افزایش 82 درصدی حجم عرضه‌ها در بورس کالا

روز سه‌شنبه به عنوان مهم‌ترین‌ روز معامله محصولات پتروشیمی با افزایش ۸۲‌درصدی حجم عرضه و افزایش ۹/۱۰‌درصد قیمت پایه رو‌به‌رو شدیم، ولی تقاضای موثر به نسبت هفته قبل ۱۰۰ هزار تن یا ۶۵‌درصد کاهش یافت. این شرایط باعث شد تا حجم معاملات با ۱۱ هزار تن کاهش به ۲۳ هزار و ۶۴۲ تن برسد که ۲۸‌درصد افت حجم معاملات را نشان می‌دهد. افزایش قیمت‌ها در بورس، ضعف تولید داخلی در صنایع پایین‌دستی، کاهش تقاضای موثر، عدم جذابیت واسطه‌گری و عقب‌نشینی بسیاری از خریداران چهره واقعی این روزهای رینگ پتروشیمی در بورس کالای ایران است. دیروز حدود ۷۹ هزار تن انواع مواد پلیمری مجتمع‌های پتروشیمی اروند، امیرکبیر، آبادان، بندرامام، تندگویان، جم، خوزستان، رجال، شازند، غدیر، لاله، مهر و پلی‌پروپیلن جم عرضه شد که شامل ۱۳ گرید مختلف بود. با توجه به حجم عرضه بیش از ۴۳ هزار تنی مدت مشابه هفته قبل، شاهد افزایش ۳۵ هزار و ۵۰۰ تن حجم عرضه در بورس کالا بودیم که نشان‌دهنده افزایش ۸۲ درصدی حجم عرضه است. با توجه به مصوبه جدید دولت مبنی بر الزام واحدهای پتروشیمی به عرضه تمام محصولات خود در بورس کالا به نظر می‌رسد افزایش حجم عرضه محصولات پلیمری در بورس کالا کلید خورده است. حجم کل معاملات محصولات پلیمری دیروز برابر با ۲۳ هزار و ۶۴۲ تن بود که به نسبت هفته قبل و معامله ۳۲ هزار و ۱۲۵ تن، ۸ هزار و ۴۷۸ تن برابر با ۲۸ درصد کاهش حجم معاملات را نشان می‌دهد. حجم تقاضا از ۱۵۶ هزار تن هفته قبل به بیش از ۵۵ هزار تن کاهش یافت که نشان‌دهنده کاهش ۶۵ درصدی حجم تقاضای موثر بود. در روز گذشته حجم عرضه قیر برابر با ۳۵ هزار و ۶۵۰ تن بود که توسط نفت پاسارگاد، توسعه کروس انرژی، نگین فخر آذربایجان، فرا شیمی روز، فومن شیمی‌گستر و سایر تولیدکنندگان عرضه شد.

انواع PVC، پلی‌اتیلن سنگین فیلم EX۵، پلی‌پروپیلن نساجی، استایرن بوتادین رابر تیره و روشن، پلی‌اتیلن ترفتالات بطری ، پلی‌اتیلن سبک فیلم ۲۱۰۲ و ۲۱۰۰، پلی‌اتیلن سنگین ۰۰۳۵، پلی‌اتیلن سبک فیلم ۰۰۷۵ و ۰۲۰۰ و ۲۴۲۰، پلی‌اتیلن ترفتالات نساجی، پلی‌اتیلن سنگین فیلم ۷۰۰۰F، پلی‌کربنات ۱۲۱۸، پلی‌پروپیلن شیمیایی، پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX۳، پلی‌اتیلن سبک خطی ۰۲۰۹، پلی‌اتیلن سنگین لوله و پلی‌اتیلن سنگین تزریقی ۵۲۵۱۸ بخش‌هایی از عرضه روز گذشته را تشکیل می‌داد. تقریبا قیمت تمامی محصولات پلیمری در بورس کالای ایران افزایش یافته تا جایی که به‌صورت نسبی قیمت پایه غالب محصولات پتروشیمی به نسبت سه‌شنبه قبل ۹/۱۰ درصد رشد کرده است.

با توجه به مصوبه دولت مبنی بر تغییر فرمول قیمت گذاری از ارز مبادله‌ای به ارز آزاد و فاصله قیمتی ۲۲ درصدی آن، انتظار افزایش حداقل ۲۰ درصد قیمت‌های پایه در بورس کالا وجود داشت که چنین اتفاقی رخ نداد. در بازار داخلی قیمت محصولات پلیمری از ابتدای هفته افزایش یافته است.

انتظار افزایش محسوس قیمت‌ها باعث افزایش ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومانی قیمت پیشنهادی فروشنده‌ها شد، ولی نهایتا بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ تومان به قیمت‌های قبل اضافه شد. از طرفی با توجه به افزایش عرضه و افزایش ۹/۱۰ درصدی در بورس به نسبت هفته قبل از آن، دورنمای افزایش شدید و شتابان قیمت‌ها در بازار غیررسمی تا حدودی کُند شده است. قیمت‌های بالا، افزایش هزینه تولید و کاهش حجم آن و عقب نشینی خریداران مخصوصا مصرف کننده نهایی از بازار داخلی در کنار قیمت‌های بالا در گذشته باعث ورود بازار محصولات پتروشیمی به یک فاز رکود شد.

این مطلب که دقیقا با کاهش تقاضا خودنمایی کرد تاکنون اجازه افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها در بازار غیررسمی را نداده است. افزایش حجم عرضه‌ها در بورس شاید بتواند بازار ضعیف فعلی را با افزایش عرضه‌ها بهبود بخشد. هم‌اکنون ضرورت حمایت از صنایع پایین دستی محصولات پتروشیمی حس می‌شود، زیرا هر رخدادی برای این صنایع از جمله صنایع پلاستیک، نساجی، بسته بندی مواد غذایی و آب معدنی و ... دقیقا به معنی کاهش تعداد شاغلان و پتانسیلی برای کاهش رشد اقتصادی است.