر کمپانی که اقدام به واردات خودرو می‌کند ملزم به ارائه خدمات پس از فروش می‌شود چگونه برخی کمپانی‌ها خودرو را بدون ارائه خدمات پس از فروش وارد کشور می‌کنند؟

کمپانی‌ها تعهداتی مبنی بر ارائه خدمات پس از فروش به وزارت بازرگانی ارائه می‌دهند اما به تعهدات خود عمل نمی‌کنند. وزارت بازرگانی می‌تواند مدارک و تعهدات شرکت‌های مذکور را به اجرا بگذارد که در صورت انجام این کار حق واردات از کمپانی مذکور گرفته می‌شود که تاکنون وزارت بازرگانی این کار را انجام نداده است.

به موضوع خودروهای داخلی برمی‌گردیم، به اعتقاد شما دلیل عدم رضایت مردم از خدمات پس از فروش خودروهای داخلی چیست و برای بهبود خدمات پس از فروش خودروهای داخلی چه اقداماتی باید انجام شود؟

به دلیل اینکه اغلب نمایندگی‌های خدمات پس از فروش خودروهای داخلی اقدام به فروشندگی خودرو می‌کنند سرویس‌دهی آنها به خودرو تا ۱۰درصد تقلیل‌یافته و نمایندگی‌های خدمات پس از فروش ۹۰درصد فعالیت خود را بر روی فروش خودرو صرف می‌کنند و در صورت سرویس‌دهی هم تنها تعویض قطعات را انجام می‌دهند و به تعمیر خودرو نمی‌پردازند. این امر باعث شده که مردم از سرویس‌دهی خدمات پس از فروش خودروسازها رضایت نداشته باشند.

قیمت‌گذاری خودروهای داخلی به چه صورتی انجام می‌شود؟

در‌حال‌حاضر هر ماه شرکت‌های تولیدکننده قیمت‌های خود را اعلام می‌کند و به دلیل اینکه قیمت‌ها توسط نمایندگی‌ها و تعمیرگاه‌های خودروسازان کارشناسی می‌شود، حق مصرف کننده در این بین از میان می‌رود. پس از شرکت‌های سازنده، اتحادیه نمایشگاه‌داران که وظیفه حمایت از مصرف‌کننده را بر عهده دارد پس از کارشناسی خودروی قیمت کف بازار را که ۳ الی ۵درصد با قیمت کارخانه متفاوت است، اعلام می‌کند اما حال طبق توافق‌های صورت گرفته و در صورت تصویب، طی چند ماه آینده قیمت انواع خودرو توسط اتحادیه و با نظارت وزارتخانه‌های بازرگانی و صنایع و معادن انجام خواهد شد و شرکت‌های سازنده در این خصوص حق دخالت نخواهند داشت. در صورت انجام این طرح خودرو با قیمت واقعی به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

در‌حال‌حاضر برخی خودروها با تفاوت ۲۰۰ الی ۳۰۰هزار تومان نسبت به قیمت کارخانه در بازار به فروش می‌رسند دلیل این تفاوت قیمت چیست؟

خودروهای پلاک‌شده در بازار به عنوان خودروی دست‌دوم معامله می‌شود که این امر در قیمت بازار تاثیر می‌گذارد همچنین قیمت، ارتباط مستقیم با تیراژ تولید دارد. در برخی مقاطع خودروساز با افزایش و کاهش تیراژ تولید موجب افزایش و یا کاهش قیمت خودرو در بازار می‌شودند که این مشکلات تنها زمانی برطرف می‌شود که خودروها با روش کارشناسی قیمت‌گذاری شوند.

عنوان شد که بر روی قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی هیچ سازمانی نظارت نمی‌کند، آیا این موضوع صحت دارد و در این خصوص چه اقداماتی صورت گرفته است؟

خودروهای وارداتی توسط واردکننده، قیمت‌گذاری می‌‌شوند و هیچ سازمانی به نحوه قیمت‌گذاری این خودروها نظارت نمی‌کند و تنها کاری که اتحادیه برای تعدیل قیمت خودروهای وارداتی تا کنون توانسته انجام دهد ایجاد رقابت بین واردکننده‌ها است که این امر موجب کاهش قیمت اکثر خودروهای وارداتی شده است.

خودروی وارداتی را به چند گروه می‌توان تقسیم کرد؟

خودروهای وارداتی به دو دسته تقسیم می‌شوند، یک گروه خودروهایی که در کشور سازنده اصلی تولید می‌شود و خودروهایی که به صورت تحت لیسانس در کشور ثالث مونتاژ به تولید می‌رسند. متاسفانه به دلیل نبود کارشناس خودرو، مصرف‌کننده نمی‌داند خودرویی که خریداری می‌کند تحت لیسانس یا توسط سازنده اصلی تولید شده یا خیر. همچنین ما در گمرک هم چنین کارشناسی نداریم که در زمان ورود خودرو به بازار، خودروهای وارداتی را ارزیابی کند و خودروها بدون ارزیابی از گمرک ترخیص می‌شوند.

در منابع خبری عنوان شده که برخی از خودروهای ۲۰۰۵ با برخی تغییرات به جای ۲۰۰۷ به فروش می‌رسد، در صورت صحت این موضوع چه راهکاری برای شناسایی اینگونه خودروها وجود دارد؟

برخی کمپانی‌ها با اعمال برخی تغییرات، خودروی وارداتی مدل قدیمی را به جای مدل جدید به مصرف‌کننده عرضه می‌کنند و به دلیل اینکه قبل از ورود خودرو به بازار کارشناسی که بتواند خودرو را کارشناسی کند وجود ندارد به همین دلیل مصرف‌کننده اطلاعاتی در خصوص تاریخ ساخت خودرو ندارد و ناچار است به گفته کمپانی واردکننده خودرو اعتماد کرده و خودرو را خریداری ‌کند. حال خریداران بایستی توجه داشته باشند که تاریخ ساخت خودرو در سه قسمت خودرو تعبیه شده، بر روی در سمت سرنشین کنار راننده، کمربند ایمنی خودرو و صندلی عقب، اما برای اطمینان بیشتر می‌توان شماره شاسی خود را از طریق اینترنت به کارخانه سازنده داد و به این وسیله تمام مشخصات خودرو مانند مدل، سال ساخت، رنگ و نام کارخانه سازنده، دریافت کنند.

در‌حال‌حاضر چند درصد از خودروهای در حال تردد، کشور را خودروهای خارجی تشکیل می‌دهد؟

در مجموع ۵درصد مردم متقاضی خودروهای خارجی هستند که از این تعداد حدود ۳درصد متقاضی تویوتا هستند و ۲درصد نیز سایر خودروهای وارداتی را انتخاب کرده‌اند.

کاهش تعرفه خودرو چه تاثیر در میزان علاقه مردم به خودروهای وارداتی داشته است؟

در صورتی که تعرفه خودرو به ۵۰درصد برسد ممکن است متقاضی خودروهای وارداتی دو تا سه درصد افزایش پیدا کند و با رسیدن تعرفه به ۳۰ تا ۴۰درصد متقاضیان خودروهای وارداتی ممکن است به ۱۵درصد برسند که با این شرایط کاهش تعرفه نمی‌تواند تاثیر چندانی بر بازار داخلی داشته باشد.

طی ماه‌های گذشته اخبار مختلفی مبنی‌بر ورود خودروهای ارزان چینی منتشر شد. با توجه به ذهنیت مردم به کالاهای چینی ورود اینگونه ماشین‌ها را به کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟

خودروسازان باید اقدام به مونتاژ خودروهایی کنند که حداقل از خودروهای تولیدی در کشور عقب نباشد، در‌حال‌حاضر خودروسازی‌های ما در آسیا بعد از ژاپن قرار دارند و از سایر کشورها جلوتر هستیم، خودروسازان باید کیفیت محصولات خود را افزایش دهند و اگر قرار است خودروی تحت‌لیسانس وارد کشور شود بهتر است آن خودرو در کشور خودمان تولید شود.

طبق تبصره ۱۳ تا پایان سال باید ۲۵۰هزار خودروی فرسوده از رده خارج و خودروهای نو جایگزین آنها شود. آیا خروج این مقدار خودرو به اعتقاد شما تا پایان سال امکان‌پذیر است و خروج این تعداد خودرو چه تاثیری بر بازار خودروی کشور دارد؟

جمع‌آوری خودروهای فرسوده با این روش‌هایی که تاکنون اجرا شده، به نتیجه نمی‌رسد. در‌حال‌حاضر روزانه حدود چهار هزار خودرو در ش تولید می‌شود در صورتی که ما چهار هزار و یک خودرو را خارج کنیم تنها یک خودرو را از رده خارج کرده‌ایم. تا به امروز حتی ۵درصد خودروهای فرسوده در حال تردد در سطح کشور نیز جمع‌آوری نشده‌اند. می‌توان گفت که خروج خودروهای فرسوده با این روش‌ها نمی‌تواند تاثیر چندانی بر روی بازار خودرو داشته باشد.