سودآوری روغنی‌ها پس از تحریم‌ها

گروه بنگاه‌های اقتصادی - ملیحه ابراهیمی: مدیرعامل شرکت نفت سپاهان در حالی وضعیت سهام شرکت‌های روغنی نسبت به سایر حوزه‌ها و گروه‌های مشابه در بازار سرمایه را با‌ثبات‌تر اعلام می‌کند، که معتقد است: سهام شرکت‌های روغنی‌ به جز پایداری و ثبات، برای سهامداران خود سود بالای ۲۵ درصدی را به ارمغان آورده است. محمدرضا موثقی‌نیا چشم‌انداز سهام این شرکت‌ها را به دلیل توسعه بازار گروه روغنی‌ها در آینده نزدیک بسیار روشن و رو به رشد می‌داند و می‌گوید: تنها چند ماه پس از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، ما شاهد تغییر مواضع کشورهای اروپایی در مذاکره با بنگاه‌های اقتصادی داخلی بودیم و این نشان از چشم انداز روشن فعالیت بنگاه‌های اقتصادی دارد. او معتقد است با توسعه فعالیت شرکت‌های روغنی در داخل و خارج کشور، بازار سهام این شرکت‌ها نیز در بورس جذاب‌تر از گذشته خواهد شد. در ادامه، گفت‌وگوی روزنامه «دنیای اقتصاد» با مدیرعامل نفت سپاهان آمده است:

جناب آقای موثقی‌نیا چشم‌انداز سهام شرکت‌های روغنی را در سال‌های آینده چطور می‌بینید؟ آیا رشد قابل توجهی دارد؟

به اعتقاد من سهام این شرکت‌ها وضعیتی پایدار و سودده دارد و در آینده نزدیک نیز به دلیل توسعه بازارها از چشم انداز روشن تر و مطلوب‌تری برخوردارند. از سوی دیگر، روند تغییر ارزش سهام شرکت‌های روغنی نشان می‌دهد نسبت به سایر حوزه‌ها و گروه‌های مشابه از ثبات بیشتری طی سال‌های گذشته برخوردار بوده است و همواره از سود بالای ۲۵ درصد برخوردار بوده‌اند. ما در شرکت نفت سپاهان به دنبال توسعه کمی و کیفی محصولات و تنوع‌بخشی به محصولات هستیم که اینها به ارتقای وضعیت شرکت و رشد و توسعه آن

کمک می‌کند.

یک سال از روی کار آمدن دولت یازدهم می‌گذرد، در این مدت با توجه به اینکه خبرهای مثبتی به بازار داده شد، آیا وضعیت شما تغییری کرده است یا همچنان مثل سال‌های قبل است؟

اثرات این موضوع را در نوع رویکرد شرکت‌های خارجی با خود می‌بینیم، اکنون شرکت‌های خارجی نسبت به گذشته با ما راحت‌تر مذاکره می‌کنند، اما این مذاکرات منجر به عمل واقعی نمی‌شود، یعنی در شرایط کنونی حتی شرکت‌هایی از کشورهای اروپایی به دنبال مذاکره با ما هستند اما فعلا در حد گفت‌وگو باقی‌مانده و به‌نظر می‌رسد برای اجرایی کردن آن منتظر وضعیت ارتباطات در آینده هستند.

اگر تحریم‌ها برداشته شود، تا چه میزان بر روند کار شما همچون تولید، صادرات، کیفیت محصولات و تسهیل امور تاثیر دارد؟

عدد و رقم گفتن در این باره شاید ساده نباشد اما اثرات قابل توجهی خواهد داشت؛ به‌عنوان مثال سپاهان اکنون مالک چند فروند کشتی است، این کشتی‌ها خارج از منطقه نمی‌توانند بروند، بر این اساس اگر تحریم‌ها برداشته شود و کشتی‌ها بتوانند دامنه بزرگ‌تری را پوشش دهند، این اولین نفعی است

که به ما می‌رسد.

در حال حاضر چنانچه بخواهیم محموله‌ای را به هند یا پاکستان یا احیانا چین (اینها اکنون بازارهای هدف ما هستند) ارسال کنیم، نمی‌توانیم مستقیم این کار را انجام بدهیم و این برای ما یعنی هزینه. به اعتقاد من، یکی از مهم‌ترین‌ آثار تحریم‌ها کاهش بهره‌وری است چرا که در بسیاری از موارد منابع مالی به‌صورت کالا یا ارز محبوس می‌شود همچنین زمان اجرای پروژه‌ها و پیشبرد فرآیندها بیش از زمان استاندارد و معمول آن است.

چقدر ممکن است با برداشته شدن تحریم‌ها، شرکت‌های هم‌گروه شما بتوانند با کشورهای اروپایی یا آمریکایی کار کنند؟

یقینا بازار توسعه پیدا می‌کند، اکنون شرکت نفت سپاهان موفق شده است دو گواهینامه برای دو محصول از شرکت ولوو و VOITH بگیرد، این به معنی آن است که این دو روغن به لحاظ کیفی می‌تواند به اروپا صادر شود اما به دلیل تحریم این امکان اکنون وجود ندارد، حتما اگر تحریم برداشته شود این قابلیت وجود دارد که تاییدیه سایر روغن‌ها را بگیریم.

چرا برای این دو روغن تاییدیه گرفتید؟ الان مگر صادرات به اروپا دارید؟

به دلیل اینکه خریدار داخلی تاییدیه این شرکت‌های معتبر اروپایی را نیاز داشت، ما نیز اقدام کردیم. به اعتقاد من اگر تحریم‌ها برداشته شود، شرکت‌های صادراتی به‌ویژه سپاهان که شرکتی با ساز و کار صادراتی است و اسکله اختصاصی دارد، حضوری فعال در بازارهای اروپایی خواهد داشت.

بازارهای محصولات سپاهان اکنون کجا است؟

فعلا بازارهای هدف ما غیراروپایی است شامل امارات، پاکستان، هند، چین و کشورهایی همچون تاجیکستان، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و اخیرا با روسیه هم وارد مذاکره شده‌ایم، البته مذاکره با شرکت‌های اروپایی نیز آغاز شده مثلا با یک شرکت ایتالیایی برای صادرات محصول خود در حال مذاکره هستیم، اما در این شرایط احتمال به نتیجه رسیدن کمی سخت‌تر و زمان‌برتر می‌باشد.

رقبای داخلی و خارجی شما چه کسانی هستند؟ و در صورت برداشته شدن تحریم‌ها آیا فاصله زیادی با رقبای خارجی برای رقابت دارید؟

برند‌های مطرح دنیا در حوزه محصولات روانکاری شل، اسو و توتال هستند که در حال حاضر به لحاظ تکنولوژی این شرکت‌ها پیشگام هستند اما یقینا متخصصان ما می‌توانند این فاصله را در زمان کوتاهی کمتر کنند ولی به لحاظ نفوذ برند، رقابت با این شرکت‌ها در سطح جهانی زمان و بسترسازی بیشتر و طولانی‌تری نیاز دارد.

وضعیت رقبای داخلی شما به چه شکل است؟

با شرکت‌های داخلی خیلی وارد رقابت نمی‌شویم چون ما بیشتر علاقه داریم در خارج از ایران فعالیت کنیم، بیش از ۷۵ درصد فروش ما صادراتی است.

چقدر سهم بازار داخل به محصولات روغنی چهار شرکت فعال ایرانی (بهران، پارس، سپاهان و ایرانول) اختصاص دارد و چه میزان در اختیار شرکت‌های خارجی است؟

بنابر آمارهای غیر‌رسمی حدود ۲۰ درصد سهم بازار داخل مربوط به برندهای خارجی و روغن‌های بازیافتی است و ما بقی در اختیار این چهار شرکت ایرانی. هنر ما نیز باید این باشد که از غیرایرانی‌ها سهم بگیریم. ما بیشتر علاقه‌مندیم که بازار محصولات خود را در خارج از کشور توسعه دهیم. مزیت رقابتی سپاهان بیشتر قابلیت‌های صادراتی این شرکت است. اکنون ما در مالزی و امارات دفتر داریم و در کنیا کارخانه. پس روی ظرفیت‌های صادراتی تمرکز می‌کنیم.

با توجه به شرایط فعلی کشور و امید به رفع تحریم‌ها، چالش‌های پیش روی شرکت‌های نفتی و روغنی را چه می‌دانید؟

اولین مشکل موجود مربوط به عملیات بانکی است که ناشی از وجود تحریم‌ها است که اگر برداشته شود بسیاری از مشکلات ما مرتفع می‌شود به‌عنوان مثال یکی از مشکلاتی که به تازگی شرکت با آن مواجه شد موضوع دریافت وام ارزی سپاهان از یکی از بانک‌های خارجی بود که مصوبه آن از سوی این بانک صادر شد، اما اکنون به دلیل مشکلات تحریمی وضعیت بلاتکلیف مانده که چگونه آن را دریافت کنیم. تمامی شرکت‌ها همچون نفت سپاهان که علاوه بر تولید، تجارت هم می‌کنند در موضوع نقل و انتقال ارز با مشکل مواجه‌اند. یکی دیگر از مشکلات ناشی از تحریم‌ها نیز افزایش دلال‌ها و کمبود مواد اولیه مرغوب است که به دلیل تحریم‌ها کار را سخت می‌کند. اما به نظر می‌رسد چشم‌انداز برداشته شدن و تعلیق تحریم‌ها وضعیت بسیار مطلوبی را برای شرکت‌ها رقم بزند.