فاز جدید توافق‌های نفتی ایران-روسیه

گروه نفت و پتروشیمی: معاون بازرگانی و امور بین‌الملل وزارت نفت از ارائه متن پیشنهادی همکاری‌های نفتی تهران- مسکو در ۶حوزه مشترک به هیات روسیه خبر داد و گفت: طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تفاهم‌نامه همکاری ایران و روسیه عصر سه‌شنبه (١٨ شهریور‌ماه) به امضای وزرای نفت دوکشور می‌رسد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، به زودی روابط ایران و روسیه وارد مرحله جدیدی از لحاظ توسعه اقتصادی می‌شود. به نظر می‌رسد تحریم‌های همزمان کشورمان و روسیه به نقطه عطفی برای توسعه روابط دو کشور تبدیل شده است. بعد از اعمال تحریم‌های غرب علیه کشورمان طی چند سال اخیر، چندی است که روسیه نیز بر سر مسائل اوکراین با غرب به اختلاف رسیده است. اما از آنجا که اتحادیه اروپا به شدت از لحاظ تامین انرژی به روسیه وابسته است تحریم‌ها علیه این کشور از روند کندی برخوردار است.

یکی از تحریم‌هایی که به اقتصاد کشورمان لطمه زده تحریم علیه صنعت نفت است. این نوع تحریم باعث شده که میزان صادرات و تولید نفت ایران به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و کاهش یابد و همین مساله باعث ابتکار عمل دولتمردان کشورمان در این سال‌ها برای فروش نفت شده است. یکی از این شیوه‌ها که چندی است مطرح می‌شود تهاتر نفت و کالا با روسیه است. در ابتدای انتشار خبر تهاتر نفت و کالای ایران و روسیه حجم معاملات ۲۰ میلیارد دلار برآورد (روزانه ۵۰۰ هزار بشکه) می‌شد. اما این مقدار بعدها توسط مقامات نفتی کشورمان رد شد که با توجه به موقعیت جغرافیایی دریای خزر که امکان تردد نفتکش‌های غول‌پیکر در آن را رد می‌کند به نظر درست می‌رسد. از آنجا که رئیس هیات ایرانی این سلسله نشست‌ها وزیر نفت کشورمان، بیژن زنگنه است مطمئنا یکی از مسائل مهمی که دو طرف بر سر آن توافق خواهند کرد تهاتر نفت و کالا است. در این راستا چندین نشست بین ایران و روسیه تشکیل شده است. بر اساس گفته علی ماجدی به نظر می‌رسد نشست امروز که با حضور وزرای نفت دو کشور برگزار می‌شود نقطه عطف این مذاکرات باشد و به امضای تفاهم‌نامه بین دو کشور منجر خواهد شد.در این رابطه، ماجدی با اشاره به اینکه یازدهمین اجلاس کمیسیون مشترک ایران و روسیه در تهران آغاز به کار کرده، گفت: این کمیسیون یک نقشه راه برای دو کشور در زمینه‌های مختلف اقتصادی است.

وی با اشاره به اینکه هیات ایرانی و روسی در قالب ٦ کمیته بعد از افتتاح اجلاس به بحث و مذاکره با یکدیگر می‌پردازند، تصریح کرد: این کمیته‌ها در بخش‌های انرژی، حمل ونقل، پولی و بانکی، صنعت و معدن، کشاورزی و بیمه به مذاکره با هم می‌پردازند.

ماجدی با بیان اینکه آنچه در کمیسیون مشترک مشخص می‌شود در واقع چراغ راهنما است، افزود: هیچ‌گونه پروژه مشخصی که در این کمیسیون ذکر و بخواهد اجرا شود، وجود ندارد، بلکه به‌صورت کلان و همکاری در بخش‌های مختلف با توافق، معین می‌شود.

معاون بازرگانی و امور بین‌الملل وزارت نفت با بیان اینکه در سند یادداشت تفاهم همکاری علایق بین دو کشور در رشته‌های مختلف ذکر می‌شود، تصریح کرد: در یک سال آینده باید بخش‌هایی را که در یادداشت تفاهم ذکر شده‌اند پیگیری و اجرا کرد. وی با تاکید بر اینکه ایران تنها به دنبال امضای یادداشت تفاهم نیست، افزود: تمام موارد که در یادداشت تفاهم ذکر می‌شود باید به مرحله اجرا برسد. ماجدی افزود: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده تفاهم‌نامه همکاری ایران و روسیه عصر روز سه‌شنبه (١٨ شهریورماه) به امضای وزرای نفت ایران و روسیه می‌رسد.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور هم بهمن ماه سال گذشته درباره جزئیات مذاکرات نفتی ایران-روسیه برای تهاتر نفت و کالا و راه‌اندازی طرح سوآپ معکوس نفت در جمع خبرنگاران، گفت: با روس‌ها بحث‌هایی برای مبادله حجم بالایی از منابع نفت و دریافت کالا در ازای آن مطرح کردیم که عده‌ای نسبت به این مساله اعتراض کردند، ولی باید بگوییم اگر به ایران وارد نشوید، افراد دیگری در این بازار حاضر می‌شوند و جایی برای شما نمی‌ماند.

اسماعیل محصولی، قائم مقام وزیر نیرو پیش‌تر با اعلام اینکه فاینانس روسیه برای ساخت نیروگاه و شبکه برق در ایران می‌تواند بخشی از قرارداد تهاتر نفت و کالا بین دو کشور را شامل شود، تصریح کرده بود: جزئیات و حجم نهایی تامین فاینانس از سوی روسیه در مذاکرات آتی تعیین و نهایی خواهد شد. مهدی سنایی، سفیر ایران در روسیه هم پیش‌تر در گفت‌وگو با دیلی کامرسانت با تایید مذاکرات تهران و مسکو برای تهاتر نفت در برابر کالا، گفته است: روسیه می‌تواند در قبال خرید نفت از ایران، دومین رآکتور نیروگاه بوشهر را بسازد ضمن آنکه روسیه می‌تواند برای پرداخت پول نفت ایران به این کشور کامیون، ریل راه‌آهن یا کالاهای دیگر صادر کند، یا برای این کشور پالایشگاه‌های کوچک بسازد.

در عین حال دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی از احتمال تهاتر محصولات پتروشیمی با کالا و کاتالیست‌های پتروشیمیایی به‌عنوان یکی از محورهای مذاکره با روس‌ها خبر داد. احمد مهدوی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر با بیان اینکه در شرایط فعلی ایران هیچ گونه محدودیتی برای صادرات محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های پلیمری به بازار جهانی ندارد، گفت: اخیرا مذاکراتی بین شرکت‌های ایرانی و روسی برای تهاتر محصولات پتروشیمی با برخی کالاها انجام گرفته است. دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی افزود: شرکت‌های ایرانی می‌توانند در قبال فروش برخی محصولات پتروشیمی به روسیه برخی از کالاها همچون انواع کاتالیست یا مواد افزودنی شیمیایی مورد استفاده در صنایع پتروشیمی را وارد کنند.

این مقام مسوول با اعلام اینکه تاکنون چندین مذاکره بین شرکت‌های ایرانی و روسی برای تهاتر محصولات پتروشیمی با انواع کالاها انجام گرفته است، اظهار کرد: در شرایط فعلی اختلاف اساسی بین دو طرف برای عملیاتی کردن این توافق وجود ندارد.مهدوی با یادآوری اینکه هم اکنون شرکت‌های ایران و روسیه برای عملیاتی کردن این معامله به توافق کلی دست یافته‌اند، تاکید کرد: ایران و روسیه می‌توانند در صنایع پتروشیمی و انرژی به دو شریک استراتژیک تبدیل شوند.