سبقت اپراتورها در جاده تعرفه‌ها

دنیای اقتصاد: کمتر از یک ماه قبل بود که وزیر ارتباطات در جریان افتتاح فاز نخست رومینگ ملی گفت: «من از افزایش تعرفه همراه اول شوکه شده‌ام.» پس از آن نیز وزیر ارتباطات با انتشار جدول تعرفه‌ها عملا نارضایتی خود را از اپراتور اول بابت افزایش تعرفه‌ها و رضایت خود را از اپراتور دوم بابت کاهش تعرفه‌ها اعلام کرده بود. محمود واعظی پیش از این هنگام معارفه خود نیز گفته بود که با تمام قوا جلوی افزایش تعرفه‌های مخابراتی خواهد ایستاد و این موضوع را هنگام افتتاحیه نمایشگاه تله‌کام به همگان نشان داد. در جایی که مخابرات را وادار کرد تعرفه‌های تلفن ثابت و همراه را متوقف کند.

اوایل امسال اما همراه اول در چارچوب کف و سقف تعرفه‌ای تعیین شده وزارت ارتباطات تعرفه‌های خود را افزایش داد. این اپراتور سقف تعیین شده را برگزید و به این ترتیب حجم بزرگی از انتقادها را بابت افزایش تعرفه‌ها به سمت خود سرازیر شده دید، جایی که بعدا محمود واعظی را وادار کرد به رسانه‌ها اعتراف کند از افزایش تعرفه‌های همراه اول شوکه شده است و اغلب با مردمی که در کوچه و خیابان ملاقات می‌کند نسبت به افزایش تعرفه‌های همراه اول از وی گلایه می‌کنند.

در یک مورد هم حتی خود وزیر ارتباطات با انتشار جدول تعرفه‌ها به همگان نشان داد شاگرد خطاکار این کلاس همراه اول است و باز هم از آنها خواست در تعرفه‌های خود تجدید نظر کنند. حالا اما مشخص شده شاگرد زرنگ این کلاس هم به تبعیت از اپراتور رقیب به فکر افزایش تعرفه‌ها و نزدیک کردن آنها به سقف تعیین شده افتاده است. ایرانسل دو روز قبل با افزایش تعرفه مکالمات داخل شبکه از۶۲۰ به ۶۹۹ ریال و تعرفه پیامک لاتین از ۱۶۰ به ۱۹۹ ریال عملا نشان داد که افزایش تعرفه‌ها سودمندتر از تشویق‌های شفاهی وزیر ارتباطات است.

ایرانسل البته در جریان این تغییرات تعرفه‌ای تماس خارج از شبکه (از خط ایرانسل به خط ثابت) را از ۸۵۲ ریال به ۷۹۹ ریال کاهش داد اما در مقابل، تماس خارج از شبکه را (از خط ایرانسل به دیگر خطوط تلفن همراه) از ۸۵۲ ریال به ۹۲۹ ریال افزایش داد.

افزایش تعرفه‌ها قانونی است؟

پاسخ به این پرسش مثبت است. هیچ کدام از دو اپراتور همراه اول و ایرانسل در زمینه تعرفه‌های جدید خلاف قانون عمل نکرده‌اند.

درواقع این دو اپراتور تعرفه‌های خود را بر اساس آن چیزی تنظیم کرده‌اند که رگولاتوری (سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی) پیش‌تر اعلام کرده بود و در اغلب تعرفه‌های خود عدد سقف را برگزیدند.

ایرانسل اما منتظر شد و پس از ارزیابی‌ها حالا تصمیم به افزایش برخی از تعرفه‌های خود گرفته است.

مشخص است که وزیر ارتباطات در جریان افزایش تعرفه حالا نمی‌تواند به اپراتورها ایرادی وارد کند که اگر ایرادی بابت قیمت‌گذاری سرویس‌ها هست به رگولاتوری مرتبط می‌شود. اپراتورها آنچه را انجام داده‌اند که مصوب شده است.

تفاوت افزایش تعرفه بین دو اپراتور همراه اول و ایرانسل در این است که همراه اول افزایش اصلی را در بخش سیم‌کارت‌های دائمی انجام داده در جایی که بیشترین تعداد مشترک را دارد.

ایرانسل نیز ظاهرا این افزایش تعرفه را در بخش سرویس محبوب‌تر خود (سیم‌کارت‌های اعتباری) انجام داده است. به نوعی می‌توان گفت هر دو اپراتور عمده افزایش قیمت را روی مشترکان قدیمی و اصلی خود اعمال کرده‌اند. جایی که عمدتا نسبت به حفظ آن مطمئن هستند.

ترکیب جدید تعرفه

با قیمت‌های اعلام شده ایرانسل حالا ترکیب تعرفه‌ای مکالمه با موبایل هم مقداری تغییر کرده است با این تغییرات جدید حالا مثلا تعرفه سیم‌کارت‌های اعتباری ایرانسل چندان تفاوتی با سیم‌کارت‌های اعتباری همراه اول ندارد. در تعرفه سیم‌کارت‌های اعتباری تعرفه سیم‌کارت‌های ایرانسل، ۶۶۹ ریال است، تعرفه همراه اول ۶۷۰ ریال و رایتل هم با تعرفه ۶۲۰ریالی با اندکی فاصله ارزان‌ترین تعرفه را دارد. در تعرفه برون‌شبکه برای سیم‌کارت‌های اعتباری تعرفه همراه اول به رایتل و ایرانسل دقیقه‌ای ۹۳۷ ریال است. درهمین بخش تعرفه سیم‌کارت اعتباری ایرانسل به خطوط ثابت دقیقه‌ای ۷۹۹ ریال است و تعرفه همین سیم‌کارت به خطوط دیگر همراه ۹۲۹ ریال است.

چرا اپراتورها تعرفه را بالا می‌برند؟

به نظر می‌رسد در یک بازار رقابتی عمدتا قیمت‌ها رو به کاهش باشد، اما حتی در بازار تقریبا رقابتی مکالمه تلفن همراه هم باز شاهد افزایش قیمت‌ها هستیم. پذیرفتنی است که اپراتورها مانند هر بنگاه اقتصادی به فکر درآمد و سود بیشتر هستند اما به جای آنکه بازار رقابتی تعیین‌کننده محدودیت افزایش قیمت‌ها باشد وزارت ارتباطات این نقش را برعهده گرفته است. در عین حال وزارت ارتباطات هم ظاهرا در ماجرای تعیین تعرفه‌های جدید بیشتر سودمندی شرکت‌ها را در نظر گرفته و با بالا بردن سقف تعرفه‌ها عملا این اجازه را به اپراتورها داده تا تعرفه‌های خود را افزایش دهند.

ماجرای تعرفه‌ها همچنین نشان می‌دهد تنبیه و تشویق شفاهی اپراتورها تاثیری در انتخاب روش و قیمت اپراتورها ندارد. چراغ سبزی که وزارت ارتباطات با جدول افزایش تعرفه در اختیار اپراتورها می‌گذارد چیزی نیست که بتوان با خواهش و ریش گرو گذاشتن از آنها ستاند. حالا مردم حق دارند هر جا وزیر ارتباطات را می‌بینند از او گله کنند که چرا صورتحساب‌های موبایل‌شان اینقدر گران شده است.

سبقت اپراتورها در جاده تعرفه‌ها