ناکامی استقلال‌طلبان اسکاتلندی

محمدحسین باقی: پرچم «اتحادیه» بار دیگر بر فراز بریتانیا به اهتزاز درآمد و خطر تجزیه از بیخ‌گوش بریتانیا دور شد. رای‌دهندگان اسکاتلندی سرانجام در اوایل صبح جمعه (به وقت ایران) رای به «ماندن» در درون بریتانیا و برقرار ماندن اتحاد ۳۰۷ ساله شان دادند. «رابین اوکلی» که از سال ۱۹۸۶ تا ۲۰۰۸ به ترتیب سردبیر بخش سیاسی روزنامه «The Times»، بی‌بی‌سی و سی‌ان‌ان بوده می‌گوید: «کمپین Better Together دیوید کامرون را از فاجعه نجات داد. کامرون نخست‌وزیری نخواهد بود که تاریخ او را به عنوان فردی که باعث و بانی متلاشی شدن بریتانیاست مورد قضاوت قرار دهد.»

اسکاتلندی‌ها به تداوم اتحاد سه‌قرنی رای دادند

فرود موج تجزیه در بریتانیا

«کریستینا کاریل» در گزارشی که برای فارن پالیسی نوشته روی دیگری از تحولات اسکاتلند را نشان می‌دهد. او می‌گوید یکی از جالب ترین چیزها در مورد استقلال اسکاتلند - لااقل در پایتخت این کشور- اختلافی است که میان «بله‌گویان» و «نه‌گویان» به استقلال جریان دارد. اگر در خیابان‌های شهرهای مختلف اسکاتلند قدم بزنید می‌بینید که حامیان استقلال با لباس‌های آبی رنگی که منقش به پرچم اسکاتلند است در هر گوشه‌ای به چشم می‌خورند در حالی که اثری از مدافعان یکپارچگی دیده نمی‌شود. او می‌نویسد طرفداران استقلال با برچسب‌ها و بیرق‌های خاص خود در خیابان‌ها جولان می‌دهند.

هواداران یکپارچگی دلیل پنهان بودن خود از خیابان‌ها و شادمانی نکردن در لحظات قبل و پس از همه‌پرسی را «ترس» و «تهدیدی» اعلام می‌کنند که از سوی هواداران استقلال متوجه آنهاست. آنها با اشاره به تهدیدات حامیان استقلال می‌گویند به ما گفته شده « یا رای بله بدهید یا....» گزارش فارن پالیسی می‌افزاید: الکس سالموند این اتهامات را رد کرده و حامیان استقلال می‌گویند: «رسانه‌های بریتانیایی با اغراق‌های خود به دنبال بی‌اعتبار کردن جنبش استقلال‌طلبی اسکاتلندی‌ها هستند.»

در هر حال، به دنبال رای منفی اسکاتلندی‌ها برای جدایی از بریتانیا، دیوید کامرون از این تصمیم استقبال کرد و در بیانیه‌ای تلویزیونی آن را «نتیجه‌ای روشن» خواند. وی افزود: «همچون میلیون‌ها نفر از مردم من هم خوشحالم.» کامرون با لحنی حاکی از خوشحالی افزود: اگر می‌دیدیم بریتانیا از هم می‌پاشد قلب مان شکسته می‌شد. وی در عین حال، تلاش‌های هر دو طرف را ستود و بر وعده خود برای واگذاری اختیارات بیشتر به اسکاتلند پافشاری کرد. الکس سالموند رهبر حزب ملی اسکاتلند که طی ماه‌های اخیر از هیچ تقلایی برای استقلال اسکاتلند خودداری نمی‌کرد، پس از رای مردم برای باقی ماندن در چارچوب اتحاد با بریتانیا در بیانیه‌ای تلویزیونی ضمن پذیرش شکست افزود: «از ۶/۱ میلیون اسکاتلندی که به استقلال رای دادند تشکر می‌کنم.» او افزود: ۲/۴ میلیون نفر نام‌نویسی کردند تا در مورد سرنوشت اسکاتلند تصمیم بگیرند و حضور ۸۶ درصدی یکی از بالاترین آمارها در عالم دموکراتیک برای اموری از این دست است. سالموند در عین حال افزود: اگر موافقان استقلال رای نیاوردند، اما ظرف مدت یک نسل رای به استقلال دوباره امکان‌پذیر خواهد بود. «نیکولا استورجن»، معاون دبیرکل حزب ملی اسکاتلند (حزب هوادار استقلال) هم اعلام کرد که رسما «شکست» را می‌پذیرد. این بار آرای «خاکستری» و کسانی که هنوز تصمیم نگرفته بودند به میدان آمدند و سرنوشت استقلال را مشخص کردند. استورجن به تلویزیون بی‌بی‌سی می‌گوید: «همچون هزاران نفر دیگر من هم از دل و جان در این رقابت‌ها تلاش کردم و احساس واقعی سرخوردگی وجود دارد که نتوانستیم به هدف خود برسیم.»

پایان استقلال؟

استیون اِرلانگر خبرنگار نیویورک تایمز که از ادینبورو گزارش می‌داد، می‌گوید: اگرچه هواداران استقلال نتوانستند به هدف خود که جدایی اسکاتلند از بریتانیا بود، برسند اما هنوز دست برتر دارند؛ چراکه می‌توانند به لندن برای خودمختاری بیشتری که به آنها وعده داده بود فشار آورند. او می‌افزاید ظاهرا دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا چه در صورت استقلال اسکاتلند و چه در صورت ماندن آن در اتحادیه زیر فشار مخالفان خود قرار گیرد. «الن کاول» خبرنگار دیگر نیویورک تایمز هم می‌نویسد اگر جدایی اسکاتلند قطعی بود، کامرون به بی کفایتی متهم می‌شد و به آخر خط می‌رسید. حال که خطر استقلال از بیخ گوش دولتمردان لندن گذشته باز هم این کامرون است که در سیبل اعتراضات گرفته و به‌خاطر وعده خودمختاری بیشتر به اسکاتلندی‌ها زیر فشار قرار گرفته تا سخن خود را پس بگیرد.

شمشیر داموکلس

از سال ۱۹۹۹ اسکاتلند دولتی داشته که بیشتر تصمیمات را مستقل از لندن اتخاذ می‌کرد. این به‌این معناست که از سال ۱۹۹۹ بسیاری از تصمیمات در پارلمان این کشور در «هولی روود» گرفته می‌شد؛ اما آیا این رای باعث می‌شود که ملی‌گرایان اسکاتلندی ماجرا را فیصله یافته تلقی کنند و دیگر سراغ همه‌پرسی برای استقلال نروند؟ ظاهرا پاسخ منفی است. نیویورک تایمز می‌نویسد: این امر موجب نمی‌شود که ملی‌گرایان سراغ استقلال دوباره نروند. این روزنامه می‌نویسد اگرچه این رای باعث شکاف در میان اسکاتی‌ها شد، اما باز این الکس سالموند است که همچون شمشیر داموکلس بر سر لندن‌نشینان ایستاده. نیویورک تایمز می‌نویسد اگرچه برخی این تحولات را نشانه‌ای از دموکراسی به حساب می‌آورند؛ اما واقعیت این است که «آزار» و «تهدید» همچنان ابزارهای بُرنده سالموند است. برخی ناظران بر این باورند که اولین اشتباه کامرون این بود که همه‌پرسی را پذیرفت. رابین اوکلی می‌نویسد: منتقدان اکنون کامرون را از زخم زبان به‌خاطر اینکه بازهم به الکس سالموند وقت می‌دهد تا خود را بازسازی کند؛ راحت نمی‌گذارند. او همچنین می‌نویسد اشتباه دیگر کامرون این بود که اجازه داد ۱۶ ساله‌ها هم وارد میدان رای دهی شوند. سی‌ان‌ان در این باره می‌نویسد: «منتقدان، کامرون را متهم می‌کنند که از زمانی که سالموند کمپین خود را شروع کرد، کامرون با او از در دوستی در آمد.» این گزارش می‌افزاید: «رقیب او گوردون براون - اگرچه انتقاداتی بر او وارد است- با کمپین Better Together زمینه را برای نه گفتن به استقلال فراهم ساخت.» منتقدان همچنین او و سایر رهبران حزبی را متهم می‌کنند که در آخرین دقایق همه‌پرسی وعده‌های زیادی داد. اکنون مخالفان کامرون معتقدند که وست مینستر «چگونه باید به وعده‌های داده شده به اسکاتلند عمل کند؟.» آنها می‌گویند هرگونه اعطای خودمختاری بیشتر به اسکاتلند سایر کشورهای عضور بریتانیا را تحریک خواهد کرد تا به راه اسکاتلند بروند و آنها هم خواهان استقلال بیشتر شوند.

روح جدید در کالبد پوند

« CNNMoney» گزارش خود را چنین آغاز می‌کند: «سرمایه‌گذاران پس از همه‌پرسی اسکاتلند نفس راحتی کشیدند.» پوند بار دیگر در برابر دلار آمریکا و یورو قد راست کرد. تا پیش از همه‌پرسی ارزش پوند اندک‌اندک روندی نزولی یافت؛ اما پس از همه‌پرسی گویی روح تازه‌ای در کالبد پوند دمیده شد. رابرت وود اقتصاددان ارشد در «Berenberg bank» می‌گوید: «خطر اختلال بزرگ که ناشی از جدایی اسکاتلند بود، رخت بر بست... برای مدتی مدید رخت بر بست.» شرکت‌ها و بانک‌هایی که هشدار داده بودند در صورت استقلال اسکاتلند به مرزهای جنوبی می‌روند پس از همه‌پرسی سرمایه‌گذاران را مطمئن ساختند که کارشان را به روال معمول ادامه خواهند داد. این گزارش می‌افزاید اگرچه استقلال اسکاتلند می‌توانست نگرانی‌هایی در اسپانیا (کاتالونیا)، بلژیک (فلمیش‌ها)، کانادا (کبک) و ... به وجود آورد؛ اما تا اطلاع ثانوی این نگرانی‌ها رخت بربسته و جریان فعالیت اقتصادی نه تنها در بریتانیا بلکه در اروپا به حال طبیعی خود بازگشت.

صفحه ی 13 ( بانک و بیمه ) را بخوانید