گروه ترجمه: ویورل اپریا زمانی که کار در کارخانه خودروسازی داچیا در زمان رومانی کمونیستی را به یاد می‌آورد، لرزه بر اندامش می‌افتد. این کارخانه واقع در شهر میوه مجموعه‌ای از ساختمان‌های خاکستری بتنی کلنگی احاطه شده با سیم‌خاردارهای زنگ‌زده بود که در تابستان بیشتر شبیه به بیگارخانه بود و در زمستان اپریا باید سه کت روی هم می‌پوشید تا گرم شود. این متصدی تعمیر و نگهداری ۵۲ ساله با اشاره به ساختمان سفید پشت‌سرش می‌گوید: «مثل این است که از جهنم به بهشت رفتیم.» این کارخانه جدید روشن و بی‌نقص است و در تابستان از سیستم تهویه هوا برخوردار است و در زمستان آنقدر گرم است که کارگران حتی در سردترین روزها با لباس‌های آستین کوتاه کار می‌کنند.

از زمانی که شرکت رنو کارخانه داچیا را در سال ۱۹۹۹ خریداری و تولید ارزان‌ترین خودروی اروپا را آغاز کرد، سفارشات جدید به تقویت بهره‌وری کمک کرده است. در سال گذشته این کارخانه با ۹۵ درصد از ظرفیت خود فعالیت کرد و ۳۴۳ هزار خودرو تولید کرد. قبل از سال ۱۹۸۹ این کارخانه برای تولید کمتر از یک سوم خودروهای فعلی، دو برابر کارگر داشت. برنارد جولین، اقتصاددان گرپیسا، اتاق فکر خودروسازی فرانسه، می‌گوید: «مردم رومانی احساسات متناقضی درباره داچیا داشته‌اند. آنها به داشتن خودروی ملی افتخار می‌کردند، ما شرمنده بودند که این خودروها بسیار بی‌کفیت هستند، اما اکنون احساس افتخار بسیار قوی‌تر است.» از ۲۵ سال پیش که نظام کمونیستی از اروپای شرقی برچیده شد، این منطقه از مکانی که دارای بیش از نیم‌دوجین خودروساز بومی بود به جایی بدون خودروساز بومی تبدیل شد اما این صنعت هرگز به قدرت کنونی نبوده است، زیرا مصرف‌کنندگان به شدت به‌دنبال خودروهای ارزان قیمت همچون خودروهایی که در شهر میوه تولید می‌شوند، هستند.

زمانی که تولید خودروهای ترابانت، وارتبورگ و پولونز متوقف شد، این منطقه خودروهای باکیفیت‌تر بیشتری تولید کرد. شرکت خودروسازی اشکودا جمهوری چک پس از آنکه بخشی از فولکس واگن شد، به لطف سرمایه‌گذاری ۸/۳ میلیارد دلاری فولکس، رونق گرفت. شرکت رنو نیز حدود ۲/۲ میلیارد یورو(۹/۲ میلیارد دلار) در داچیا سرمایه‌گذاری کرده است. با توجه به اینکه شرکت‌های تویوتا، پژو سیتروئن و هیوندایی تحت برندهای خود در جمهوری چک و اسلواکی خودرو تولید می‌کنند، این دو کشور به لحاظ تولید خودرو از ایتالیا پیشی گرفته‌اند. این صنعت که زمانی برای تامین تقاضای داخلی نیز مشکل داشت، براساس آمار موسسه جهانی مک‌کینزی صادرکننده اصلی اروپای مرکزی و شرقی به‌شمار می‌رود. اما با توجه به تنش‌های فزاینده در مرز اوکراین و احیای کند بازار خودرو اروپای شرقی، شرکت داچیا در مسیر ناهمواری قرار گرفته است. علاوه‌بر این، دستمزدهای پایین که پشتوانه رقبای داچیا بود به سرعت افزایش یافته است و به گفته نیکولاس مور،مدیر اجرایی داچیا رومانیا، احتمالا رهبران اتحادیه‌ها در پی افزایش دوباره دستمزدها هستند. او در مقر داچیا گفت: «ما باید به فکر مشاغل بلندمدت باشیم نه اینکه فقط به افزایش دستمزدها در کوتاه‌مدت فکر کنیم. رنو داچیا یک سمبل برای این کشور است؛ سمبل یک خصوصی‌سازی موفق.»

گرچه داچیا بزرگ‌ترین خودروساز منطقه نیست، شرکت اشکودا این عنوان را در اختیار دارد، اما تاکنون در میان خودروسازان اروپایی سریع‌ترین رشد را داشته است. براساس اعلام انجمن خودروسازان اروپا در نیمه اول امسال، فروش این شرکت در اروپا ۳۵ درصد جهش کرده و به ۱۹۵ هزار و ۶۹ دستگاه رسیده است.

داچیا در سال ۱۹۶۶ یعنی یک سال پس از آن که چائوشسکو قدرت را در دست گرفت، به‌منظور تولید خودروهای مقرون به‌صرفه برای طبقه کارگر، تاسیس شد. این شرکت که نماد قدرت فزاینده صنعتی رژیم ملی‌گرای چائوشسکو به‌شمار می‌رفت، به یاد قوم داچیا، ساکنان اولیه رومانی کنونی، داچیا نامیده شد.

نخستین مدل داچیا، ۱۱۰۰، یک سدان چهار در بر مبنای رنو ۸ بود. در سال ۱۹۶۹ این شرکت مدل ۱۳۰۰ مدل تحت لیسانس رنو۱۲ را به بازار عرضه کرد. این مدل برای دهه‌ها جاده‌های رومانی را اشغال کرده بود.

داچیا تا سال ۲۰۰۴ حدود ۲ میلیون مدل ۱۳۰۰ تولید کرده بود. در این سال تولید این خودرو متوقف شد. این خودرو آنقدر بی‌کیفیت بود که مردم به شوخی می‌گفتند همه رومانیایی‌ها بالاجبار مکانیک شده‌اند. دگرگونی داچیا به شدت مرهون استراتژی خودروهای فوق ارزان رنو بوده است. زمانی که این خودروساز فرانسوی به داچیا آمد، این خودروساز رومانیایی با تجهیزات از رده خارج و کاهش تولید مواجه بود. لوئیس شوایتزر، مدیرعامل شرکت رنو، تصمیم گرفت از این کارخانه برای تولید خودروهایی به قیمت ۵ هزار یورو استفاده کند تا از این طریق تقاضای فزاینده از طرف کشورهای اروپای شرقی را تامین کند. گرچه شرکت رنو هرگز نتوانست به این هدف برسد نخستین مدل ارزان قیمت داچیا یعنی لوگان با قیمت پایه ۶۴۰۰ یورو در سال ۲۰۰۴ به بازار عرضه شد- اما موفقیت فوق‌العاده‌ای را به دست آورد. داچیا از سپتامبر تا دسامبر آن سال، ۴۰ هزار دستگاه لوگان فروخت و در سال ۲۰۰۵ بیش از چهار برابر این میزان را به فروش رساند.

شرکت رنو دریافت گرچه خودروی لوگان را در اروپای غربی عرضه نمی‌کند، اما این خودرو در آنجا هم خریداری می‌شود؛ بنابراین در سال ۲۰۰۵، این شرکت این خودرو را در سراسر اروپا عرضه کرد و از آن زمان به بعد فروش سالانه به‌طور متوسط بیش از ۱۰ درصد رشد کرده است. اکنون، قیمت پایه ارزان‌ترین خودروی لوگان ۷۷۰۰ یورو است. شرکت رنو برای پایین نگه داشتن قیمت لوگان به شدت هزینه‌ها را کنترل کرده است. این شرکت برای جدیدترین مدل لوگان که اواخر سال ۲۰۱۲ عرضه شد، با کاهش اجزای فرعی، ۱۵ درصد از قیمت فریم صندلی‌ها کاست.

این در شرایطی است که میانگین حقوق ماهانه در کارخانه شهر میوه ۴۲۲۸ لئو(۱۲۴۰ دلار) یا حدود ۹۵۰ یورو است. گرچه این میزان حقوق یک سوم مقداری است که شرکت رنو در فرانسه می‌پردازد، ۱۷ هزار کارمند داچیا در رومانی در میان افرادی هستند که بیشترین حقوق را در این کشور دریافت می‌کنند. شرکت رنو می‌گوید از سال ۲۰۰۸ به بعد دستمزدها در داچیا ۱۷۰ درصد افزایش یافته است. این در شرایطی است که تورم رومانی در همین دوره در حدود ۳۰ درصد بوده است. دولت رومانی از سهم داچیا در پیشرفت این کشور آگاه است. سال گذشته درآمد ۵/۴ میلیارد یورویی این کارخانه حدود ۹/۲ درصد از تولید ناخالص داخلی رومانی را تشکیل داد و اگر شرکت‌های وابسته نیز در نظر گرفته شوند، این کارخانه حدود ۲۰۰ هزار شغل ایجاد کرده است.