اونس طلا، طلایه دار بازارهای داخلی

گروه بورس کالا - طیبه شهبازی: بازار طلا و سکه تهران تغییرات قیمتی هفته گذشته خود را کاملا با نوسانات اونس طلا در بازارهای بین‌المللی منطبق کرده بود. زمانی که قرار بود تصمیم مهم کنگره آمریکا پیرامون افزایش سقف بدهی‌ها در روز ۱۷ اکتبر نهایی شود، بهای اونس طلا با افزایش شدید به ۱۳۲۰ دلار رسید و این مساله موجب شد تا قیمت سکه در بازارهای داخلی با افزایش محسوسی مواجه شود. روند حرکتی قیمت سکه طی هفته گذشته هم با اونس طلا منطبق و در مسیر کاهشی بود، چراکه بهای جهانی طلا روز جمعه ۲۶ مهر، با نوسانات زیاد صعودی و نزولی، در نهایت روی قیمت ۱۳۱۶ دلار ثابت شد و این عدد تا یکشنبه گذشته بر تابلوی معاملاتی این بازارها ماند. به همین ترتیب نوسانات سکه نقدی در بازار تهران نیز به شکلی نامحسوس ادامه داشت تا زمانی که بهای طلا در بازارهای بین‌المللی روز سه شنبه باز هم به میزان قابل توجهی افزایش یافت وموجب بالا رفتن قیمت سکه شد. پس از اتمام تعطیلات و بازگشایی بازارهای جهانی، روز دوشنبه بهای طلا با نوسانات زیاد باز هم در نهایت با بهای ۱۳۱۶ دلار به کار خود پایان داد. در این روز کمترین و بیشترین بهای طلا به ترتیب ۱۳۱۳ و ۱۳۲۳ دلار بود. اما روز سه‌شنبه زمانی که گزارش آمار بیکاری آمریکا اعلام شد، بهای طلا به ۱۳۴۲ دلار در هر اونس رسید. البته در این روز کمترین قیمت طلا در بازارهای جهانی به ۱۳۱۱ دلار هم رسیده بود که نشان از نوسانات شدید قیمتی به دنبال گمانه‌زنی‌ها پیرامون آمارهای جدید اقتصادی داشت. بازار سکه تهران که روز سه شنبه را در ادامه روند روزهای پیش از آن، در مسیر کاهشی حرکت می‌کرد و حتی از بهای سکه ربع بهار آزادی به میزان ۱۲ هزار تومان کاسته بود، ناگهان به تبع افزایش بهای اونس طلا، از مسیر کاهشی خود برگشت و بر قیمت‌ها افزود که این روند روز چهارشنبه هم ادامه پیدا کرد. بهای دلار در بازار آزاد، اما طی هفته گذشته تا روز دوشنبه روند کاهشی داشت به طوری که در پایان معاملات روز یکشنبه و در ادامه در روز دوشنبه، بعد از گذشت بیش از سه هفته، به زیر ۳۰۰۰ تومان سقوط کرد. اوایل مهرماه، همزمان با سخنرانی رییس‌جمهور کشورمان در مقر سازمان ملل متحد و همزمان با آن، صحبت‌های جنجال‌برانگیز و پر‌حرف و حدیث رییس کل بانک مرکزی پیرامون کف قیمت این ارز مهم، بهای دلار در سطح روانی ۳۰۰۰ تومان ثابت شده بود و گمان نمی‌رفت که به زیر این قیمت سقوط کند، اما این اتفاق در پی فروش مقداری ارز در روزهای شنبه و یکشنبه هفته گذشته رخ داد. اما طبق آخرین اظهار نظر سیف، روند نزولی که طی روزهای اخیر در بازار ارز اتفاق افتاده کاملا مورد تایید بانک مرکزی است. وی همچنین اعلام کرد که برنامه بانک مرکزی تداوم روند نزولی در بازار ارز و رسیدن به یک ثبات پایدار در این بازار است. به نظر نمی‌رسد و قرار هم نیست که بانک مرکزی برنامه‌ای برای تزریق ارز به بازار داشته باشد، اما از آنجا که تا حدودی خیال دولت از این بابت که دیپلماسی نفتی کشور در آینده نزدیک به ثمر خواهد نشست و حجم قابل توجهی دلار را عاید کشور خواهد کرد راحت است، به نظر می‌رسد نگرانی از بابت کمبود ارز که لزوم افزایش بهای دلار را موجب شود وجود ندارد و بانک مرکزی از کاهش بیشتر بهای دلار هراسی نخواهد داشت؛ اما با این وجود صحبت اخیر سیف می‌تواند تنها از لحاظ روانی کف قیمت ارز را باز بگذارد. همزمان با تحولات قیمتی اونس طلا و سکه نقدی، بازار قراردادهای آتی سکه بورس کالا نیز در تمام روزهای هفته گذشته به جز روز سه‌شنبه، با نوسانات بسیار اندک، در مسیر کاهش قیمت حرکت کرد. دامنه نوسان قیمتی در بازار آتی سکه از اوایل مهرماه امسال بسیار کاهش یافته که این مساله به ریزش شدید حجم قراردادهای معامله شده نیز دامن زده است. بر این اساس تغییرات قیمتی این سکه‌ها در طول این مدت - به جز استثنائات اندکی - در محدوده زیر یک درصد مثبت و منفی بوده، چراکه دامنه تغییرات قیمتی بازار طلا و دلار تهران نیز در این مدت، بسیار کاهش یافته است. تا حدود دو هفته پیش، بازیگر اصلی تغییرات قیمتی بازارهای داخلی، دلار بود، اما پس از آن این وظیفه به اونس طلا سپرده شد. این در حالی است که خبرهای مهم و تاثیرگذار سیاسی و اقتصادی در این مدت کم نبوده‌اند، اما بازار تهران مدتی است که خود را در مقابل این اخبار واکسینه کرده و رفتاری از روی شتابزدگی یا احساسات از خود نشان نداده است. به همین ترتیب وضعیت بازارهای طلا و ارز، قبل و بعد از مذاکرات ژنو، تفاوت چندانی نداشت. بازارها به همان شیوه قبلی، با کمترین تحرک و نوسان قیمتی پیش می‌روند. یکشنبه هفته گذشته باز هم خبرهایی با بار مثبت شنیده شد، اما با این وجود، شاهد کاهش قابل توجهی در بهای سکه و ارز نبودیم. در دومین روز هفته، سکه‌های نقدی در ساعات ابتدایی معاملات این بازار تفاوت قیمتی چندانی با بهای روز شنبه نداشتند و حتی نوسانات این روز بسیار نامحسوس‌تر و کمتر از شنبه بود. دلار بازار آزاد اما در این روز با کاهش قیمت به ۳۰۱۰ تومان رسید تا به نسبت روزهای قبل از آن، واکنش بیشتری از خود نشان دهد. روز دوشنبه باز هم از بهای دلار کاسته شد تاجایی که به ۲۹۹۸ تومان رسید و خریداران را وارد بازار ارز کرد تا در نهایت فردای آن روز مجددا باز هم دلار به کانال ۳۰۰۰ تومانی بازگردد. اما به هرحال این سقوط دلار موجب شکسته شدن جو روانی ۳۰۰۰ تومانی برای این ارز شد. در روزهای پایانی هفته گذشته باز هم به میزان اندکی بر قیمت دلار افزوده شد. در حالی که کماکان خبرها و سیگنال‌های مثبت و منفی از رویدادهای داخلی و خارجی- از اظهارنظرهای سیاه و سفید پیرامون مساله هسته‌ای ایران گرفته تا گمانه‌زنی‌های مختلف در مورد لغو یا تداوم تحریم‌ها علیه ایران- ادامه دارد، اما بازاری که تا چند ماه پیش به شایعات و خبرها واکنش‌های شدید لحظه‌ای نشان می‌داد، اکنون آرام گرفته و ترجیح می‌دهد تنها شنونده حرف و حدیث‌ها باشد تا زمانی که رویدادی به معنای واقعی به وقوع بپیوندد. مدتی بود که سررسیدهای بازار آتی سکه در محدوده زیر یک درصد منفی با نوسان بسیار اندک معامله می‌شدند تا اینکه دوشنبه گذشته با ریزش‌های بیش از ۹ هزار تومانی سکه نقدی، سکه‌های آتی هم بر شدت ریزش قیمتی خود افزودند. البته در همان ساعات شدت گرفتن کاهش قیمت‌ها در بازار سکه، اونس طلا هم از مسیر صعودی خود تا حدودی برگشته بود. به طور کلی انتظاری که در مورد اونس طلا برای این روز وجود داشت این بود که طلا جهش شدیدتری را به خود ببیند، اما این طور نشد و این مساله در کنار سقوط دلار به زیر ۳۰۰۰ تومان، موجب شد تا سکه‌های آتی و نقدی بیش از چند روز پیش از آن کاهش قیمت بگیرند. اما رقم حجم معاملات سکه‌های آتی همچنان بسیار پایین است که این مساله متاثر از همین روند در مورد سکه نقدی و دلار است. بورس کالا هم بیش از این نمی‌تواند از میزان وجه تضمین به منظور رونق گرفتن معاملات آتی سکه بکاهد و بنابراین شاید تنها اخباری با پتانسیل قوی که بتواند بازار را نوسانی کند، منجر به بازگشت هیجان به این بازار شود. هرچند اونس طلا تا حدودی موفق شد روز سه‌شنبه مسیر سکه‌های آتی را از کاهش برگرداند، اما این افزایش محدود زیاد طول نکشید و فردای آن روز باز هم ریزش قیمت ادامه پیدا کرد. بازار جهانی طلا در حالی روز سه‌شنبه با آرامش نسبی و کاهش اندک قیمت نسبت به آخرین بهای این فلز در روز دوشنبه پیش می‌رفت، که سرمایه‌گذاران این بازارها در انتظار انتشار گزارش جدید وزارت کار آمریکا در خصوص وضعیت نرخ بیکاری و فرصت‌های شغلی جدید بودند. در نهایت انتظار به پایان رسید؛ به گزارش وزارت کار ایالات متحده در این روز، کارفرمایان این کشور در ماه سپتامبر تنها موفق به تولید ۱۴۸ هزار فرصت شغلی شده اند که این میزان از سرعت رشد اشتغال، آهسته تر از میانگین نرخ سال گذشته است. این مساله نگرانی‌ها را در مورد ترمیم اقتصاد آمریکا در میان جنگ بودجه در واشنگتن افزایش داد. بنابر این گزارش، سرعت رشد اشتغال از ۳/۷ درصد در ماه آگوست به ۲/۷ درصد در ماه سپتامبر کاهش یافته است. در این روز بهای جهانی طلا در کمترین قیمت به ۱۳۱۱ دلار در هر اونس رسید و میانگین تغییرات قیمتی این روز نیز به سوی کاهش بها بود تا زمانی که آمار بیکاری آمریکا اعلام شد و توانست بهای جهانی طلا را صعودی کرده و به ۱۳۴۲ دلار در هر اونس برساند. بر این اساس برخی معامله گران بازارهای جهانی طلا معتقدند که قیمت طلا به دلیل آمارهای ضعیف بازار کار و تعویق احتمالی تعدیل سیاست محرک اقتصادی فدرال رزرو تا سال آینده، در همین سطح باقی خواهد ماند. همچنین گفته می‌شود دلیل اینکه فدرال رزرو تعدیل این سیاست را به تاخیر می‌اندازند این است که این بانک به آمارهای ایجاد فرصت‌های شغلی قابل اتکایی نیاز دارد تا بتواند تصمیم‌گیری کند و آمارهای فعلی موقتا تحت تاثیر تعطیلی دولت در اوایل اکتبر به درستی اطلاعات را منعکس نمی‌کنند. برخی پیش‌بینی‌ها هم حکایت از این دارد که افزایش رشد اقتصادی آمریکا، بالا رفتن نرخ بهره بانکی و متوقف شدن بخشی از محرک پولی فدرال رزرو عوامل موثر بر کاهش قیمت جهانی طلا در سال آینده خواهد بود. براساس این پیش‌بینی، قیمت جهانی طلا در سه ماه پایانی ۲۰۱۳ میلادی نیز کاهش یافته و به کمتر از ۱۳۲۰ دلار خواهد رسید. در حالی که برخی تحلیلگران اقتصادی می‌گویند که روند صعودی قیمت طلا در بازارهای جهانی در روزهای اخیر کاملا موقتی بوده و قیمت این فلز گرانبها به زودی کاهش خواهد یافت، بانک آمریکایی مریل لینچ پیش بینی کرد که با افزایش تقاضای طلا در بازار هند طی ماه نوامبر، قیمت جهانی این فلز گرانبها نیز با افزایش چشمگیری روبه‌رو خواهد شد. اما آنچه که پیش روی بازار طلا و ارز تهران است، مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روزهای ششم و هفتم آبان در وین پایتخت اتریش است و نشست دیگر که کمتر از دو هفته آینده برگزار خواهد شد، دور بعدی مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ در روزهای ۱۶ و ۱۷ آبان ماه در شهر ژنو سوئیس است. هرچند تجربه این روزهای بازارها نشان داده است که واکنش خاصی به این قبیل رویدادها از خود بروز نمی‌دهند، اما به هر روی در صورتی که نتایج حاصل از این مذاکرات به صورت شفاف اطلاع رسانی شود و در عین حال دارای بار قوی مثبت یا منفی (که البته با توجه به رویکرد ایران و کشورهای ۱+۵، نتایج منفی دور از ذهن به نظر می‌رسد)، این پتانسیل را خواهد داشت که بازارهای خاموش را تکان دهد. طی دو روز گذشته خبرهای مثبت و منفی مختلفی باز هم به گوش رسید که البته به دلیل تعطیلی بازار طلا و ارز تهران، شاید اثر این اخبار - در صورتی که بازار تصمیم بگیرد به آن واکنش نشان دهد - طی معاملات امروز خود را نشان دهد. از جمله این اخبار این بود که به‌‌رغم حکم دادگاه عمومی اروپا مبنی بر لغو تحریم‌های کشتیرانی ایران، این دولت‌ها گام‌های اولیه برای اعمال مجدد این تحریم‌ها را برداشته‌اند. نگرانی از این مساله در پی این گمان است که این اقدام، مذاکرات دیپلماتیک رو به جلو در مورد برنامه هسته‌ای ایران را پیچیده کند. همچنین چند صدایی در آمریکا موجب شده تا خبرهای ضد و نقیضی از تصمیم آمریکا پیرامون لغو یا کاهش تحریم‌ها علیه کشورمان به گوش برسد. بر همین اساس روز گذشته یک مقام ارشد کاخ سفید اعلام کرد که آمریکا به دنبال لغو تحریم‌ها علیه ایران در ابتدای مذاکرات هسته‌ای نیست. از سوی دیگر روز پنج‌شنبه گذشته، کاخ سفید با هدف متقاعد کردن سنای آمریکا برای به تاخیر انداختن تصمیم گیری در مورد طرح جدید تحریم‌ها علیه ایران، نشستی با دستیاران کمیته رهبران سنا ترتیب داد که بر این اساس کاخ سفید تلاش می‌کند تا یک بار دیگر طرح تحریم‌های جدید را که قرار بود ماه گذشته در کمیته بانکی سنا به رای گذاشته شود، به تاخیر بیندازد. گفته می‌شود در حالی که کنگره به دنبال تشدید تحریم‌ها علیه ایران است، دولت اوباما می‌خواهد زمان بیشتری به مذاکرات هسته‌ای با ایران بدهد. اما در این میان یک نشریه آمریکایی با بررسی قدرت عمل اوباما در برابر مخالفت‌های کنگره برای لغو تحریم‌های ایران نوشت: رییس‌جمهور آمریکا برای کاهش یا لغو تحریم‌ها علیه ایران، نیازی به اجازه کنگره ندارد و قادر است اقدامات تحریمی را با چرخش یک قلم لغو کند. به هر روی گمانه زنی‌های مثبت و منفی پیرامون تصمیم نهایی آمریکا در این مورد در داخل کشور همچنان ادامه دارد، اما تاکنون - حداقل طی دو هفته گذشته - نتوانسته بازارهای طلا و ارز تهران را از خود متاثر کند. بازار قراردادهای آتی سکه به غیر از مذاکرات پیش رو در حوزه سیاست خارجی، منتظر خبر یا رویداد ویژه‌ای نیست و در حال حاضر علاوه بر تغییرات بهای دلار در بازارهای داخلی، نوسانات اونس طلا تعیین‌کننده مسیر این بازارها است. قیمت طلای جهانی روز جمعه تا اواسط معاملات، به میزان ۷ دلار کاهش یافته بود. هرچند که در بالاترین قیمت به ۱۳۴۷ دلار هم رسید که ۵ دلار از بهای روز پنج‌شنبه این فلز گرانبها بیشتر بود.