گروه نفت و پتروشیمی- آمارهای متناقض صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۴ در شرایطی هر روز توسط یک نهاد خاص با ارقامی جدید اعلام می‌شود که دولت‌های ایران و آمریکا در اظهارنظرهای رسمی صادرات نفت را در قالب توافقات صورت گرفته کاملا قانونی اعلام می‌کنند. با این حال افزایش صادرات نفت ایران تا یک میلیون و ۶۵۰ هزار بشکه که توسط آژانس بین‌المللی انرژی منتشر شده است نگرانی‌های زیادی را برای برخی کشورهای غربی فراهم کرده که مبادا برخلاف توافقات ایران به صادرات فزاینده خود ادامه دهد؟ در این بین جدیدترین گزارش‌ها در این زمینه متعلق به فارین پالیسی است که دیروز منتشر شده و ایسنا آن را روی خروجی خود قرار داد. بر اساس این گزارش دولت اوباما ممکن است بگوید که تحریم‌های نفتی علیه ایران این کشور را به سازش در خصوص برنامه هسته‌ای مجبور کرده است، اما صادرات نفت ایران در حال حاضر به بالاترین سطح از اواسط ۲۰۱۲ تاکنون رسیده و تردید‌ها را درباره تاثیر استراتژی تحریم‌‌‌‌‌ها علیه ایران زیر سوال برده‌است.

این گزارش می‌افزاید: آمار آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد، صادرات نفت خام ایران در ماه فوریه به دلیل افزایش خرید چین، هند و کره جنوبی به یک میلیون و ۶۵۰ هزار بشکه در روز رسیده است. این رقم کاملا بالاتر از سطح روزانه یک میلیون بشکه‌ای تعیین شده طبق توافق‌نامه موقت هسته‌ای است.

تحلیلگر فارین پالیسی می‌نویسد: آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد، اطلاعات اولیه نشان می‌دهد که صادرات نفت ایران در ماه مارس به حدود یک میلیون بشکه در روز کاهش یافته، اما این رقم احتمالا مجددا افزایش خواهد یافت و به آمار ماه فوریه نزدیک خواهد شد. به عبارت دیگر به نظر می‌رسد صادرات نفت ایران از زمان اعلام توافق ‌موقت در سال گذشته جهش داشته و در سطح بالا باقی مانده ‌است.

صادرات نفت ایران یک منبع مهم درآمد‌ی برای دولت ایران است. مقامات آمریکایی معتقدند ایران تا حد زیادی به دلیل تحریم‌های مالی و نفتی پس از سال ۲۰۱۲ با مذاکرات موافقت کرده است.

اگرچه اقتصاد ایران هنوز در شرایط سختی است، اما صندوق بین‌المللی پول در ماه جاری اعلام کرد که ایران یک رشد اقتصادی کم را تا سال آینده تجربه می‌کند.

منتقدان لغو محدود تحریم‌ها علیه ایران در پی توافق ژنو می‌گویند صادرات نفت بیش از انتظار ایران یک ضربه به طرف غربی بوده و می‌تواند گفت‌وگوهای هسته‌ای را که در حال حاضر به دردسر افتاده بیشتر تضعیف کند.

کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران که ماه آینده در وین مجددا دیدار خواهند کرد، روز چهارشنبه گفتند: برای غلبه بر اختلافات بین دو طرف کار زیادی باید انجام شود.

مارک دوبوویتز مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها که حامی تشدید تحریم‌های ایران است گفت: این امر اهرم فشار ایران را در مذاکرات هسته‌ای تقویت می‌کند و رسیدن به یک توافق دیپلماتیک برای حل مساله هسته‌ای ایران را دشوار می‌کند.

جین پساکی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: تلقی ما از میزان فروش نفت ایران، متوسط ۶ ماهه است و این رقم در طول دوره ۶ ماهه به سطح یک میلیون بشکه کاهش خواهد یافت.

وی افزود: تغییرات ماه‌ به ماه در بازار‌های نفتی امری طبیعی است و ما انتظار داریم و پیش‌بینی می‌کنیم که در دوره ۶ ماهه این رقم کاهش می‌یابد.

آمریکا و اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۲ به دنبال فشار روی اقتصاد ایران از طریق کاهش صادرات نفت بوده‌اند. در مجموع سیاست تحریم‌ها موفق بود و باعث شد صادرات نفت ایران از متوسط ۵/۲ میلیون بشکه در روز به ۸۰۰ هزار بشکه در روز در پاییز گذشته برسد. در چارچوب توافق هسته‌ای موقت و در اوج مخالفت‌ کنگره آمریکا، دولت این کشور کاهش بیشتر صادرات نفت ایران را متوقف ولی اعلام کرد: ایران در جریان گفت‌وگوها نمی‌تواند نفت بیشتری بفروشد.

اما تازه‌ترین آمار آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد که به‌رغم تلاش‌های آمریکا برای کاهش خرید چین و هند، این ۲کشور همچنان بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران هستند.

آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد: چین در سه ماهه اول ۲۰۱۴ روزانه حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت ایران را وارد کرده در حالی‌که این آمار در سال گذشته روزانه ۴۳۰ هزار بشکه بود.

خرید نفت هند از ایران نیز به‌رغم فشارهای آمریکا و تعهد هند به کاهش واردات از ایران، جهش قابل توجهی داشته است. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد: هند در سه ماه اول امسال روزانه حدود ۳۴۰ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده در شرایطی که در سال گذشته این رقم روزانه تنها ۱۹۰ هزار بشکه بود.

مطمئنا تعیین آمار دقیق صادرات نفت ایران دشوار است و ماه به ماه تغییر می‌کند. تغییر مکرر برآورد آژانس از صادرات ایران در هر ماه نشان می‌دهد که تعیین دقیق فروش نفت ایران و مشتریان آن تا چه حد دشوار است. آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید: یکی از مشکلات این است که بسیاری از نفتکش‌های ایران دستگاه‌های الکترونیکی که بتوان با آنها مسیرشان را رهگیری کرد، حمل نمی‌کنند.

مقامات دولت اوباما نیز می‌گویند: توجه چندانی به برآوردهای سالانه ایران ندارند و بیشتر به دنبال حفظ متوسط صادرات نفت ایران روی روزانه یک میلیون بشکه در دوره ۶ ماهه هستند.

به علاوه مقامات دولت آمریکا خاطرنشان کرده‌اند که برآورد‌های آژانس از صادرات نفت ایران می‌تواند تصویر منحرف‌کننده‌ای ارائه دهد، زیرا آژانس میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی را در محاسبات خود لحاظ می‌کند، در حالی که در تحریم‌های آمریکا فقط مقدار صادرات نفت خام مورد توجه قرار می‌گیرد. یک مقام دولت آمریکا ماه گذشته اعلام کرد که آمریکا از میزان صادرات نفت خام ایران راضی است اما وزارت خارجه این کشور در این باره اظهارنظر نکرده است.

جهش اخیر در صادرات نفت ایران در شرایطی است که مسکو تلاش‌های آمریکا برای فشار روی ایران را به چالش کشیده است. از آغاز امسال روسیه و ایران ظاهرا گفت‌وگوهایی را درباره توافق تهاتر نفت و کالا که صادرات نفت ایران را به میزان روزانه ۵۰۰ هزار بشکه افزایش می‌دهد، آغاز کرده‌اند.

مقامات دولت اوباما از جمله جان کری و وزیر خزانه‌داری این کشور بارها تاکید کرده‌اند که چنین توافقی اگر نهایی شود تحریم‌های آمریکا علیه روسیه را به همراه خواهد داشت.

قانون‌گذاران برجسته آمریکایی نظیر رابرت منندز و مارک کرک از اصلی‌ترین طراحان قانون تحریم‌های ایران از اوباما خواستند که مراقب باشد ایران از محدودیت‌ها در زمینه فروش انرژی فرار نکند.

آنتون سیلونوف وزیر دارایی روسیه این هشدار‌ها را رد کرده و می‌گوید: روسیه تنها تحریم‌های سازمان ملل را در قبال ایران می‌پذیرد و محدودیت‌های آمریکا را قبول ندارد.