یارگیری جدید در رقابت بازارها

برخی کارشناسان افزایش تقاضای چینی‌ها را در تقویت طلا موثر می‌دانند، اما عامل اصلی افزایش قیمت فلز زرد رنگ واکنشی عنوان می‌شود که بازارهای جهانی، پیش از حضور «جانت یلن» رئیس بانک مرکزی آمریکا در کنگره از خود نشان دادند. از آنجا که پیش‌بینی تحلیلگران مبنی‌بر این بود که «یلن» در سخنرانی خود بر لزوم اجرای سیاست‌های تورمی تاکید کند، شاخص سهام در اروپا افزایش یافت و تقویت یورو در مقابل دلار در بازارهای جهانی را موجب شد. این امر نیز باعث شد که طلا در طی کردن مسیر افزایش قیمتی با یورو همراه شده و نرخ فلز زرد رنگ به بیشترین مقدار سال جدید خود برسد. سکه فروشان بازار انتظار دارند، سکه بازار داخلی نیز به تقویت طلای جهانی واکنشی مثبت نشان داده و در صورت ادامه روند صعودی طلای جهانی، افزایش قیمت را تجربه کند. به‌رغم نوسانات نسبتا شدیدی که اونس، انتظارش را می‌کشد، اوضاع در بازار ارز داخلی آرام بوده و قیمت‌ها تغییر چندانی نکردند. صرافان انتظار دارند اخبار مثبتی که در خصوص لغو تحریم‌ها و گسترش روابط اقتصادی به گوش می‌رسد به تداوم روند کنونی بازار کمک کند.

طلای جهانی

قیمت هر اونس طلای جهانی، دیروز، پیش از مراسم سخنرانی «جانت یلن»، رئیس جدید فدرال رزرو، افزایش یافت و به بیشترین مقدار خود در سال ۲۰۱۴ میلادی رسید. بر اساس برنامه، «یلن»، بعدازظهر دیروز برای نخستین‌بار در مقابل کنگره سخنرانی کرد و راجع به سیاست‌های پولی خود به کنگره توضیحاتی ارائه داد. این نخستین سخنرانی این خانم در مقابل سناتورهای کنگره بود و توجه زیادی را به خود جلب کرد (به‌دلیل آغاز سخنرانی در ساعت ۶:۳۰ دقیقه بعدازظهر دیروز انعکاس سخنان وی به امروز موکول شد). پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که «یلن» در این سخنرانی به لزوم ادامه اجرای سیاست بسته محرک پولی و روی آوردن به دیگر سیاست‌های محرک تاکید کند. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی تقویت فلز زرد رنگ در بازارهای جهانی نیز به واسطه همین پیش‌بینی‌ها رخ داده بود. البته رشد چشمگیر تقاضای طلا از سوی چینی‌ها نیز به عنوان عاملی مهم در تقویت دیروز طلا مطرح می‌شود. بر اساس گزارشی از «بلومبرگ» میزان مبادلات طلا در «شانگهای» چین، با اتمام تعطیلی جشن سال نو چینی‌ها و شروع به‌کار مجدد بازارهای این کشور به بیشترین مقدار خود از ماه مه سال میلادی گذشته، مصادف با خرداد سال‌جاری رسیده بود. به هر روی گزارش‌هایی از «کیتکو نیوز» و «بلومبرگ» نشان می‌دهند که علت اصلی تقویت اخیر طلا، به نخستین حضور «یلن» به عنوان رئیس «فدرال رزرو» در کنگره، و تاثیراتی که این رویداد بر بازارهای سهام داشته است، مربوط می‌شود. آمارهای ضعیفی که در ۲ ماه اخیر از بازار کار آمریکا منتشر شده بود، به همراه اظهارات قبلی «یلن» مبنی بر لزوم ادامه سیاست‌های انبساطی تا رشد و رونق کامل اقتصادی ایالات‌متحده، تحلیلگران را متقاعد کرده بود که او در سخنرانی دیروز خود، بر ادامه اجرای سیاست‌های تورمی تاکید می‌کند. مهم‌ترین تاثیر این امر در افزایش شاخص سهام در اروپا مشاهده شد. در تحلیل‌های اخیر، برخی کارشناسان گفته بودند که طلا و بازار سهام آمریکا و اروپا وارد رقابتی سه‌جانبه شده‌اند. گزارشی جدیدتر از «بلومبرگ» نشان می‌داد که موضع این سه رقیب نسبت به هم در موقعیت‌های گوناگون تغییر می‌کند. این بار به‌دلیل اهمیت زیادی که بازارهای جهانی برای حضور «یلن» در کنگره قائل شده بودند، طلا و بازار سهام اروپا در یکسو قرار گرفتند، البته این امر تا حدی به صورت غیرمستقیم صورت گرفت. پیش‌بینی‌ها در خصوص اتخاذ سیاست‌های تورمی توسط «یلن» باعث واکنش مثبت بازار سهام اروپا شد. استقبال از بازار سهام اروپا زیاد شد و نرخ برابری یورو در مقابل دلار افزایش یافت و تقویت یورو در مقابل دلار نیز افزایش قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی را به همراه داشت. پیش از این هم مشاهده شده بود که یورو و طلا تغییراتی در یک جهت را متحمل می‌شوند و هر یک دیگری را با خود همراه می‌کند. نکته قابل‌توجه در اینجا این است که تقویت بازار سهام اروپا که در رقابت سه‌جانبه طلا، آمریکا و اروپا، پیش از این تضعیف طلا را موجب شده بود، این بار به تقویت طلا کمک کرد. بنابراین، به نظر می‌رسد بازار سهام اروپا می‌تواند در شرایط گوناگون تاثیرات متفاوتی بر بازار طلا بگذارد. این بار تضعیف دلار، عامل اصلی بروز تغییرات بود و طلا و بازار سهام اروپا در یکسو قرار گرفتند.

با وجود اینکه طلا در روزهای اخیر به مقدار قابل‌توجهی تقویت شده است و عوامل مختلف از رشد بیشتر طلا در هفته‌های آینده حکایت دارد، عده‌ای رشد طلا را کوتاه‌مدت برآورد می‌کنند. این افراد معتقدند آمار ضعیف بازار کار آمریکا تا حد زیادی به خاطر شرایط آب‌و‌هوایی بوده است و در واقع اوضاع اشتغال‌زایی و بیکاری در ایالات‌متحده چندان نامساعد نیست. به هر حال اظهارنظر قطعی در خصوص آینده طلا میسر نیست و روند قیمتی این فلز گرانبها به استقبال از بازارهای سهام، تقاضای فیزیکی برای طلا و سیاست‌های پولی اقتصادهای بزرگ جهان وابسته است.

بازار داخلی

دوشنبه، قیمت دلار و یورو در بازار داخلی، قدری افزایش یافت و نرخ پوند انگلیس پایین آمد، با این وجود بازار در کل آرام و تغییر قیمت‌ها محدود بود. صرافان برای تغییرات بروز کرده، علت خاصی قائل نیستند و آن را با متغیرهای درونی بازار مرتبط می‌دانند. در خصوص نرخ‌های رسمی ارز در داخل کشور نیز می‌توان به از بین رفتن انطباق نسبت قیمت یورو به دلار با برابری جهانی این دو ارز اشاره کرد. بر این اساس، تقویت یورو نسبت به دلار در بازارهای جهانی باعث شد، نسبت نرخ رسمی این ارزها در داخل کشور از برابری جهانی یورو به دلار کمتر شود. در نتیجه، انطباق مجدد نسبت نرخ این ارزها در داخل با برابری جهانی‌شان مستلزم افزایش نرخ رسمی یورو است. در خصوص نرخ‌های بازاری نیز، یورو وضعیت مشابهی دارد. انطباق نرخ‌های بازار داخل با برابری‌های جهانی، افزایش قیمت یورو و پوند در راسته بازار را طلب می‌کند. در نتیجه به نظر می‌رسد قیمت دلار آمریکا در بازار تهران به نسبت یورو و پوند انگلیس قدری بالا است؛ بنابراین به‌منظور انطباق با بازارهای جهانی نرخ دلار در صورت ثابت ماندن قیمت یورو و پوند باید قدری کمتر شود. حال با توجه به تمایلی که بازار به حفظ قیمت دلار در سطوح کنونی از خود نشان داده است، باید دید این عدم انطباق از طریق افزایش قیمت سایر ارزها از بین می‌رود یا از طریق کاهش قیمت دلار.

به هر روی فضا در بازار ارز داخلی در کل مساعد است. تحلیلگران اخبار خوشی که در خصوص بهبود فضای اقتصادی داخلی و خارجی ایران، لغو تحریم‌ها و گسترش روابط به گوش می‌رسد را در تداوم روند کنونی و استقرار ثبات در بازار موثر می‌دانند. از جمله این اخبار می‌توان به برداشته شدن تحریم خدمات اینترنتی اشاره کرد. وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم مبادلات پولی برای خرید تجهیزات و خدمات اینترنتی علیه ایران را لغو کرد. به گزارش «وال استریت ژورنال»، وزارت خزانه‌داری آمریکا با صدور مجوزی، مبادلات پولی ایران برای خرید تجهیزات و خدمات اینترنتی و مخابراتی به‌منظور استفاده شخصی شهروندان را از فهرست تحریمی خود خارج کرد. به موجب این مجوز، از تاریخ ۱۸ بهمن ۱۳۹۲ خرید نرم‌افزارها، برنامه‌های کاربردی تلفن همراه، سخت‌افزارهای گوشی‌های تلفن همراه، رایانه‌های شخصی و همچنین پرداخت برای میزبانی وب‌سایت و مواردی از این دست از دایره مقررات تحریمی خارج شد و شهروندان ایرانی می‌توانند به خرید این تجهیزات و خدمات بپردازند. توافق بین ایران و گروه ۱+۵ به سمت نهایی شدن پیش می‌رود و اظهارات برخی از مسوولان نیز این امر را تایید می‌کند. رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در این راستا گفته است: «نظر آژانس از پاسخ‌های ایران تامین شد».

بازار سکه

قیمت انواع سکه و طلای ۱۸ عیار روز دوشنبه در بازار داخلی قدری افزایش یافت. تغییر قیمت‌ها در روز دوشنبه نیز چندان وسیع نبودند، ولی در مقایسه با تغییرات بسیار محدود قیمت‌ها در بازار طلای داخل قابل‌توجه بود. بازاری‌ها بر این باورند که روند قیمت سکه در بازار تهران به‌طور کلی تحت تاثیر دو عامل مهم تعیین می‌شود، تغییر نرخ هر اونس طلای جهانی و روند قیمت ارز در بازار داخل، البته عرضه و تقاضا همچنان مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در تعیین قیمت طلا و هر کالای دیگری هستند، ولی از روند قیمتی اونس و ارز می‌توان به عنوان محرک‌های بیرونی تعیین قیمت طلا در داخل کشور یاد کرد. روند قیمتی دلار از ابتدای شروع به‌کار دولت جدید تاکنون در کل نزولی بوده و ارزش ریال طی این چند ماه در مقابل بسیاری از ارزها افزایش یافته است. با توجه به حرکت توافق بین ایران و گروه ۱+۵ به سمت مراحل نهایی، کارشناسان امیدوارند که روند کنونی حاکم بر بازار ارز تداوم یافته و طی ماه‌های آینده ریال ارزش بیشتری نیز پیدا کند. بنابراین به نظر نمی‌رسد که بازار ارز داخلی بتواند، تقویت سکه را موجب شود. در نتیجه نگاه‌ها در بازار داخل به روند قیمتی طلای جهانی معطوف شده است. تقویت طلا در بازارهای جهانی اگر ادامه‌دار شود، ممکن است که نگاه سرمایه‌گذاران داخلی نسبت به فلز زرد رنگ را اصلاح کرده و موجب جذابیت مجدد فلز گرانبها شود. بر این اساس امیدها در بازار سکه داخل هنوز به‌طور کامل از بین نرفته است و تحلیلگران بازار بر این باورند که احتمال دارد طی ماه‌های آینده سکه دوباره به سبدهای سرمایه‌گذاری مردم بازگردد و بازار سکه افزایش قیمت و رونق را یک بار دیگر تجربه کند.