روز داغ کتاب در پایتخت

گروه فرهنگ و هنر، یاسین نمکچیان: فضای فرهنگی کشور پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و اجرای سیاست‌گذاری‌های جدید، دستخوش تغییرات مهمی شده است. تصمیم‌گیری‌های تاثیرگذار در عرصه فرهنگ و هنر، شرایطی را به‌وجود آورده تا از یکسو جامعه هنری با امیدواری بیشتری نسبت به سال‌های گذشته فعالیت‌های حرفه‌ای‌اش را ادامه دهد و از سوی دیگر درصد بیشتری از مخاطبان به هنرهایی همچون سینما و تئاتر و موسیقی روی خوش نشان بدهند تا بازار راکد سال‌های گذشته رونق بگیرد. فروش قابل‌تامل سینمای ایران در ۶ ماه اول سال و درآمد‌زایی مطلوب موسیقی و تئاتر در همین پروسه زمانی گواه همین ادعا است که سیاست‌های جدید دولت در بخش فرهنگ و هنر تا اندازه زیادی مثبت بوده است. اگرچه در این میان تنش‌های قابل‌توجهی هم وجود دارد و بسیاری از هنرمندان فعال، منتقد وضعیت فرهنگی هستند، اما آمارهای منتشر شده در این دوره و مقایسه‌اش با قبل از شرایط متفاوتی خبر می‌دهد. با بازگشت انگیزه و امیدواری در بین اهالی فرهنگ، حالا بسیاری از چهره‌های سرشناسی که تمایلی برای فعالیت در دوران سابق را نداشتند هم به میدان آمده‌اند. فراخوان احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران و وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی در این هفته پای بسیاری از شاعران و نویسندگان برجسته را به کتابفروشی‌های شهر بازخواهد کرد. عضو شورای شهر در بیانیه‌ای که در روزهای آغاز هفته منتشر شد از پدیدآورندگان و اصحاب فکر درخواست کرد تا به مناسبت هفته کتاب و درحرکتی نمادین در روز پنج‌شنبه ۲۹ آبان در کتابفروشی‌های سراسر کشور حضور پیدا کنند. در متن فراخوان احمد مسجدجامعی آمده بود که کتاب در سنت فرهنگی ما، ارزش و اعتبار زیادی دارد و کتابخوانی در کلام بزرگان دینی و ملی ما همواره به‌عنوان رفتاری پسندیده، توصیه شده است. در دنیای جدید نیز «خواندن کتاب» از نشانه‌های پیشرفت جوامع شناخته می‌شود. با این همه کتابخوانی در زندگی روزمره ما ایرانیان جایگاه چندان محکمی ندارد و در سنجش با بسیاری از کشور‌ها پایین‌ است و این برای اکنونمان مایه تاسف و برای آینده ایران عزیزمان نگران‌کننده است. مسجدجامعی با نگرانی از وضعیت صنعت نشر و کاهش خریداران کتاب این ایده را پیشنهاد کرده بود. به‌دنبال انتشار این فراخوان، واکنش‌ها اما حکایت از نگرانی جدی اهالی فرهنگ داشت.

در قدم اول جمعی از اعضای شورای شهر اعلام کردند روز پنج‌شنبه به خیابان‌های تهران می‌آیند تا ساعاتی به‌عنوان فروشنده در کتابفروشی‌های شهر حضور پیدا کنند. رحمت‌الله حافظی، ولی‌الله شجاع‌پوریان، عبدالحسین مختاباد، محمد حقانی، محمد سالاری، محمد مهدی تندگویان، حسین رضازاده و عباس شیبانی نخستین اعضای شورای شهر تهران بودند که به پیشنهاد رئیس سابق خود پاسخ مثبت می‌دادند.

پایان ماجرا به همین جا اما ختم نشد. فراخوان مسجدجامعی بخش وسیعی از جامعه فرهنگی را تحت‌تاثیر قرار داد و حتی بعضی از علمای قم هم اعلام کردند برای همراهی با این طرح به کتابفروشی‌ها خواهند آمد. آیت‌الله ابراهیم امینی، امام جمعه قم با استقبال از این حرکت فرهنگی و با اعلام این نکته که سعی می‌کند روز پنج‌شنبه در کتابفروشی انتشارات انصاریان که ناشر آثار اوست، حضور پیدا کند از نویسندگان، حوزویان، دانشگاهیان و مردم خواست که با این طرح همراهی کنند.

همچنین آیت‌الله مصطفی محقق‌داماد با استقبال از این فراخوان، تاکید کرد که چنین موقعیتی، فرصتی مناسب را نه‌ فقط برای اهالی مطالعه که برای مولفان هم رقم می‌زند؛ فرصتی که به‌واسطه آن می‌توانند با برقراری ارتباط مستقیم با مخاطبانشان از خواست‌ها و نظرات آنها مطلع شده و در تألیف آثار بعدی‌شان، موضوعات طرح‌شده را مدنظر داشته باشند. این استاد حوزه و دانشگاه هم اعلام کرد که روز پنج‌شنبه، ساعت ۱۰ صبح در بنیاد موقوفه ایرج افشار و در محل کتابفروشی آینده و عصر پنج‌شنبه هم از ساعت چهار در مرکز نشر علوم‌اسلامی حضور خواهد داشت. علاوه‌بر اعلام آمادگی علمای قم چهره‌هایی قرار است به کتابفروشی‌های شهر بیایند که آنقدرها تمایلی به حضور در مراسم عمومی از خود نشان نمی‌دهند.

دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی را باید متفاوت‌ترین چهره‌ای نامید که به فراخوان مسجدجامعی پاسخ مثبت داده است و امروز پنج‌شنبه به نشر آینده می‌رود تا با مخاطبانش دیدار کند. در همین رابطه نشر ثالث نیز در اقدامی جداگانه از نویسندگان، شاعران و سینماگران دعوت کرده است تا در کتابفروشی این انتشاراتی حضور یابند و کسانی همچون احمدرضا احمدی، لیلی گلستان، فاطمه معتمدآریا، سیدعلی صالحی، جواد مجابی، اندیشه فولادوند، بیژن اشتری، اسدالله امرایی و ... ازجمله چهره‌هایی هستند که به کتابفروشی این انتشارات خواهند رفت.

از دیگر چهره‌هایی که قرار است در این روز به کتابفروشی‌ها بیایند دکتر مسعود کوثری است که صبح امروز در موسسه انتشارات علمی- فرهنگی در چهارراه جهان کودک حاضر خواهد شد و دکتر امیراسماعیل آذر و دکتررضا شعبانی نیز خودشان را به انتشارات سخن واقع در خیابان انقلاب می‌رسانند و دکتر کریم مجتهدی و دکتر ناصر تکمیل‌همایون هم به پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی در خیابان کریمخان می‌روند و دکتر سیدمحمد اعرابی هم بعدازظهر در پژوهشکده مدیریت سما واقع در بلوار دریا حاضر خواهد بود و کامران‌فانی هم امروز عصر در انتشارات اساطیرمیزبان مخاطبان خواهد بود.