دستیابی به توافق نهایی در 6 ماه امکان‌پذیر است
گروه دیپلماسی- «دستیابی به توافق نهایی در همین مدت 6 ماه امکان‌پذیر است.» این چکیده سخنان رئیس‌جمهوری ایران در جلسه توسعه و سرمایه‌گذاران استان سیستان و بلوچستان است که در جریان سفر حسن روحانی به زاهدان در شامگاه سه‌شنبه ۲۶ فروردین ایراد شده است.
رئیس‌جمهور ایران، در جریان سفر خود به استان سیستان و بلوچستان با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 گفت: «امروز همگان معتقدند که دستیابی به توافق نهایی در همین مدت 6 ماه امکان‌پذیر است؛ البته مسائل سختی پیش روی ما قرار دارد، اما بحمدالله پیشرفت‌هایی صورت گرفته و اگر با همین روند ادامه پیدا کند، می‌توان ظرف مدت 6 ماه به توافق نهایی رسید که این به معنای رفع همه تحریم‌ها و ایجاد مناسبات پولی و مالی با دنیا خواهد بود.»
خوش‌بینی به پیشرفت مذاکرات هسته‌ای میان ایران و غرب از همان روزهای نخستین روی کار آمدن دولت روحانی مشهود بود، به نحوی که طی این مدت، طرفین توانستند در 3 آذر 92 به توافق اولیه 6 ماهه موسوم به برنامه اقدام مشترک دست یابند که در این چارچوب، در ازای کاهش برخی فعالیت‌های هسته‌ای ایران، برخی تحریم‌ها نیز کاهش پیدا کرد.
این توافق اولیه که ۲۹ تیر ماه به پایان می‌رسد، راه را برای توافق جامع فراهم کرده و قرار است در 23 اردیبهشت‌ماه، ایران و 1+5 پیش‌نویس متن توافق جامع را در مقر اروپایی سازمان ملل در وین، پایتخت اتریش، آغاز کنند. پیش از آن هم مذاکرات کارشناسی طرفین در 15 تا 19 اردیبهشت در نیویورک برگزار می‌شود.
بر اساس اعلام مقامات ایران و 1+5 از دور بعدی، مذاکرات هسته‌ای وارد مرحله تدوین و نگارش متن توافق نهایی برای حل و فصل مسالمت‌آمیز مساله هسته‌ای ایران و از سویی لغو تمامی تحریم‌های یک‌جانبه و چند‌جانبه هسته‌ای علیه ایران می‌شود.
خوش‌بینی به دستیابی به توافق هسته‌ای در سخنان اخیر وزیر امور خارجه ایران در امارات نیز انعکاس پیدا کرده است، به نحوی که محمدجواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی در جریان سفر 2 روزه خود به امارات عربی متحده و پیش از ترک ابوظبی گفت: «به مذاکرات و امکان دستیابی به توافقی درخصوص برنامه هسته‌ای ایران خوش‌بین هستیم.» به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری ام تی‌وی؛ ظریف در فرودگاه ابوظبی و پیش از سوار شدن به هواپیما به مقصد تهران به خبرنگاران گفت: «تهران به امکان دستیابی به توافقی درخصوص برنامه هسته‌ای خود در مذاکرات با گروه 1+5 خوش‌بین است.»
او در این باره گفت: «ما معتقدیم این توافق ممکن است در سه ماه آینده بین ایران و 1+5 حاصل شود.» او در این‌باره و درخصوص مخالفت گروه‌های مخالف برای حصول توافق هسته‌ای نیز گفت: «ما از این گروه‌ها ترسی نداریم، چراکه ایران تکثرگرا است.» پیش‌تر ۲۰ فروردین وزیر خارجه ایران در وین گفت که ایران و قدرت‌های جهانی درباره ۵۰ تا ۶۰ درصد از مسائل هسته‌ای میان خود به توافق رسیده‌اند. ظریف همچنین نوید آن را داده است که در اردیبهشت‌ماه پیش‌نویس توافق نهایی تدوین شود.
واریز قسط پنجم دارایی‌ها
با نهایی شدن مقدمات پرداخت قسط پنجم دارایی‌های بلوکه شده ایران، مبالغ مربوط به آن امروز برابر با (17 آوریل)، به حساب بانک مرکزی واریز و این مبلغ قابل برداشت است. به گزارش «ایسنا»، تاکنون چهار قسط مربوط به دارایی‌های بلوکه شده ایران به حساب بانک مرکزی واریز شده است و قسط پنجم این دارایی‌ها که براساس توافق ایران و 1+5 در ژنو آزاد می‌شود نیز امروز قابل برداشت است.
تاکنون براساس توافق ژنو، مبالغ مربوط به اقساط 2/4 میلیارد دلاری به حساب بانک مرکزی واریز شده است. پیش‌تر سید عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران دراین باره به «ایسنا» گفته بود: «تاکنون همه اقساط طبق توافق ژنو پرداخت شده و در حساب بانک مرکزی قرار دارد.»
قسط اول دارایی‌های ایران که مبلغ 550 میلیون دلار و نزد بانک مرکزی ژاپن بود، سوم فوریه از طریق نشنال بانک سوئیس به فرانک سوئیس تبدیل و به حساب بانک مرکزی واریز شد. قسط دوم از مبلغ 2/4 میلیارد دلار مورد توافق به مبلغ 450 میلیون دلار نیز به ین ژاپن در تاریخ 3 مارس 2014 برابر با دوازدهم اسفند ماه 1392 آزاد و دراختیار بانک مرکزی قرار گرفت.
قسط سوم معادل 550 میلیون دلار، 7 مارس مصادف با 16 اسفندماه 92 و قسط چهارم معادل 550 میلیون دلار نیز 10 آوریل برابر با 21 فروردین‌ماه 93 به حساب بانک مرکزی واریز شد. امروز با آزادشدن قسط پنجم از هشت قسط، مجموع دارایی‌های آزادشده به 2 میلیارد و ٦٥٠ میلیون دلار می‌رسد.
رقیق شدن نیمی از اورانیوم 20درصدی
از سوی دیگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش هفته آینده خود تایید خواهد کرد ایران مطابق توافق‌نامه ژنو، نیمی از اورانیوم غنی‌شده خود به غلظت ۲۰ درصد را رقیق کرده است. به گزارش خبرگزاری فارس، به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، دیپلمات‌ها اعلام کردند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این هفته گزارشی منتشر و تایید خواهد کرد که توانایی ایران برای ساخت بمب هسته‌ای به شدت کاهش یافته است؛ چراکه تهران نیمی از اورانیوم 20 درصد خود را رقیق کرده است.
بر اساس این گزارش، این اقدام‌ (رقیق کردن بخشی از اورانیوم 20 درصد) بخشی از تعهدات ایران تحت توافق‌نامه ژنو بوده است. در واقع، طبق توافق‌نامه ژنو ایران موافقت کرد برنامه غنی‌سازی 20 درصد خود را متوقف کند و 200 کیلوگرم از ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به اکسید اورانیوم برای سوخت رآکتور تبدیل کند. همین‌طور ایران متعهد شد، نیم دیگری از اورانیوم غنی‌شده خود را رقیق و به اورانیوم کمتر غنی‌شده تبدیل کند.
بر اساس این گزارش، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار است، این هفته پایبندی ایران به توافق‌نامه ژنو را گزارش دهد. دو نفر از دیپلمات‌ها به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفتند قرار است در این گزارش اعلام شود که ایران به تعهد خود برای رقیق کردن اورانیوم پایبند بوده و به روند تبدیل اورانیوم به اکسید اورانیوم نیز ادامه می‌دهد.
همزمان با این تحول، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان اینکه بعید است موضوع هسته‌ای ایران در دستورکارکمیته کنفرانس بازنگری در ان‌پی‌تی 2015 در نیویورک قرار گیرد، تاکید کرد که اکثر کشورها از مذاکرات هسته‌ای و توافق ژنو استقبال و خواستار ادامه این روند هستند. رضا نجفی در گفت‌وگو با «ایسنا»، با اشاره به برگزاری سومین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری در معاهده ان‌پی‌تی (2015) که قرار است 28 آوریل تا 9 مه ‌(8 تا 19 اردیبهشت) در نیویورک برگزار شود، گفت: «اولین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری در ان‌پی‌تی 2015 در وین و دومین نشست در ژنو طی دو سال گذشته برگزار شد.» کنفرانس بازنگری در معاهده ان‌پی‌تی هر پنج سال یک بار برگزار می‌شود که آخرین کنفرانس در سال 2010 در نیویورک برگزار شد. ایران از سال 1974 برای نخستین بار منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه را به سازمان ملل متحد پیشنهاد کرد.
نجفی درخصوص اینکه احتمال دارد، موضوع ایران و مذاکرات هسته‌ای در کنفرانس بازنگری در ان‌پی‌تی 2015 طرح شود؟ با بعید دانستن این مساله تاکید کرد: «موضوع ایران با توجه به پیشرفت‌هایی که در سطح سیاسی و همکاری‌های فنی با آژانس بوده است و نیز تحت تاثیر توافق ژنو مورد توجه است و به نظر می‌آید روند فعلی مورد استقبال و حمایت اکثریت کشورهای شرکت‌کننده قرار گیرد.» نماینده دائم ایران در آژانس همچنین روند اجرای توافق ایران و آژانس در چارچوب حل و فصل مسائل باقیمانده را «رو به جلو» خواند.
با توجه به برگزاری سومین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری در ان‌پی‌تی 2015 در نیویورک، نشست کارشناسی ایران و 1+5 برای رسیدن به گام نهایی نیز در حاشیه برگزاری این کمیته برگزار می‌شود. حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی وزارت خارجه ریاست هیات کارشناسی ایران را برعهده دارد. بعیدی‌نژاد همچنین ریاست هیات ایرانی شرکت‌کننده در کمیته مقدماتی بازنگری در ان‌پی‌تی 2015 را در نیویورک برعهده دارد.