حجم قراردادهای «آتی» اوج گرفت

گروه بورس کالا - طیبه شهبازی: روز شنبه، روز ریزش شدید قیمت‌ها بود. در این روز بازارهای طلا و ارز قیمت‌هایی را ثبت کردند که در دو هفته گذشته بی سابقه بوده است. بهای دلار در بازار آزاد در اولین روز هفته به ۳۰۵۰ تومان هم رسید، این در حالی بود که برخی صرافان معتقدند که این قیمت برای دلار هنوز در شرایط حاضر زیاد است و این ارز امکان ریزش بیش از اینها را نیز دارد. تمام سکه طرح جدید نیز قیمت یک میلیون و ۲۵ هزار تومان را در ساعاتی از روز گذشته به ثبت رساند. سکه‌های بازار قراردادهای آتی بورس کالا که حالا دیگر نزدیک‌ترین آنها سررسید مرداد است، در ساعاتی از دیروز با بهای سکه نقدی برابری می‌کردند. در این روز سایر سررسیدهای آتی نیز، با کاهش نزدیک به ۵ درصد رو به رو شدند. بهای جهانی طلا در ساعات نهایی معاملات روز جمعه، با افزایش ناگهانی قیمت نفت و کاهش ارزش دلار، روند صعودی را آغاز کرد و وارد کانال ۱۲۹۰ دلاری شد؛ در ادامه روز قیمت این فلز با نوسانات اندکی مواجه شد، اما در نهایت قیمت هر اونس طلا با افزایش ۱۳ دلاری، به ۱۲۹۷ دلار رسید. به نظر می‌رسد که سرمایه‌گذاران بازارهای طلا برای تعطیلات تابستانی آماده می‌شوند و تا زمان انتشار گزارش بعدی اشتغال آمریکا، عامل مهمی را در تعیین روند قیمت طلا تاثیرگذار نمی‌دانند. از سوی دیگر به گزارش مقامات چینی، نرخ‌های طلا در بازارهای این کشور توسط خرده‌فروشان در حال تغییر و دگرگونی است که این موضوع نیز می‌تواند روی قیمت‌های جهانی طلا تاثیرگذار باشد. این در شرایطی است که هم‌اکنون قیمت‌های طلا در بازارهای آسیایی نیز روند صعودی را ادامه می‌دهد. به نظر می‌رسد که بازار در حال هضم صحبت‌های برنانکی در برابر کنگره آمریکا در هفته گذشته است. اکثر فعالان بازار اعتقاد دارند که برنانکی طرفدار سیاست‌های پولی انبساطی است و به همین دلیل از سخنان اخیر وی متعجب نشدند. البته، برنانکی نیز تاکید کرده که هیچ اتفاق متفاوتی نسبت به آخرین اظهارات اخیر وی رخ نداده است. وی هفته گذشته به کمیته بانکی سنا گفت که هرگونه قضاوت در مورد اینکه کاهش روند خرید اوراق قرضه از سپتامبر شروع خواهد شد، بسیار زود است. در این سو، به اعتقاد فعالان بازارهای ارز و طلا، دلیل اصلی ریزش‌هایی که از پنج شنبه گذشته به رغم افزایش بهای جهانی طلا آغاز شده و همچنان ادامه دارد، ترس معامله‌گران از ورود به بازار و خرید و فروش ارز و سکه است. به گفته این گروه، در حال حاضر حجم تقاضا در بازار بسیار کمرنگ شده و به اصطلاح بازار پوک عمل می‌کند؛ به این معنی که معامله ای صورت نمی‌گیرد، بلکه تنها در میان خود صرافان و به صورت صوری قیمت‌ها روی کاغذ در حال پایین آمدن هستند. در این شرایط تنها تقاضایی که در بازارهای ارز و سکه وجود دارد متوجه کسانی است که به رفع نیاز واقعی و ضروری خود می‌پردازند، مثل واردکنندگان یا کسانی که ارز دانشجویی تهیه می‌کنند. در نتیجه به قول معامله‌گران بازار ارز، بازارها در شرایط حاضر خروجی ندارند. در معاملات روز گذشته بازار ارز و سکه نیز، جای انواع سکه خالی بود و دلالان تنها به خرید و فروش صوری که در آن ارز جابه‌جا نمی‌شود، می‌پرداختند. در طرف دیگر، برخی سرمایه‌گذاران این بازار یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش قیمت ارز را بحث مذاکرات بین‌المللی می‌دانند و بر این باورند که تا زمانی که چنین جو مثبتی در میان مردم و فعالان اقتصادی در خصوص احتمال کاهش یا رفع تحریم‌ها و از سویی بهبود جایگاه سیاسی ایران در جامعه بین‌الملل وجود دارد، قیمت‌ها با افزایش روبه‌رو نخواهند شد؛ مگر اینکه تقاضای سنگینی وارد بازار شود. به اعتقاد این قشر در صورتی که چنین تقاضایی وارد بازار شود، بازار این قابلیت را دارد که سریعا تغییر جهت داده و قیمت‌ها را افزایش دهد. البته فعلا بازاریان و سرمایه‌گذاران در انتظار چنین پیشامدی نیستند، اما به گفته برخی کارشناسان بازار ارز و طلا، زمانی که دلار به کمترین سطح قیمتی که می‌تواند در حال حاضر ثبت کند برسد، بهای آن برای خریداران جذاب خواهد شد. در این میان همان بازار پوک می‌تواند حالا جهت عکس به خود بگیرد و در جهت افزایش قیمت‌ها پیش رود؛ بنابراین چنین ریزشی چندان پایدار نخواهد ماند. در این صورت اختلاف قیمت سکه‌های آتی و نقدی بالا خواهد رفت؛ بنابراین به نظر می‌رسد که قیمت روز گذشته سررسیدهای آتی، پایین تر از حد انتظار بودند و به طور مثال قیمت یک میلیون و ۵۰ هزار تومان برای سکه سررسید آبان (که در ساعاتی از روز گذشته ثبت شد) بسیار پایین به نظر می‌رسد. این البته در حالی است که مدیران بورس کالا بر این باور هستند که از آنجا که بسیاری از فعالان بازار هم معتقدند که فضای مثبت سیاسی به منزله تداوم کاهش قیمت‌ها است، همین تحلیل‌های متفاوت و تضاد آرا است که روند بازار را شکل می‌دهد، بنابراین قیمت‌های فعلی سکه‌ها در بازار آتی، منطقی و عادی است. در حال حاضر افت تقاضا هم در بازارهای کالایی وجود دارد و هم در بازار دلار که موجب نزولی شدن قیمت‌ها شده است. در شرایط حاضر، تغییری در طرف عرضه رخ نداده است؛ به طور مثال تزریقی از جنس سکه یا دلار از سوی بانک مرکزی اتفاق نیفتاده تا بازار را کاهشی کند، بلکه این تنها افت تقاضا است که قیمت‌ها را پایین نگه می‌دارد. از دیگر سو حجم کم معاملات در بازارهای نقدی نیز به این کاهش قیمت دامن می‌زند. سال گذشته نیز چنین وضعیتی در بازارها حاکم بود، با این تفاوت که حجم زیادی سکه و دلار از سوی بانک مرکزی به بازار تزریق شده بود که موجبات کاهش قیمت‌ها را فراهم کرده بود، اما با این حال که در تیرماه سال گذشته قیمت ارز و سکه کف کاهش را تجربه کردند، افزایش تقاضا در مرداد ماه آن سال، بهای دلار و سکه را بالا کشید. اگر چنین روندی امسال نیز تکرار شود، با توجه به کاهش قیمت‌ها در تیرماه، بهای فعلی دلار و سکه برای خریداران جذاب شده و ورود خریداران به بازار، می‌تواند به افزایش قیمت‌ها منجر شود. در شروع معاملات روز گذشته بازار قراردادهای آتی سکه طلا، تمام سکه‌ها به جز سررسید مردادماه، با کاهش بیش از ۲درصد و در مواردی ۳ درصدی روز را آغاز کردند. این روند در ادامه معاملات این روز شدت بیشتری به خود گرفت و سکه مردادماه زیر قیمت سکه نقدی معامله شد. حجم معاملات نیز در این روز با وجود اینکه یک سررسید (تیرماه) از بازار حذف شده است، بیش از ۱۰۰۰۰ معامله بود که با توجه به نوسانی شدن قیمت‌ها، بازار توانست معامله‌گران را به خود جذب کند. از میانه معاملات این روز تا پایان ساعت معاملاتی، تنها دامنه نوسان سکه سررسید مرداد گاهی به زیر ۴ درصد می‌رسید و سایر سررسیدها در محدوده زیر ۵ درصد نوسان می‌کردند.