ابهام در درآمد تبلیغات محیطی!

دنیای اقتصاد: تبلیغات محیطی یکی از مهم‌ترین منابع درآمدزایی در دنیای فوتبال است؛‌ منبعی که اتفاقا برخلاف حق پخش تلویزیونی حتی مدیران فدراسیون و باشگاه‌ها در ایران هم می‌توانند روی آن حساب کنند. در حقیقت اینجا چون فوتبالی‌ها با «دولت» طرف نیستند، خیلی راحت می‌توانند تبلیغات محیطی ورزشگاه‌ها را به مزایده بگذارند و بخش قابل توجهی از هزینه‌های‌شان را تامین کنند. تا سال گذشته پولی که از این رهگذر نصیب فوتبال ایران می‌شد، چندان دندانگیر نبود؛ به‌طوری که گفته می‌شود این رقم تا لیگ سیزدهم حول و حوش ۳۰میلیارد تومان بوده است. با این حال بهار سال ۹۳ انتشار یک خبر بزرگ در این حوزه همه را غافلگیر کرد؛ اینکه امتیاز تبلیغات محیطی در استادیوم‌های لیگ برتر برای دو سال به قیمت ۱۶۰ میلیارد و ۷۴۵ میلیون تومان واگذار شده است! بدون تردید این رقم می‌توانست بخش زیادی از مشکلات باشگاه‌ها در ایران را حل کند و به آنها در قطع وابستگی به دولت یاری برساند، اما این روزها مطالبی در این مورد به گوش می‌رسد که چندان امیدوارکننده نیست.

وعده ۴۰۰ میلیاردی می‌دادند

دقیقا روز دوشنبه یکم اردیبهشت ۹۳ بود که «ایسنا» خبر واگذاری امتیاز تبلیغات محیطی را منتشر کرد. در متن این خبر می‌خوانیم: «قرارداد تبلیغات محیطی مسابقات فوتبال باشگاهی به ارزش ۱۶۰میلیارد و ۷۴۵ میلیون تومان برای دو سال امضا شد.»

در ادامه این خبر آمده است: «برای امضای قرارداد علی کفاشیان، مهدی تاج، محمدرضا ساکت، امیر عابدینی و غلامرضا بهروان از فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ و خانم شفیعی مسوول شرکت ایران نوین حضور داشتند.» این رقم درشت و جهش چشمگیری که متوجه تبلیغات محیطی شده بود، از همان ابتدا باعث بروز برخی بدگمانی‌ها و تردیدها شد.

برخی‌ها معتقد بودند طرف قرارداد قادر به پرداخت چنین پول هنگفتی نیست و بعضی‌های دیگر هم به اصل این صعود شگفت‌انگیز شک داشتند. با این همه مهدی تاج در گفت‌وگویی که روز دوم اردیبهشت ۹۳ در روزنامه ایران ورزشی به چاپ رسید، پاسخ این ابهامات را داد. رئیس سازمان لیگ در این مصاحبه می‌گوید: «قرارداد قبلی تبلیغات محیطی سه ساله بود اما این قرارداد دو ساله است و تعجب نکنید که دو سال بعد وقتی این رقم به ۴۰۰ میلیارد تومان برسد، در آن زمان سازمان لیگ را متهم کنند به اینکه چرا دو سال پیش با رقم بسیار کمتری قرارداد امضا کرده‌اید؛ کما اینکه ما هم نباید مسوولان قبلی را متهم کنیم که چرا رقم قرارداد آنها زیر ۳۰میلیارد تومان بوده است.

قرارداد خوبی امضا کردیم. به نظرم رقم ۱۶۰میلیارد هم عدد واقعی این موضوع نیست و پول بیشتری در این زمینه وجود دارد.» تاج موضوع را کاملا طبیعی می‌داند و حتی در ادامه همین گفت‌وگو می‌گوید: «ما ضمانت بسیار قوی در این زمینه گرفته‌ایم. در همین ابتدا ۲۴ میلیارد نقد دریافت کردیم و فکر نمی‌کنم شرکتی ۲۴میلیارد بدهد و بعد از آن سایر موارد را رعایت نکند. ضمانت بانکی هم از آنها گرفته‌ایم و آنها با تبلیغات و مسائل دیگر بیگانه نیستند.» این یعنی اوضاع تا چند ماه پیش عالی بوده، اما حالا زمزمه‌های دیگری به گوش می‌رسد.

فصل گلایه‌های مدیران

اگرچه شایعه اهمال طرف قرارداد در انجام تعهداتش نسبت به فدراسیون فوتبال به شدت در محافل خبری مطرح شده، اما کمتر کسی حاضر است رسما در این مورد حرف بزند. در همین راستا یک منبع آگاه در سازمان لیگ به روزنامه «دنیای اقتصاد» خبر داد دریافتی این مجموعه از اسپانسر تبلیغات محیطی چندان قابل قبول و متناسب با انتظارات نبوده

است. با این همه به نظر می‌رسد رقم دقیق این بدقولی، فقط نزد مهدی تاج محفوظ است و برای آگاهی از کم‌وکیف موضوع باید به انتظار اظهارنظر رئیس سازمان لیگ نشست. تاج اخیرا دچار عارضه قلبی شده بود و بعید نیست حتی این مشکل هم در ارتباط با فشارهای ناشی از کار بوده باشد. جالب اینکه مهرزاد خلیلیان، مدیرعامل باشگاه سپاهان روز دهم شهریور در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس مدعی شده بود: «تاج به‌خاطر حق پخش سکته کرد!» خلیلیان اما تنها مدیر شاکی این روزها نیست؛‌ چه اینکه مدیرعامل نفت تهران هم به انتقاد از شرایط مالی باشگاه‌ها پرداخته و مشخصا روی حق تبلیغات محیطی انگشت می‌گذارد. منصورقنبرزاده در گفت‌وگوی روز ۲۶ شهریور با خبرگزاری فارس می‌گوید: «واقعیت این است که در سال‌های قبل در شروع لیگ ۲۰ درصد از قرارداد بازیکنان را می‌دادیم که امسال این اتفاق نیفتاده و فکر می‌کنم تیم‌های دیگر هم چنین شرایطی دارند که البته هم این چند دلیل دارد: دلیل اول این است که در سال‌های گذشته وقتی یک‌سوم از مسابقات انجام می‌شد سازمان لیگ حدود ۲۵ درصد از محل درآمدها و تبلیغات محیطی را به باشگاه‌ها پرداخت می‌کرد که تا حالا یک ریال هم نداده است. ما روی این پول حساب کرده بودیم که هنوز به ما پرداخت نشده است.»

فاصله نجومی با انتظارات

گفته می‌شود بنا بوده از قرارداد ۱۶۰میلیاردی تبلیغات محیطی، ۶۰ میلیارد تومان در سال اول پرداخت شود، اما در شرایطی که تقریبا یک ثلث از مسابقات لیگ چهاردهم سپری شده، ظاهرا تنها حدود ۳میلیارد تومان از محل این قرارداد به سازمان لیگ رسیده است! این در حالی است که اگر توافقات انجام گرفته به شکل دقیق به اجرا دربیاید، به هر یک از تیم‌های حاضر در لیگ بین ۳ تا ۶ میلیارد تومان سهم خواهد رسید که این می‌تواند بخش بزرگی از مشکلات آنها را حل کند. جالب اینکه سازمان لیگ آنقدر از عقد این قرارداد خشنود بود که حتی می‌خواست پای اسپانسر تبلیغات محیطی را به ماجرای حق‌پخش هم باز کند.

در حقیقت فدراسیون فوتبال پیشنهاد کرده بود تلویزیون بدون پرداخت حق پخش،‌ صرفا زمانی را برای پخش آگهی در اختیار اسپانسر تبلیغات محیطی بگذارد تا بعدا همین شرکت بهای آن را به فوتبال بپردازد. حالا که شایعه عدم پایبندی شرکت مزبور به قرارداد تبلیغات محیطی منتشر شده،‌ شاید سازمان لیگ باید خوشحال باشد که صداوسیما پیشنهاد آنها را نپذیرفت، وگرنه ممکن بود برخورداری از همین حق پخش مختصر هم به خطر بیفتد!