آمریکا در تدارک حمله بزرگ علیه داعش
حسین موسوی: با سخت‌تر شدن مبارزه با داعش و رشد بنیادگراها در لیبی و برخی کشورهای خاورمیانه، آمریکا بار دیگر متوجه این منطقه شده است. سایت «ان‌پی‌آر» می‌نویسد که دولتمردان آمریکا در حال نگاه مجدد به خاورمیانه هستند. با رشد بنیادگراها در این منطقه ایالات متحده در حال بازخوانی استراتژی خود در منطقه خاورمیانه است. این سایت نوشت که در داخل آمریکا بسیاری به خاطر تردید اوباما برای بازگشت به خاورمیانه از رئیس‌جمهوری انتقاد می‌کنند.

ایالات متحده در دور دوم ریاست‌جمهوری با تغییر استراتژی این کشور به سمت پاسیفیک یا همان شرق آسیا بیشترین چالش را با چین پیدا کرده بود. با این وجود اظهارنظر مقامات آمریکایی در چند روز اخیر حکایت از تغییر استراتژی اوباما به حوزه خاورمیانه دارد. در این ارتباط در شرایطی که دولت اوباما بارها اعلام کرده است که قصد حمله به سوریه ندارد، اینک اما دولتمردان این کشور به دنبال ضربه به مواضع داعش در خاک سوریه هستند. در مقابل دولت سوریه نیز به‌طور تلویحی گفته است که آماده همکاری با کشورهای دیگر در جهت سرکوب تروریسم در خاک کشورش است. در این راستا ولید‌المعلم روز سه‌شنبه گفته بود که دمشق با دیگر کشورها برای مبارزه با گروه‌های تروریستی آماده همکاری است.

به گزارش سی‌ان‌ان ولیدالمعلم وزیر امور خارجه سوریه روز دوشنبه اعلام کرد که داعش با تصرف پایگاه هوایی در شهر رقه، می‌تواند خطری بالقوه برای منطقه قلمداد شود. او اما افزود که هر نوع حمله به خاک سوریه باید با هماهنگی دولت دمشق باشد. دو تن از مقامات امنیتی ایالات متحده هم در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان گفتند که مقامات بلندپایه ارتش و اطلاعاتی این کشوردر چند روز اخیر جلسات مشترکی را برگزار و درخصوص محل اختفای رهبران این گروه تروریستی و تعداد سربازان آنها در سوریه رایزنی کرده‌اند.

به گفته این دو مقام امنیتی که خواستند نامشان فاش نشود این جلسات ادامه‌دار خواهد بود و به محض اجازه اوباما برای حمله به مواضع داعش در سوریه شکل اجرایی به خود خواهد گرفت. جان کربی سخنگوی پنتاگون هم می‌گوید که ایالات متحده تنها به استفاده از ماهواره‌ها برای جمع‌آوری اکتفا نخواهد کرد. او در این‌باره گفت: «گاهی اوقات لازم است که از نزدیک اطلاعات جمع کنیدو با ماهواره این موضوع امکانپذیر نیست.» همزمان یکی از مقام‌های دولت اوباما به شرط فاش نشدن نامش اعلام کرد که دولت اوباما پروازهای جاسوسی بر فراز سوریه را مجاز اعلام کرد. به گزارش الجزیره کارشناسان این اقدام را در راستای آمادگی واشنگتن برای حمله نظامی علیه داعش در سوریه قلمداد کرده‌اند. این در حالی است که مقام‌های دولت اوباما اعلام کردند که وی هنوز تصمیمی برای انجام اقدام نظامی در سوریه اتخاذ نکرده است. با آغاز حمله ایالات متحده به مواضع داعش در عراق یکی از خبرنگاران این کشور سر بریده شد و گزارش‌ها حاکی از فرار رهبر داعش به سوریه است. گروه داعش در واکنش به حملات آمریکا اما اعلام کرده است که خبرنگاران آمریکایی بیشتری را به گروگان خواهد گرفت. الجزیره به نقل از وال‌استریت ژورنال می‌نویسد که فرماندهی مرکزی آمریکا - که ناظر بر نیروهای آن‌ سوی آب‌های ایالات متحده در خاورمیانه است- خواستار اجرای پروازهای بیشتر اطلاعاتی و جاسوسی در سوریه شده است. این پروازها می‌تواند اطلاعات لازم از مواضع داعش را در اختیار مقام‌های اطلاعاتی و جاسوسی آمریکا قرار دهد. «جاشوا لاندیس» یکی از تحلیلگران برجسته در امور سوریه به الجزیره می‌گوید که مشاوران اوباما به وی اعلام کرده‌اند که تنها راه نابودی داعش همانا مداخله مستقیم ایالات متحده در سوریه است.

این در حالی است که در نگاه ایالات متحده نه دولت سوریه و نه ائتلاف مخالفان سوری و از هم پاشیده منبع قابل اتکایی برای این حمله نیستند. نیویورک تایمز هم در این‌باره می‌نویسد این اقدام می‌تواند نقطه عطفی در تحولات سوریه باشد. با این وجود فاکس نیوز در گزارشی نوشت که در میان سوری‌ها نگاه‌ها به دخالت آمریکا به دو بخش عمده تقسیم می‌شود. برخی اعتقاد دارند که دخالت آمریکا در سوریه برای حمله به مواضع داعش کمک به روند مبارزه با تروریسم است و برخی دیگر اما اعتقاد دارند که این حملات ممکن است زمینه‌ساز دخالت‌های بعدی آمریکا در سوریه باشد. این در شرایطی است که سایت روسی ایتارتاس گفته است که آمریکا درخصوص باقی ماندن اسد در قدرت با روسیه به توافق رسیده است. چندی پیش نیز همین منبع خبری گفته بود که سعودالفیصل، نماینده سعودی‌ها در دیدار با پوتین با باقی ماندن اسد در قدرت به توافق رسیده ‌است. در این شرایط اما دولتمردان آمریکایی براساس دکترین تازه‌شان، متحدان خود را مهم‌ترین حامیان این گروه تروریستی معرفی می‌کنند و در این ارتباط خواستار همکاری منطقه‌ای بیشتر برای برخورد با داعش شده‌اند. این تغییر رویکرد دولتمردان آمریکایی در لحن مقامات آمریکایی نمود پیدا کرده است و آنها برخی کشورهای منطقه را حامی مالی و تسلیحاتی داعش معرفی کرده‌اند. ژنرال دمپسی، رئیس ستاد مشترک آمریکا و جان کربی در تازه‌ترین اظهارنظرهای خودشان قطر و کویت را به‌عنوان حامیان مالی داعش مطرح کرده‌اند، و حامیان تسلیحاتی این گروه مخوف تروریستی را عامل بی‌ثباتی منطقه دانسته‌اند. سخنان چند روزه اخیر مقامات امنیتی و اطلاعاتی آمریکا درخصوص کشورهای حاشیه خلیج‌فارس اما با واکنش تند قطر مواجه شد و وزیر امور خارجه این کشور سخنان مقامات آمریکایی درباره حمایت کشورش از داعش را بی‌اساس خواند و گفت که دوحه آماده همکاری با مجامع بین‌المللی برای مبارزه با داعش است. اوباما نیز در آخرین صحبت خود گفته بود کشورهای منطقه با واشنگتن در پاک کردن این غده سرطانی (داعش) همکاری کنند.

ترکیب‌ نیروهای داعش در سوریه و عراق

در شرایطی که گفته می‌شد داعش با ۵ هزار نیرو موصل را در عراق تصرف کرده‌اند، خبرها حاکی از جذب افراد بیشتر به این گروه تروریستی است. در این راستا الجزیره گزارش داد که «نیروهای داعش در سوریه ۵۰ هزار نیرو دارند و ماه گذشته فقط ۶ هزار جذب نیرو داشتند که از این میان هزار نفرشان خارجی بودند.» رامی عبدالرحمان مدیر دیده‌بان سوری حقوق بشر مستقر در لندن می‌گوید این گروه هر ماه جذب نیرو دارد و این امر به آهستگی و به شکل خزنده در حال افزایش است. الجزیره به نقل منابع از داعش می‌نویسد که آنها این آمار را تایید کرده‌ و افزوده‌اند که در عراق ۳۰ هزار جنگجو دارند.

عبدالرحمان می‌افزاید آن هزار نفر خارجی از چچن، اروپا، چین و کشورهای عربی بوده‌اند که عمدتا از طریق ترکیه وارد سوریه شده اند. ترکیه‌ای‌ها یکی از بزرگ‌ترین منابع جذب نیروی داعش به حساب می‌آیند و روزنامه جمهوریت ترکیه در گزارشی نوشته بود که این گروه بنیادگرا در خیابان‌های ترکیه در حال جذب نیرو است و جوانان ترک بسیاری هم جذب این گروه می‌شوند. در این میان گفته می‌شود تاکنون ۱۲ هزار نیروی خارجی هم از بریتانیا، آمریکا و فرانسه به این گروه بنیادگرا پیوسته‌اند. عبدالرحمان اما می‌گوید سایر نیروهای جذب شده از گروه‌های مسلحِ مخالف هستند که ۲۰۰ نفرشان از جبهه النصره هستند.

داعش در ابتدا قصد داشت کنترل النصره را به دست گیرد و ایمن الظواهری رهبر القاعده را به باد انتقاد گرفت و وی را «فردی سرگردان که مسیر را گم کرده» معرفی کردند. این گروه در ابتدا با مخالفان مسلح در سوریه تعامل داشت اما سوءاستفاده‌هایش از شورشیان رقیب و غیرنظامیان باعث شد آنها از میان سایر گروه‌های شورشی رانده شوند و مشی مستقلی اتخاذ کنند. با این وجود برخی کشورهای غربی و ایالات متحده خواستار شناسایی افرادی شده‌اند که از خاک کشورهایشان به داعش می‌پیوندند. آلمان و فرانسه از جمله کشورهایی هستند که خواستار برخورد با حامیان داعش در خاک خود شده‌اند اما ایالات متحده قصد دارد با جلب نظر کشورهای اروپایی خود را برای یک حمله بزرگ به مواضع داعش در خاورمیانه آماده کند.