گروه انرژی- در حالی که برخی از استان‌های کشور با بحران آب روبه‌رو شده‌اند که وزیر نیرو دیروز در اولین سفر استانی خود در سال ۹۳، به اصفهان رفت تا مشکل کم‌آبی زاینده رود را بررسی کند. کم‌آبی زاینده رود و خشک شدن بیش از نیمی از طول این رودخانه، پرونده آن را به ستاد بحران اصفهان کشاند و این موضوع در نشستی با حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو بررسی ‌شد. اگرچه در این سفر قرار است وزیر نیرو چند پروژه برقی را افتتاح کند، اما دلیل اصلی سفر وی به اصفهان، شرکت در نشست مدیریت بحران استان با حضور ۳۰ نفر از نمایندگان اصناف کشاورزان بود.

کم آبی زاینده رود که با برداشت‌های بی‌رویه بالادست این رودخانه تشدید شده است، این روزها بحرانی شده؛ به طوری که علاوه بر تهدید منابع آب شرب اصفهان، کشاورزان این استان را نیز به پای میز مذاکره و چاره‌اندیشی کشانده است.

وزیر نیرو در جریان سفر به اصفهان بر لزوم مدیریت مصرف آب در تمام بخش‌ها به‌ویژه بخش کشاورزی با رویکرد کشت محصول‌هایی که به آب کمتری نیاز دارند، تاکید کرد. چیت‌چیان با بیان اینکه وزارت نیرو درباره موضوع آب طرح‌های جامعی را در دستور کار دارد، اظهار کرد: در زمینه طرح‌های مربوط به انتقال آب، باید با حساسیت و دقت بیشتری عمل شود تا شهرهایی که در مسیر طرح انتقال آب قرار دارند، با آسیب مواجه نشوند. وی سپس با اشاره به وضعیت منابع آبی حوضه زاینده‌رود، افزود: آب مورد نیاز در این حوضه ۸/۲ میلیارد مترمکعب است که هم اکنون با کسری ۶۰۰ میلیون مترمکعبی مواجه هستیم و این کسری باید با مدیریت مصرف در تمام بخش‌ها جبران شود.

از سوی دیگر، استاندار اصفهان نیز در مورد مشکلات آب زاینده‌رود معتقد است: کاهش نزولات جوی، نبود مدیریت یکپارچه در بخش آب، افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد در مصارف آب شرب موجب شده که زاینده‌رود اکنون از یک رودخانه دائمی به یک رودخانه فصلی تبدیل شود.

رسول زرگر در نشست مدیریت بحران استان اصفهان، زاینده‌رود را ایجادکننده تمدن در اصفهان خواند و افزود: زاینده‌رود در شرایط کنونی تامین آب شرب پنج میلیون نفر، تامین آب ۲۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و ۱۰ هزار واحد صنفی را برعهده دارد.

وی به مشکلات به وجود آمده در چند سال اخیر برای زاینده‌رود اشاره کرد و گفت: باید توجه داشت که مشکلاتی که در طول دو یا سه دهه برای زاینده‌رود به وجود آمده است، یک‌شبه حل نمی‌شود. وی افزود: باید بپذیریم و اطمینان داشته باشیم که دولت مشکل زاینده‌رود را درک کرده و به طور جدی به دنبال حل آن است.

استاندار اصفهان همچنین از وزیر نیرو درخواست کرد: سه نفر از اعضای اصناف کشاورزی که مورد اطمینان این صنف هستند، در تصمیم‌گیری‌های کارشناسی مربوط به اعداد و ارقام و محاسبه‌های مربوط به حقابه‌های کشاورزان حضور داشته باشند.

همچنین در این نشست نمایندگان اصناف کشاورزی به بیان مشکلات، راهکارها و پیشنهادهای خود درباره بحث زاینده‌رود پرداختند. دریافت حقابه، جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز، رسیدن آب به تمام مجموعه بهره‌بردار، کاهش سهم آب صنعت و لزوم صرفه‌جویی مردم و کشاورزان در مصرف آب از پیشنهادها و درخواست‌های نمایندگان اصناف کشاورزی بود. همچنین نمایندگان اصناف اعلام کردند که بدون حضور کشاورزان و همراهی دولت، مشکلات حقابه کشاورزان حل نمی‌شود.

البته مشکل کم‌آبی فقط به استان اصفهان محدود نمی‌شود؛ به طوری که بر اساس آخرین گزارش مقامات مسوول در وزارت نیرو در اواخر سال گذشته، وضعیت منابع آب ۲۴ استان کشور قرمز شده است. کاهش بارندگی‌ها، کاهش جریان‌های سطحی و روان‌آب‌ها در سال آبی جاری در مقایسه با متوسط درازمدت و سال آبی گذشته، مصارف بالای آب کشاورزی و... از جمله مواردی هستند که وضعیت منابع آبی در ۲۴ استان از ۳۱ استان کشور را در وضعیت قرمز قرار داده است. از سوی دیگر، یکسان نبودن توزیع بارش در کشور وضعیت نگران‌کننده‌ای را برای برخی از استان‌های کشور ایجاد کرده است.

در همین حال، با توجه به گزارش سال آبی، تا ۱۶ فروردین ماه سال جاری از مجموع ۱۵۲ سد کشور ۵۷ سد کمتر از ۴۰ درصد آب دارند که این میزان ۳۸ درصد از ظرفیت کل مخزن آب سدهای کشور را تشکیل می‌دهد.

براین اساس ۱۹ سد کشور بین ۴۰ تا ۵۰ درصد آب، ۲۷ سد ۵۰ تا ۷۰ درصد، ۲۵ سد ۷۰ تا ۹۰ درصد و ۲۴ سد بین ۹۰ تا ۱۰۰ درصد آب دارند. همچنین مخازن آب سدهای کشور هم اکنون ۴۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب است که در مجموع ۲۵ میلیارد و ۱۹۰ میلیون مترمکعب آب دارند و این میزان ۵۳ درصد از ظرفیت کل را شامل می‌شود.

براساس این گزارش حجم آب ورودی به سدها در سال جاری ۱۸ میلیارد و ۸۵۰ میلیون مترمکعب است که نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۲۱ میلیارد و ۸۰ میلیون مترمکعب بوده، ۱۱ درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین میزان حجم آب خروجی از سدها در سال جاری ۱۲ میلیارد و ۵۱۰ میلیون مترمکعب بوده که این میزان نسبت به ۱۳ میلیارد و ۷۳۰ میلیون مترمکعب سال گذشته از کاهش ۹ درصدی برخوردار شده است.

براساس این گزارش از وضعیت آب سدهای تهران، ذخیره سد لار با ۲۶ میلیون لیتر کاهش در سال جاری نسبت به سال گذشته به ۱۹ میلیون مترمکعب و ذخیره سد طالقان نیز از ۳۰۱ میلیون مترمکعب سال گذشته با ۴۳ درصد کاهش به ۱۷۴ میلیون مترمکعب رسیده است. ذخیره سد ماملو نیز با ۳۰ درصد کاهش از ۱۵۳ میلیون مترمکعب سال گذشته به ۱۲۳ میلیون مترمکعب، ذخیره سد کرج با ۴۰ درصد کاهش از ۱۴۶ میلیون مترمکعب سال گذشته به ۸۸ میلیون مترمکعب و ذخیره سد لتیان نیز با ۶۳ درصد کاهش از ۶۶ میلیون مترمکعب سال گذشته به ۲۵ میلیون مترمکعب در حال حاضر رسیده است. براساس این گزارش حجم ذخایر مخازن حوضه های کارون بزرگ، کرخه و مارون تا ۱۶ فروردین ماه سال جاری ۱۴ میلیارد و ۷۱۶ میلیون مترمکعب بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۲ درصدی نشان می دهد. در همین رابطه محور سیزدهمین نشست شورای‌عالی آب نیز که به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور برگزار شد به مساله کمبود آب اختصاص یافت.

معاون اول رئیس‌جمهور در این نشست با بیان اینکه کمبود آب مساله‌ای پراهمیت است، گفت: به سادگی نمی‌توان از این مساله گذشت. اسحاق جهانگیری با اشاره به محدودیت منابع آب در کشور تصریح کرد: برخی استان‌های کشور با بحران و محدودیت‌های بیشتری در بخش آب روبه‌رو هستند که باید ضمن در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، برنامه‌ریزی لازم را برای رفع این مشکلات انجام داد.