آماد‌گی ایران برای صادرات نفت به اروپا

گروه نفت و پتروشیمی: مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران از آماد‌گی کشورمان برای از سرگیری صادرات نفت به کشورهای عضو اتحادیه اروپا خبر داد. این در حالی است که با شروع تحریم‌ها تقریبا صادرات نفت ایران به قاره سبز متوقف شده است و از‌سر‌گیری صادرات به این قاره در گرو توافق ایران و کشورهای عضو در گروه ۱+۵ است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، نگاهی به روند توزیع جغرافیایی نفت ایران در مناطق مختلف حکایت از آن دارد که بازگشت اروپا به عرصه خرید نفت کشورمان از اهمیت بسزایی برخوردار است. اروپا از آغاز انقلاب تا میانه فعالیت دولت دهم و پیش از تحریم نفت، همواره به‌طور میانگین خریدار ۴۰ درصد نفت تولیدی ما بوده و این نسبت حتی در دوره جنگ بالاتر از این رقم بود، به طوری‌که در فاصله سال‌های ۶۲ تا ۶۵ این رقم از ۵۰ درصد نیز فراتر رفته است.

با این حال دولت نهم با آنکه فروش نفت به آسیا را افزایش داد، اما تغییر خاصی در سهمیه اروپا نداد، این در شرایطی است که با تغییر وزیران نفت در دولت دهم به تدریج فروش نفت به کشورهایی آغاز شد که نه از بعد هزینه صادرات توجیه‌پذیر و نه ریسک عرضه نفت به آن کشورها قابل قبول بود، این در حالی است که سطح تولید نیز در این دوره به شدت کاهش یافته است. با این حال متاسفانه به دلیل در دسترس نبودن آمارها نمی‌توان به راحتی از میزان کاهش صادرات نفت به مناطق مختلف سخن گفت؛ اما آنچه مشخص است صادرات نفت ایران به همه نقاط جهان در فاصله ۳ سال گذشته افت شدیدی را در حد ۵۰ تا ۷۰ درصد تجربه کرده که به دلیل تحریم‌ها می‌توان میزان صادرات به اروپا را تقریبا صفر در نظر گرفت.

سید‌محسن قمصری، در‌خصوص جایگزین شدن نفت روسیه و عراق با نفت خام صادراتی ایران در برخی پالایشگاه‌های اروپایی گفت: پالایشگاه‌ها حق انتخاب برای خرید و تامین نفت خام مورد نیاز خود را دارند.

این مقام مسوول با تاکید بر اینکه هم‌اکنون مهم‌ترین‌ مشکل برای از‌سر‌گیری صادرات طلای سیاه به اروپا تحریم است، اظهار کرد: با رفع موانع تحریم جا برای بشکه‌های نفت خام صادراتی ایران باز خواهد شد. به گفته وی ایران قادر است پس از رفع تحریم‌ها طی یک دوره معقول به جایگاه سابق در بازار جهانی نفت بازگردد که میزان آن به روند مذاکرات بستگی دارد.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، این در شرایطی است که اهمیت صادرات نفت به اروپا از ابعاد مختلفی قابل بررسی است؛ نخست آنکه اروپا جزو مشتریان خوش‌حساب ایران محسوب می‌شود و بازگشت پول نفت چه در قالب منابع ارزی و چه صدور تکنولوژی و دانش فنی به نفع کشور ما است. سودان، تانزانیا، نیکاراگوئه، چین، هند و... کشورهایی هستند که ایران در دوره احمدی‌نژاد به آنها نفت فروخت؛ اما خبری از بازگشت پول نفت برخی از آنها نشد، حتی برخی اخبار غیررسمی در آن دوره حکایت از آن داشت که دولت قصد پرداخت وام به این کشورها برای بازپرداخت بدهی‌هایشان را دارد! هند نیز با اعلام اینکه قصد دارد بخشی از بدهی‌های خود را به روپیه بپردازد تصمیمات دیگری گرفت که به صلاح اقتصاد کشور نبود.

مزیت دیگر بازاریابی نفت در اروپا، ایجاد پیوند بین منافع ایران و اروپا است که البته در سال‌های اخیر این موضوع کاهش شدیدی یافته و قدرت چانه‌زنی کشورمان را در برابر اروپا متزلزل ساخته است. تا پیش از تحریم‌های نفتی ایران، نگرانی اصلی بازار آن بود که با خروج نفت ایران از بازار، قیمت نفت تا ۲۰۰ دلار افزایش یابد و این موضوع قدرت چانه زنی ایران را در تحریم نفت افزایش داده بود، اما واقعیت آن است که متاسفانه با تحریم نفت کشورمان نه تنها افزایشی در قیمت‌های بازار نفت رخ نداد، بلکه حتی بازار با روند کاهشی نیز روبه‌رو شد که اقدامات جبرانی کشورهایی همچون عربستان دلیل آن بود.

این موضوع را نباید نادیده بگیریم که اروپا پس از این رویداد علاقه زیادی به بازگشت ایران به لیست شرکای نفتی خود ندارد، اما تغییر دولت و عقلانیت حاکم بر سیاست‌های وزیر جدید نفت می‌تواند بار دیگر به اعتماد کشورهای غربی که حتی در زمان جنگ حاکم بود منجر شود.

این در حالی است که در چند سال اخیر پس از اعمال تحریم‌های غرب علیه ایران میزان صادرات نفت کشورمان نه تنها به اروپا، بلکه به تمام مشتریان نفتی‌اش کاهش یافت. بر اساس تحریم‌ها مشتریان آسیایی نفت ایران موظف شدند سالانه ۲۰ درصد از میزان واردات خود از کشورمان را کاهش دهند تا در نهایت میزان صادرات نفت ایران به صفر برسد. اما در دولت جدید با شکل گیری مذاکرات هسته‌ای با غرب، کاهش صادرات نفت ایران متوقف شد و حتی با شیب کمی صعودی شده است. این نکته‌ای است که مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران نیز آن را تایید کرده است. قمصری با اعلام اینکه در شرایط فعلی به‌طور متوسط روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت خام از ایران به بازارهای مختلف صادر می‌شود، اظهار کرد: با تمدید مذاکرات روند ۲۰ درصدی کاهش صادرات نفت که در طول چند سال گذشته به وقوع پیوسته متوقف خواهد شد.

بر‌اساس توافق موقت ژنو، ایران میزان صادرات خود را باید در حد روزانه یک میلیون بشکه نگه دارد. این در حالی است که با افزایش تولید میعانات گازی با بهره‌برداری از فازهای مختلف پارس جنوبی میزان کلی صادرات نفت ایران بیش از یک میلیون بشکه است. وزیر نفت کشورمان پیش از این میزان صادرات نفت ایران را حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه اعلام کرده بود.

سید‌محسن قمصری در گفت‌وگو‌ با خبرگزاری مهر با اشاره به تمدید توافق موقت ژنو به مدت چهار ماه، درباره آخرین وضعیت صادرات نفت خام ایران گفت: با تمدید تعلیق برخی تحریم‌های نفتی سطح صادرات نفت خام ایران با کاهش روبه‌رو‌ نخواهد شد. این مقام مسوول در پاسخ به این سوال مبنی بر پیش‌بینی برخی موسسات بین‌المللی برای کاهش تقاضا برای خرید نفت در بازار جهانی در ماه‌های پایانی سال جاری میلادی توضیح داد: این کاهش تقاضا تاثیری در روند صادرات نفت ایران ندارد. وی با اشاره به امضا یا تمدید قراردادهای صادرات نفت ایران با کشورهای مختلف، تصریح کرد: حجم صادرات نفت ایران با قراردادهای فعلی ثابت باقی می‌ماند.