صادرات زعفران ایرانی به۵۳ کشور و ۵ قاره جهان

دنیای اقتصاد - زعفران گران‌بهاترین و تنها گیاه روی زمین است که واحد اندازه‌گیری برای داد و ستد آن مثقال است. تولید زعفران در ایران به عنوان کالایی با ارزش، دارای مزیت‌های نسبی فراوان و امتیازات صادراتی منحصر به‌فردی است. همزمان با روزهای ابتدای پاییز و در فصل برداشت این محصول با غلامرضا میری ، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران به گفت و گو نشستیم که شرح آن در ادامه از نظرتان خواهد گذشت. دستاوردهای خوشه صنعتی زعفران مشهد در سال های اخیر را چطورارزیابی می کنید؟
در این سال‌ها توانستیم ظرفیت ۴۵۰ تن بسته‌بندی را ایجاد کنیم. با توجه به اینکه مسئولان و کسانی که تریبون و قلمی در اختیار دارند مارا متهم می‌کنند که زعفران بسته‌بندی صادر نمی‌کنید، ما برای اینکه نشان دهیم اطلاعاتشان در این مورد کافی نیست ۴۵۰تن ظرفیت ایجاد کردیم. با توجه به اینکه کل تولید ما ۳۰۰ تن است و از طرفی بسته‌بندی‌ها را متنوع کردیم، به شهادت خود افرادی که در کشورهای مختلفی که سفر کردیم حضور داشتند، بسته بندی ما در حد بسته‌بندی اروپا و اسپانیا بود و حتی شکیل‌تر از آن‌ها. متاسفانه در بحث صادرتمان، علی‌رغم مصوبه مجلس که نباید از کالاهای کشاورزی عوارض دریافت کنند، دولت نهم و دهم از ما عوارض گرفتند و جوایز صادراتی را هم قطع کردند، با توجه به اینکه در مصوبه آمده بود که زعفران‌های بالای ۳۰ گرم باید عوارض پرداخت کنند و زعفران‌های زیر ۱۰ گرم باید جایزه دریافت کنند، متاسفانه عوارض اخذ شد و جوایزی هم دریافت نشد و علی‌رغم اینکه قبل از دولت نهم و دهم صادرات ما ۲۲۰ تا ۲۲۱ تن بود به سمتی رفتیم که مشتری‌های ما به دلیل عدم ثبات بازار، زعفران را کنار بگذارند و از رنگ‌های شیمیایی استفاده کنند. الان دو سالی هست که ما حدود ۱۵۰ تن صادرات زعفران داریم و امسال هم به لطف حمایتی که دولت یازدهم از صادرات کالا کرده و پیگیری‌هایی که ما در یک سال گذشته انجام داده ایم، موانعی که دولت گذشته بر سر راه زعفران ایجاد کرده بود، برداشته شد و در چهار ماهه امسال۳۵.۵ درصد رشد صادرات زعفران داشتیم و امیدواریم با رفع موانع این روند صعودی را همچنان طی کنیم. همچنین واحدهای صادراتی ما به طور کلی آزمایشگاه اختصاصی دارند.
مقاصد صادراتی زعفران ایران چه کشورهایی هستند؟
ما به ۵۳ کشور و ۵ قاره جهان زعفران صادر می‌کنیم.
مرکز بسته‌بندی که با همکاری شرکت شهرک‌های صنعتی در حال احداث است در چه مرحله‌ای است و چه ظرفیت‌هایی را ایجاد می‌کند؟
معاون محترم صنایع کوچک آقای مهدی‌زاده، زمینی را برای صادرات و بسته‌بندی دراختیار ما قرار دادند. حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد کار نهایی شده که قرار است سطح زمین مسطح شود و مورد بهره‌برداری قرار گیرد. بعضی از این واحدها که جایی برای تولید ندارند به آن مجتمع منتقل می‌شوند، آنجا یک مجتمع است که تشکیلات منسجمی دارد. من فکر می‌کنم که در دراز مدت با توجه با اینکه وزارت بهداشت به آن‌ها پروانه نمی‌دهد، این مجتمع‌ها بصورت متمرکز در یک جا که هزینه های کمتری هم دارد، گسترش پیدا کنند. الان ۱۸ واحد در آنجا مستقر می‌شوند که قابل توجه است و ممکن است به سمتی برود که در آنجا بورس کالا راه بیافتد.
به نظر شما بزرگترین چالش پیش روی صنعت زعفران در سال‌های آینده چیست؟
در بخش صادرات، ما برای ورود به کشورهای جدید برنامه های خیلی خوبی داریم ولی زعفران محصولی است که با کالاهای صادراتی دیگر متفاوت است. به عنوان مثال پسته، فرش، زیره و ... شناخته شده هستند ولی زعفران را باید برای این کشورها معرفی کنیم. معرفی زعفران، خیلی هزینه بر و وقت گیر است و نیاز به حمایت دارد. با توجه به طرح اجرایی زعفران، راندمان تولید که ۵/۳ کیلو است، قرار است به ۸ تا ۱۰ کیلو افزایش یابد. در ۲۴ استان ما که کشت زعفران صورت می‌گیرد وما نگران این هستیم که بازاری نداشته باشیم و کشاورزان ما مجبور شوند پیازهای زعفران را از زمینشان خارج کنند. ما باید بتوانیم برای صادرات بازاریابی و بازارسازی کنیم. همین الان هم تا ۸۰ درصد محصولات زعفران ما صادراتی است. هزینه حمل و نقل زعفران هم چون به‌صورت هوایی انجام می‌شود خیلی بالاست و قدرت رقابت را از صادر کننده می‌گیرد. هم چنین تسهیلات و حمایت‌هایی لازم است تا بتوانیم نمایشگاه‌های مختلفی در کشورهای مختلف برگزار کنیم و در آنجا زعفران را عرضه کنیم. مساله دیگر این است که ما اولین تولید کننده زعفران دنیا هستیم و این مساله باعث می‌شود که خریداران ما با چشم بسته از ما زعفران بخرند. ولی با توجه به اینکه رقبایی وارد بازار تولید شدند، ما باید به این فکر باشیم که زعفرانی که تولید می‌کنیم از حالت سنتی به حالت مکانیزه در بیاید و بتوانیم از تکنولوژی روز استفاده کنیم.
در حال حاضر رقبای ما در عرصه بین‌المللی تولید زعفران چه کسانی هستند؟
یکی افغانستان است که اتفاقا مورد حمایت فرانسه، انگلیس و سازمان ملل متحد است. آمریکا هم زعفران ما را تحریم کرده است و آن را در اختیار افغانستان قرار داده‌است.
از شرکت شهرک‌های صنعتی به عنوان متولی بحث فرآیند توسعه چه انتظاراتی دارید؟
شرکت شهرک‌ها حمایت‌های خوبی از واحدهای تولیدی و صنعتی ما می‌کنند، اما اگر بتوانند در آنجا تشکیلاتی را فراهم کنند که ما بتوانیم تمام کارهایمان را در شهرک انجام دهیم، کمک بسیار خوبی برای واحدهای تولیدی و صادراتی ماست.