تحرکات دلار، عامل رونق سکه آتی

گروه بورس کالا - طیبه شهبازی: مسیر نوسانات اونس طلا در ۲ ماه اخیر نشان می‌دهد که این فلز با یک روند صعودی، تا تاریخ ۱۴ مارس به ۱۳۸۲ دلار رسید (یعنی ۱۱۵ دلار معادل ۹ درصد افزایش بها) و پس از آن رو به نزول گذاشت تا در نهایت در ابتدای آوریل به کمترین میزان در ۲ ماه اخیر برسد. بهای طلا در این روز رقم ۱۲۷۸ دلار را به ثبت رساند یعنی ۱۰۴ دلار معادل ۵/۷ درصد افت قیمت. این ریزش پس از آن روی داد که مقامات ارشد بانک مرکزی آمریکا از احتمال افزایش بهره بانکی در آینده نزدیک خبر دادند.

پس از آن اما بار دیگر مسیر طلا صعودی شد. از ابتدای آوریل تا روز گذشته، قیمت فلز زرد بیش از ۳ درصد معادل ۴۰ دلار افزایش داشته است. روز گذشته به دنبال افزایش تنش‌های سیاسی در اوکراین و رشد تقاضا در بازار چین، قیمت جهانی طلا به بالاترین حد خود در ۲ هفته اخیر رسید. بر همین اساس برخی تحلیلگران بازار طلا معتقدند این فلز در حال حرکت به سوی جبران بیشتر کاهش قیمت در کوتاه مدت است. قیمت طلا در شرایطی بار دیگر سطح مقاومتی ۱۳۰۰ دلاری را شکسته است که کارشناسان اقتصادی بر این باورند که در صورت حفظ این سطح قیمتی، احتمال افزایش مجدد بهای طلا به بیش از ۱۴۰۰ دلار نیز وجود دارد.

نوسانات طلا در بازارهای جهانی در حالی ادامه دارد که طی ۲ روز اخیر با افزایش بهای این فلز (البته روز گذشته برای طلا در محدوده منفی هم نوسان کرد)، در کنار نوسانات مثبت دلار در بازار آزاد، قیمت سکه‌های بازار آتی و نقدی صعود قابل توجهی را تجربه کرده‌اند. قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید طی این ۲ روز تا میانه معاملات روز گذشته حدود ۳۰ هزار تومان (سه درصد) افزایش داشت که این امر موجب بازگشت حباب سکه شد. سررسیدهای آتی سکه نیز از رشد قیمت‌های دلار و سکه نقدی سود بردند به نحوی که در ابتدای معاملات دیروز بازار آتی، بر بهای سکه‌های این بازار بین ۹ تا ۳۰ هزار تومان افزوده شد و پس از آن با شدت گرفتن صعود قیمت‌ها، سررسیدهای نزدیک تا دور آتی بین ۱۴ تا ۴۰ هزار تومان - بیش از سه درصد - افزایش قیمت داشتند. البته هم سکه‌های نقدی و هم آتی، همزمان با افت و خیز دلار، شاهد کاهش قیمت، از این میزان بودند.

افزایش حجم معاملات آتی سکه

حجم معاملات آتی سکه که در روزهای عید امسال روزانه بین یک‌هزار تا سه هزار قرارداد معامله شده بود، با پایان یافتن این تعطیلات، از ۱۶ فروردین که بازارها به‌طور رسمی کار خود را آغاز کردند، تا روز گذشته به‌طور مداوم با شیب ملایمی افزایش یافته است. از ۱۹ اسفند ۹۲ به این سو، حجم روزانه قراردادهای آتی با روند کاهشی همراه بود که البته با توجه به افت معاملات در تعطیلات نوروز، این مساله طبیعی بود؛ حالا اما با نوسانی شدن بازارهای ارز و سکه، نمودار این تغییرات، رو به بالا دارد. البته این مساله شاید با تصمیم بورس کالا در مورد غیرفعال شدن کد معاملاتی مشتریانی که به مدت بیش از ۶ ماه در بازار آتی هیچ فعالیتی نداشته‌اند - از ابتدای اردیبهشت‌ماه-، بی‌ارتباط نباشد. برخی فعالان این بازار معتقدند که فعال شدن مجدد این گروه از معامله‌گران آتی سکه به‌منظور جلوگیری از غیرفعال شدن کد معاملاتی‌شان در روزهای منتهی به آغاز اردیبهشت، می‌تواند یکی از دلایل رونق معاملات در روزهای اخیر باشد.

تحرکات مثبت دلار، «آتی» را رونق داد

از سوی دیگر نمی‌توان از تاثیر تحرکات فراوان قیمتی برای ارز و سکه نقدی در یک هفته اخیر بر بازار آتی سکه چشم پوشی کرد. روز گذشته در ادامه افزایش قیمت در بازار ارز شاهد رسیدن بهای دلار به ۳۱۲۰ تومان هم بودیم؛ به عبارت دیگر قیمت دلار از ابتدای هفته جاری تا روز گذشته بیش از ۷۰ تومان معادل ۳/۲ درصد رشد داشته است. در ۲ روز گذشته تقاضا برای دلار در بازار آزاد به شدت افزایش داشت که برخی فعالان بازار معتقدند دلیل ورود این حجم خریدار برای دلار و عبور دوباره این ارز از مرز ۳۱۰۰ تومانی، انتظارات تورمی ناشی از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها در کنار گمانه‌زنی‌ها از افزایش بهای بنزین بوده است. از سوی دیگر برخی تحلیلگران بازار بر این باورند که از آنجا که بورس اوراق بهادار از ابتدای سال جاری تاکنون بازدهی مثبت مداوم نداشته و بازارهای مسکن و خودرو هم چندان محلی برای سرمایه‌گذاری ندارند، بسیاری از سرمایه‌ها وارد بازار سکه و دلار شده است. در این میان برخی معامله‌گران ارز هم بودند که از تحرکات مثبت دلار نگرانی داشتند و این مساله تقاضای مضاعف را وارد این بازار کرد. پس از رسیدن دلار به ۳۱۲۰ تومان در روز گذشته، شاهد توقف روند افزایشی و بازگشت دلار به زیر ۳۱۰۰ تومان بودیم که برخی معامله گران معتقدند دلیل این ریزش می‌تواند تزریق مقداری دلار به بازار از سوی بانک مرکزی باشد؛ دلار البته پس از این ریزش کوتاه‌مدت، چندین بار به زیر و بالای ۳۱۰۰ تومان افت و خیز داشت. در ادامه معاملات روز گذشته، ریزش محدود دلار از سقف قیمتی این روز موجب شد تا برخی سررسیدهای آتی سکه از مسیر صعودی بازگردند و حتی شاهد کاهش قیمت به نسبت بهای روز سه‌شنبه باشند؛ در این میان البته از قیمت جهانی طلا و بهای سکه در بازار نقدی هم کاسته شده بود.

سررسید آبان، جذاب ترین سکه

روز گذشته بازار آتی سکه بسیار تحت تاثیر نوسانات دلار بود و بالا و پایین رفتن قیمت سررسیدهای جاری این بازار همسو با تحرکات این ارز صورت گرفت. تغییرات قیمتی دلار و سکه نقدی موجب شد تا روز سه‌شنبه حجم قراردادهای معامله شده آتی با افزایش شدید به بیش از ۱۲ هزار قرارداد برسد که در این میان نقش سررسید بسیار جذاب آبان که به تنهایی بیش از ۱۰ هزار معامله را به خود اختصاص داد، در افزایش حجم روزانه معاملات بسیار پررنگ بود. از طرفی روز گذشته در حالی که تعدادی از موقعیت‌های باز سررسیدهای اردیبهشت، تیر و شهریور بسته شده بودند، سررسید آبان ۷۷۰ موقعیت جدید باز داشت که نشان می‌داد معامله‌گران اغلب خرید و فروش‌های خود را بر این سررسید متمرکز کرده‌اند. به این ترتیب ارزش معاملات این سررسید نیز افزایش قابل توجهی داشت.

افزایش نظارت بانک مرکزی بر بازار ارز و سکه؟

روز گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه از این پس با هدف جلوگیری از پولشویی و سوء استفاده، خرید سکه و ارز با کارت شناسایی صورت می‌گیرد. این تصمیمی است که بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی اتخاذ کرده‌اند تا بر اساس آن سکه و ارز به دست مشتریان واقعی برسد. بر مبنای این بخشنامه جدید با دریافت کارت شناسایی از خریدار، به صورت انتخاب تصادفی، با مشتریانی که شماره ملی آنها در دفاتر صرافان ثبت شده تماس گرفته می‌شود و از آنها برای نمونه درباره علت خریداری تعداد بالای سکه و میزان ارز سوال پرسیده می‌شود تا از سوء استفاده‌های احتمالی ممانعت به عمل آید. همچنین از خریداران در مورد قیمت دلار و سکه خریداری شده توسط آنها نیز سوال پرسیده خواهد شد تا مشخص شود صراف در این میان مرتکب تخلف شده است یا خیر.

این روش‌ها جواب نمی‌دهد!

اما در این میان برخی کارشناسان اقتصادی چنین تصمیمی را ناصحیح می‌دانند و بر این باورند که روش درست نظارت بر بازارهای ارز و سکه تزریق به موقع است و بازار سالم با روند عرضه و تقاضا قیمت‌های واقعی خود را پیدا می‌کند. این گروه از تحلیلگران بر این عقیده‌اند که در صورت اجرایی شدن این بخشنامه، امکان افزایش قیمت وجود دارد و حتی اگر این اتفاق نیفتد، بازار دوم و مخفی شکل می‌گیرد. به باور این گروه این امکان وجود دارد که صرافان در حجم‌های بالا برای مبادلات سکه و ارز، به عنوان واسطه عمل کنند و برای جلوگیری از ثبت معاملات، بازار دوم و زیرزمینی را تشکیل دهند. از طرفی به عقیده این گروه این روش‌ها پیش از این امتحان شده و جواب مناسبی از آن دریافت نشده است. تاثیر چنین تصمیم‌هایی بر بازارهای ارز و سکه نقدی، آتی سکه را نیز از خود متاثر می‌سازد و این در شرایطی است که نوسانات بازار آتی، معمولا با شدت بیشتری به نسبت بازارهای نقدی صورت می‌گیرد.