الهام بادپا (بیتا) تحلیلگر اقتصاد جهانی شرکت کارگزاری بهمن در هفته‌ای که گذشت قیمت نفت خام برنت برای چهارمین هفته متوالی به روند نزولی خود ادامه داد و در حالی‌که نسبت به اوج خود در ژوئن سال جاری افت ۲۷ درصدی را تجربه می‌کرد بهای هر بشکه از آن به رقم ۸۰ دلار نزدیک شد. در روزهای آغازین هفته باوجود کاهش شاخص دلار و افزایش واردات نفت چین، عوامل زیادی همچون نگرانی از سطح پایین مصرف به خاطر کند شدن رشد اقتصاد جهانی، ضعیف بودن گزارش‌های اقتصادی چین و کشورهای اروپایی از جمله آلمان، افزایش موجودی ذخایر نفت آمریکا و همچنین مازاد عرضه فراوان در بازار، ریزش قیمت را قوت بخشیدند، البته در روزهای پایانی هفته متاثر از انتشار خبرهای رضایت‌بخشی از اوضاع اقتصادی آمریکا و نیز تشدید تنش‌ها در عراق بهای این کالا کمی بهبود یافت. اگرچه سرمایه‌گذاران کم و بیش امیدوار بودند با ادامه روند نزولی قیمت نفت، اقداماتی از سوی اعضای سازمان اوپک با هدف حمایت از قیمت کالای مزبور صورت پذیرد، اما با توجه به خبرها و حواشی آن در بازار، این گمانه‌زنی تقویت شد که فعلا قطعیتی در این خصوص وجود ندارد؛ چراکه نه‌تنها وزیر نفت کویت اظهار کرد بعید به نظر می‌رسد اوپک در نشست بعدی خود که در ۲۷ نوامبر سال جاری (۶ آذرماه) برگزار می‌شود تولید خود را کاهش دهد، بلکه سکوت عربستان سعودی به‌عنوان دومین تولیدکننده بزرگ نفت در جهان پس از آمریکا با در اختیار داشتن حدود ۱۳ درصد از سهم بازار در سال ۲۰۱۳ از سوی دیگر هم حکایت از آن داشت این کشور با قیمت‌های فعلی کنار آمده است و تمایلی برای کاستن از میزان تولید خود ندارد.

یکی از دلایل قابل تامل در توجیه بی‌میلی عربستان در تغییر تولید خود و مقابله این کشور با تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا برای حفظ سهم خود از بازار است. در واقع از آنجاکه بنابر گزارش IEA هزینه استخراج نفت خام از منابع شیل بین ۵۰ تا ۱۰۰ دلار و بالاتر از هزینه آن در کشورهای عضو اوپک است، ریزش بهای این کالا به کمتر از ۸۰ دلار برای اکثر تولیدکنندگان نفت شیل از لحاظ اقتصادی به صرفه نخواهد بود و احتمال دارد با افزایش فشار بر صنعت مذکور در آمریکا، آنها مجبور شوند عرضه خود را کم کنند.

شاید بتوان گفت اکثر تولیدکنندگان نفت بیش از آنکه به فکر ثبات قیمت نفت باشند به حفظ سهم خود از بازار جهانی اهمیت می‌دهند و در حالی‌که برخی از اعضای اوپک، ۷۶ و ۷۷ دلار را کف بهای نفت خام می‌دانند، ونزوئلا همچنان خواستار تشکیل جلسه فوق‌‌العاده اوپک است و به نفت بالای ۱۰۰ دلار نیاز دارد. در این میان بعضی از اعضای سازمان اوپک از قبیل عربستان سعودی، کویت، عراق، ایران و امارات متحده عربی هم قیمت فروش نفت خود را به خریداران آسیایی و اروپایی پایین آورده‌اند که این خود محرکی در افت بیشتر بهای نفت خام، حداقل در کوتاه مدت خواهد بود.

در هفته‌ای که سپری شد آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی خود از رشد تقاضا برای نفت خام را در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به ترتیب ۲۵۰ و ۹۰ هزار بشکه کاهش داد و اذعان کرد تقاضا برای نفت اوپک ۲۰۰ هزار بشکه در هر یک از دو سال مذکور کمتر خواهد بود.این در حالی بود که EIA اعلام کرد انتظار دارد تولید نفت شیل در ماه نوامبر ۱۰۰هزار بشکه دیگر افزایش یابد؛ که اتفاق مزبور هم زمانی که چشم‌‌انداز مصرف چندان روشن نیست با تشدید مازاد عرضه، فشار رو به پایینی بر بهای نفت وارد خواهد آورد.از سوی دیگر در شرایطی که به نظر می‌رسید عربستان سعودی و کویت مشکلی با کاهش بهای نفت و درنتیجه تمایلی برای دخالت در بازار ندارند نامه سرگشاده یکی از شاهزاده‌های سعودی به وزیر نفت عربستان معامله‌گران را نگران ساخت، چراکه در آن آمده بود عربستان به قیمت نفت بین ۸۰ تا ۹۰ دلار برای ایجاد تعادل در بودجه سال ۲۰۱۴ خود نیاز دارد و قیمت پایین‌تر این کالای استراتژیک زیان مالی سنگینی را بر آنها تحمیل خواهد کرد. همچنین درحالی‌که گزارش‌ها حاکی از آن است مصرف نفت در کشورهای صنعتی و آمریکا در سال ۲۰۱۴ به ترتیب ۲۰۰ و ۴۰ هزار بشکه در روز نسبت به سال گذشته تنزل یافته است، اتمام برنامه حمایتی فدرال رزرو در ماه جاری که در قالب خرید ماهانه اوراق قرضه با هدف کمک به افزایش نقدینگی و مصرف اجرا می‌شد، تشدید رکود در منطقه پولی یورو، مشکلات مالی ژاپن و بی‌میلی اوپک به کاستن از میزان تولید خود موجبات نگرانی افراد را برانگیخته است و حتی اگر اقتصاد آمریکا هم به روند بهبود خود ادامه دهد، اوضاع اروپا واقعا بحرانی ارزیابی می‌شود.

بازار نفت برنت در هفته پیش رو: قیمت این کالای استراتژیک که گویی تلاش می‌کند کف خود را بیابد و به ثبات برسد این روزها به شدت در سایه سنگین اخبار مربوط به سازمان اوپک، محرک‌های اقتصادی در جهان و وضعیت صنعت مذکور حرکت رو به پایینی را ادامه می‌دهد و هنوز دلیلی برای رشد خود پیدا نکرده است؛ اگرچه با توجه به حساسیت بالای فعالان بازار، اخبار مربوط به گسترش بحران سیاسی در جهان و یا هرگونه خبری که سرمایه‌گذاران را به مساعد شدن اوضاع امیدوار کند می‌تواند به‌طور مقطعی به رشد بهای نفت یا حفظ آن در سطوح فعلی منجر شود.

به‌طور کلی عواملی نظیر پایین بودن سطح تقاضا از سوی اروپا و چین، مازاد عرضه، افزایش تولید نفت شیل آمریکا و بازگشت قدرتمند لیبی به جمع تولیدکنندگان نفت، چنان فشار منفی زیادی بر بهای کالای مزبور وارد می‌سازد که تنها امید است همزمانی کاهش عرضه و تقویت مصرف در فصل سرما حمایت در خور توجهی از بهای نفت کند.