شرط رسیدن به تفاهم هستهای به روایت ظریف
دنیای‌اقتصاد- این روزها بحث انتقال پرونده هستهای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه در رسانه‌های داخلی و خارجی انعکاس زیادی یافته و تحلیلگران سیاسی هم با ذکر احتمالات به گمانه‌زنی در این خصوص پرداخته‌اند. موضوعی که از همان آغاز روی کارآمدن حسن روحانی مطرح بوده و همچنان با حدس و گمان‌هایی همراه است. در حالی که مقامات غربی مشتاقانه منتظر انتصاب اعضای تیم جدید ایران برای مذاکره با گروه موسوم به ۱+۵ هستند، رسانه‌های غربی هر اقدام و حرفی از سوی مقامات دولت حسن روحانی را یک نشانه و علامت در این‌باره در نظر می‌گیرند.
دنیای‌اقتصاد- این روزها بحث انتقال پرونده هستهای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه در رسانه‌های داخلی و خارجی انعکاس زیادی یافته و تحلیلگران سیاسی هم با ذکر احتمالات به گمانه‌زنی در این خصوص پرداخته‌اند. موضوعی که از همان آغاز روی کارآمدن حسن روحانی مطرح بوده و همچنان با حدس و گمان‌هایی همراه است. در حالی که مقامات غربی مشتاقانه منتظر انتصاب اعضای تیم جدید ایران برای مذاکره با گروه موسوم به ۱+۵ هستند، رسانه‌های غربی هر اقدام و حرفی از سوی مقامات دولت حسن روحانی را یک نشانه و علامت در این‌باره در نظر می‌گیرند. در این خصوص، محمدجواد ظریف صبح چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گفته می‌شود مذاکرات در مورد پرونده هستهای از شورای امنیت به وزارت خارجه منتقل خواهد شد، گفت: در این زمینه رییس‌جمهور تصمیم می‌گیرد و هنوز در این‌باره چیزی ابلاغ نشده است. ظریف در حاشیه جلسه هیات دولت:
انتقال مسوولیت مذاکرات هستهای به وزارت خارجه ابلاغ نشده است
به گزارش «ایسنا» وزیر امور خارجه در مورد سفر رییس‌جمهور به نیویورک نیز گفت در این خصوص هنوز تصمیمی گرفته نشده است. وی به احتمال حضور رییس‌جمهور در اجلاس شانگهای نیز اشاره کرد و گفت: رییس‌جمهور در جریان این سفر با برخی از سران شرکتکننده در این اجلاس از جمله ولادیمیر پوتین دیدار خواهد کرد.
ظریف در خصوص سفر رییس‌جمهور به نیویورک نیز گفت: برنامه‌ریزی‌های لازم در این زمینه صورت گرفته، ولی هنوز مشخص نیست که رییس‌جمهور به نیویورک جهت شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل سفر می‌کند یا نه. وی به حضور رییس‌جمهور در اجلاس شانگهای در قرقیزستان اشاره کرد و گفت: در جریان این اجلاس مذاکرات دوجانبه‌ای با مقامات شرکتکننده در این اجلاس صورت خواهد گرفت.
ظریف در پاسخ به این سوال که رییس‌جمهور در جریان سفر به قرقیزستان با پوتین نیز دیدار خواهد کرد یا خیر؟ با تایید این موضوع گفت: همان‌طور که گفتم رییس‌جمهور مذاکرات دوجانبه‌ای را با برخی از مقامات شرکتکننده در این اجلاس خواهد داشت از جمله پوتین، رییس‌جمهور روسیه. وزیر امور خارجه در مورد تغییر و تحولات در وزارت خارجه نیز گفت: تغییر و تحولات در این وزارتخانه امری طبیعی است. هر ساله یک سوم نمایندگی‌های ما در خارج از کشور تغییر می‌کنند و چرخشی در بین نیروها صورت می‌گیرد. امسال نیز این‌گونه است. البته چون دولت عوض شده این کار با مقداری تاخیر در حال صورت گرفتن است و از میان معاونان و مدیران، سفیران جدید انتخاب می‌شوند و ما این چرخش را در وزارت خارجه هر ساله داریم. وزیر امور خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که نماینده ایران در سازمان ملل چه کسی خواهد بود؟ گفت: هنوز این امر مشخص نشده است. ظریف در مورد تحولات سوریه با بیان اینکه هرگونه دخالت خارجی به برادرکشی منجر می‌شود، گفت: ما از افراط‌گرایی و فرقه‌گرایی و گسترش آن به کل منطقه نگران هستیم.
رییس دستگاه دیپلماسی در مورد گفت‌وگوی خود با برخی از مقامات کشورهای خارجی از جمله کاترین اشتون، گفت: وی برای تبریک زنگ زده بود و ما از فرصت استفاده کردیم در مورد شرایط حساس منطقه و همچنین اوضاع مصر و نگرانی‌هایی که در این زمینه داریم صحبت کردیم و این نگرانی‌ها را اعلام کردیم و تاکید کردیم که اگر منطقه به سمت افراط برود و افراط‌گرایی و فرقه‌گرایی در منطقه گسترش پیدا کند، مشکلاتی در این کشور و حتی فراتر از آن در منطقه رخ می‌دهد. وی به گفت‌وگوی خود با اشتون در ارتباط با مذاکرات هستهای نیز اشاره کرد و گفت: وی برای ورود به بحث هستهای اظهار تمایل کرد، ما هم تاکید کردیم که اگر اراده سیاسی در طرف مقابل وجود داشته باشد همان‌طور که مقام معظم رهبری و رییس‌جمهور تاکید کردند رسیدن به راه‌حل کار دشواری نیست، باید صداقت در طرف مقابل باشد. ظریف همچنین تاکید کرد که باید طرف مقابل حقوق ملت ایران و صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هستهای ایران را به رسمیت بشناسد.
گمانه‌زنی رسانه‌های غربی درخصوص مسوول مذاکرات هستهای
روزنامه نیویورک تایمز در این رابطه نوشت که ایران روز سه‌شنبه علامت‌هایی جدی ارسال کرد مبنی بر اینکه وزیر امور خارجه جدید این کشور که یک دیپلمات تحصیلکرده در آمریکا با درک عمیقی از ایالات متحده است، نقش ریاست هیات ایرانی در گفت‌وگوها با قدرت‌های جهانی درباره برنامه هستهای ایران را به عهده می‌گیرد.
نشانه‌ها درباره اینکه محمد جواد ظریف ریاست مذاکرات هستهای را به‌عهده می‌گیرد روز سه‌شنبه در کنفرانس خبری هفتگی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز مطرح گردید. سیدعباس عراقچی در این خصوص گفت: در ۱۰ تا ۱۲ سال گذشته مذاکره‌کننده دبیر شورای‌عالی امنیت ملی بوده است و این ممکن است تغییر کند. او افزود: ممکن است روحانی تصمیم بگیرد فرد دیگری را منصوب کند. شاید وزیر امور خارجه یا هر شخص دیگری که او مناسب بداند.
نیویورک تایمز در خصوص اظهارات عراقچی می‌افزاید: اینکه این سخنگو حتی چنین اظهارات فرضی را مطرح کند نشان می‌دهد که روحانی تصمیم گرفته است وزیر امور خارجه‌اش مذاکرات را پیش ببرد و مقام معظم رهبری که حرف آخر را در مساله هستهای می‌زند نیز با وجود بی‌اعتمادی به غرب با آن موافقت کرده است.
روحانی امیدوار است تبحر ظریف و سال‌ها تجربه‌اش در برخورد با آمریکایی‌ها به عنوان نماینده عالی ایران در سازمان ملل به دولت او کمک کند تا طرز تفکر آمریکا را درک کند. ظریف در دوران دبیری روحانی در شورای‌عالی امنیت ملی در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ با او همکاری داشت.
خبرگزاری آسوشیتد پرس نیز که روز گذشته خبری را درباره انتقال مسوولیت مذاکرات هستهای به وزارت امور خارجه ایران منتشر کرده بود در گزارشی این اقدام را نشانه‌ای از اینکه «ممکن است ایران درصدد دنبال کردن رویکردی کمتر مواجهه‌جویانه» در مذاکرات باشد دانست. این خبرگزاری افزود که با این کار رییس‌جمهور جدید ایران «قادر خواهد بود نفوذ بیشتری در این مورد داشته باشد. آسوشیتد پرس به نقل از فردی که وی را مقامی در وزارت امور خارجه ایران معرفی کرد و خبر این واگذاری را داد، افزود که اکنون ظریف در مرحله انتخاب تیم مذاکره کننده‌اش پیش از آماده شدن برای گفت‌وگوها با گروه شش کشور است.
همچنین خبرگزاری رویترز مدعی شد رییس‌جمهور ایران به‌رغم تشکیل کابینه جدید همچنان در حال رایزنی در پشت پرده برای انتقال پرونده هستهای به وزارت خارجه و انتخاب مذاکره‌کننده ارشد هستهای است. به گزارش رویترز این تاخیر برخی شایعات مبنی بر تمایل روحانی به انتقال پرونده هستهای به وزارت خارجه را تقویت می‌کند. به گزارش این خبرگزاری تاخیر در اعلام تیم مذاکراتی به خاطر اهمیت فوق‌العاده پرونده هستهای ایران و جایگاه حساس مسوول مذاکره‌کننده، از رایزنی‌های فشرده در پشت صحنه ساختار سیاسی پیچیده ایران حکایت دارد.
در همین ارتباط کارشناسان روس بر این باورند که انتصاب «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران به مقام مذاکره‌کننده هستهای این کشور گام مهمی از جانب تهران به منظور نشان دادن آمادگی و تمایل به انجام مذاکرات به شمار می‌رود و این نشانگر این است که تغییر مذاکره‌کننده نشان‌دهنده مهم بودن این مساله برای ایران» است.
حال تصمیم گیری در خصوص پرونده هستهای چه در شورای‌عالی امنیت ملی بماند یا به وزارت امور خارجه انتقال پیدا کند، آنچه اهمیت بیشتری دارد، این مساله است که کلید بهبود وضعیت اقتصادی کشور، یافتن راهی برای کاهش فشارهای ناشی از تحریم‌ها است، مساله‌ای که بر اقتصاد ایران تاثیر گذاشته و به گفته برخی از کارشناسان سیاسی می‌تواند دریچه‌ای برای ورود به گفت‌وگوهای واقعی باشد.
تغییر سیاست هستهای ایران قطعی است
عباس ملکی دیپلمات سابق وزارت خارجه نیز در خصوص انتقال پرونده هستهای به وزارت خارجه می‌گوید: سیاست هستهای ایران، چه در استراتژی و چه در تاکتیک تغییر خواهد کرد. شاید موضوع هستهای ایران بیش از آنکه یک موضوعی امنیتی باشد، موضوع دیپلماتیک است. اگر این موضوع را مساله‌ای دیپلماتیک بدانیم آنگاه وزارت خارجه بهتر می‌تواند مذاکرات هستهای ایران را به پیش ببرد. توجه کنیم می‌بینیم که طرف‌های ما در این مذاکرات همه از وزارت خارجه کشورهایشان هستند و هیچ کدام از نهاد دیگری نیستند. این نشان می‌دهد که این مساله ماهیت سیاست خارجی دارد. شاید یکی از مسائلی که باید رخ دهد این است که پرونده از شورای امنیت به وزارت خارجه منتقل شود. با این حال مهم‌تر از آن استراتژی‌ها هستند که باید تنظیم شوند.
ارسال نظر