مقامات اردن از کمک عربستان به رژیم صهیونیستی برای پرواز پهپاد جاسوسی در ایران خبر دادند
روابط تهران- ریاض در محک آزمون
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران روز یکشنبه اطلاعیه‌ای منتشر و در آن اعلام کرد یک هواپیمای بدون سرنشین را که متعلق به رژیم صهیونیستی بوده در حریم هسته‌ای نطنز توسط موشک سرنگون کرده است. پایگاه خبری «ورد نت دیلی» اولین رسانه‌ای بود که در نوامبر سال ۲۰۱۳ به نقل از مقامات اطلاعات مصر گزارش داد که نیروهای اسرائیلی در آن زمان در عربستان حضور داشتند تا پایگاه‌های نظامی این کشور را که برای حمله به ایران مناسب است، مورد ارزیابی قرار دهند.
این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که روابط تهران و ریاض بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم و شعار بهبود روابط با همسایگان و به‌خصوص عربستان سعودی در مسیر متفاوتی قرار گرفته است. به همین منظور حسین امیر عبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه ایران در سفری غیر منتظره به ریاض سفر کرد. به گفته کارشناسان و همچنین رسانه‌های خبری، این سفر با هدف فراهم کردن مقدمات ورود وزیر خارجه ایران به عربستان است. در مقابل اما برخی گزارش‌ها هم مدعی هستند سفر عبداللهیان به ریاض برای گفتوگو درباره پهپاد اسرائیلی بوده است.
روابط ایران و عربستان در سه سال پایانی دولت محموداحمدی‌نژاد و پس از آغاز موج تحولات اعتراضی جهان عرب موسوم به بهار عربی در سال ۲۰۱۱ وارد فضایی از تنش شد. از یکسو حرکت اعتراضی شیعیان در بحرین و مداخله عربستان در این کشور و از سوی دیگر دفاع ایران از نظام سیاسی سوریه و تلاش عربستان برای سرنگونی آن، مهمترین چالش‌های پیش‌آمده در روابط دو کشور در چند سال اخیر بوده است. این در شرایطی بود که احمدی‌نژاد، رکورددار سفر به عربستان در میان روسای جمهور ایران بود. اما در مقابل هیچ مقام ارشد سعودی در این سالها به ایران سفر نکرد. با آغاز به کار دولت یازدهم و تاکید حسن روحانی به بهبود روابط با همسایگان به‌ویژه عربستان، نشانه‌های امیدوار‌کننده در این باره بروز پیدا کرد، به‌طوری که برخی دولت‌های عربی از نشانه‌های گرم شدن روابط دو کشور استقبال کردند و حتی برخی همچون کویت و عمان از احتمال میانجیگری در روابط تهران- ریاض خبر دادند. دیدار عبدالرحمن‌الشهری، سفیر جدید عربستان با حسن روحانی و استقبال گرم هاشمی‌رفسنجانی و تاکید بر روابط ویژه دو کشور یکی دیگر از نشانه‌های مثبت برای بهبود روابط در این مقطع تفسیر شد. کارشناسان معتقدند که دولت سعودی، تلاش برای ترمیم روابط با ایران را هر چند احتیاط‌آمیز، در دستور کار قرار داده است. پیش‌تر هم نشانه‌های استقبال ریاض از بهبود روابط با تهران در دعوت رسمی وزیر خارجه عربستان از محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در ۲۳ اردیبهشت مشاهده شده بود. سعود الفیصل در اظهارات خود گفته بود که ایران کشور همسایه و دارای روابط با عربستان است و ما همواره آماده تماس و گفتوگو با آنان هستیم و هر زمانی که ظریف مایل به انجام این سفر باشد، مقامات عربستان آماده استقبال از او هستند.
با این همه، همان‌گونه که پیش‌تر وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه‌ای گفت که «تانگو یک نفره نمی‌شود»، لازم است کشورهای منطقه و از جمله دولت عربستان نیز نقش سازنده خود را در تحولات منطقه نشان دهند و برخی سیاست‌هایی را که موجب بی‌ثباتی منطقه شد، متوقف کنند.
با ایران درباره سوریه گفتوگو می‌کنیم
در ارتباط با سفر معاون ظریف به عربستان، رئیس کمیته امور خارجی شورای مشورتی عربستان، گفت‌وگوی تهران و ریاض را با توجه به نقش دو کشور در منطقه مهم دانسته است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، به نقل از پایگاه خبری «عرب‌نیوز» ، «عبدالله‌العسکر»، در واکنش به سفر امیرعبداللهیان، گفت‌وگوی بین دو کشور را با توجه به نقش منطقه‌ای آنها مهم دانسته است، اما گفته است که عربستان با ایران به صراحت درباره «دخالت‌های این کشور در عراق و سوریه» سخن خواهد گفت.
منافع مشترک
همزمان نماینده دائم ایران در سازمان همکاری‌های اسلامی در اظهاراتی نقش عربستان سعودی را در منطقه مهم ارزیابی کرده است. «حمیدرضا دهقانی» در گفت‌وگویی مطبوعاتی در این باره گفت: «ایران نقش عربستان را در منطقه مهم می‌داند و علاقه‌مند است روابط خود را با آن در چارچوب منافع مشترک بهبود بخشد.» حمیدرضا دهقانی تاکید کرد: «به منظور بهبود روابط بین دو کشور، باید دیدارهای متعددی بین طرفین صورت بگیرد.»
اهداف سفر عبداللهیان به عربستان
از سوی دیگر سفر معاون ظریف به عربستان درشرایطی انجام گرفته است که ریاض و تهران درباره بسیاری از مسائل منطقه‌ای اختلاف نظر داشتند، اما در نهایت در ماه جاری، هر دو کشور در موضعی مشترک از تعیین حیدرالعبادی به عنوان نخست‌وزیر عراق استقبال کردند. به گزارش «ایلاف»، جاسر الجاسر نویسنده و کارشناس سیاسی سعودی، سفر معاون وزیر خارجه ایران به عربستان را در چارچوب تحولات متعدد منطقه‌ای می‌داند، تحولاتی که ایران را به فکر بازنگری در روابط منطقه‌ای خود سوق داده است. او سفر عبداللهیان را سرآغاز لحن جدیدی در سیاست خارجه کشورهای منطقه دانست، به این معنی که در پی افزایش تهدیدات گروه‌های تروریستی مستقر در عراق که سراسر منطقه را در معرض خطر قرار داده‌اند، این سفر گامی در راستای رایزنی و مقدمه گام‌های بعدی خواهد بود. خالد المعینا تحلیلگر ساکن عربستان‌سعودی می‌گوید: «این سفر به شدت از اهمیت برخوردار است و تماس مستقیم بین عربستان و ایران بسیار ضرورت دارد. در واقع روابط خوب بین این دو کشور مهم، باعث افزایش امنیت و ثبات منطقه می‌شود.» جمال قاشقچی دیگر نویسنده و تحلیلگر سیاسی سعودی نیز تاکید کرد که محور مذاکرات عبداللهیان در سفر به عربستان بر اوضاع عراق و تهدیدات ناشی از حضور گروه داعش در منطقه متمرکز خواهد شد. ایلاف در پایان نوشت: «عربستان هفته گذشته میزبان نشست پنج جانبه‌ای بود که امارات، قطر، مصر و اردن نیز در آن شرکت داشتند و محور آن بر بررسی راه حل بحران سوریه و مقابله با افزایش نفوذ تروریست‌ها در منطقه متمرکز بود، بنابراین به گفته ناظران سفر سریع و غیرمنتظره امیرعبداللهیان به عربستان در راستای تلاش برای اطلاع از موضع عربستان و سمت و سو دادن به تحولات در آینده است.»
ارسال نظر