شفاف‌سازی؛ اصل مهم اقتصادهای رقابتی

دکتر وحیدمحمودی استاد اقتصاد دانشگاه تهران از دیدگاه نهادگرایانه، مهم‌ترین مساله برای اقتصاد رقابتی، فضای کسب‌و‌کار است که شامل نقش نهادهای رسمی و قوانین و مقررات جاری است. قوانین باید به‌گونه‌ای باشد که فرصت رانت و قدرت تاثیرگذاری بر بازار از طرف یک گروه خاص ممکن نباشد. از آن مهم‌تر، ضمانت اجرایی و شفافیت این نهادها و قوانین است؛ در غیر ‌این صورت، تو در تویی نهادی تبدیل به یک مانع می‌شود. تجربیات شورای رقابت و تصمیمات دوگانه و چندگانه موید این نکته است که نتوانست تاثیر خوبی بر فضای رقابتی برای کسب‌و‌کار ایجاد کند. به‌نظر من نفتی بودن اقتصاد یا اینکه چون درآمدهای نفتی دست دولت است، دلیل فضای غیر‌رقابتی نیست؛ بلکه جریان تخصیص این منابع و نقش نهادهایی که وظیفه توزیع آن را در اقتصاد دارند، مهم است.

فساد به خاطر شکستن فضای رقابت و ایجاد غیرقانونی رانت برای افراد خاص است و بدیهی است در فضای رقابتی باید این امکان سلب شود. شفاف‌سازی اصل مهمی در ایجاد فضای رقابتی است، به‌گونه‌ای که امکان کشف خطا یا خلاف همواره موجود باشد.