بازتاب آب با طعم نیترات

گروه صنعت و معدن: «نیتراته بودن آب شرب تهران» موضوع امروز و دیروز نیست؛ سال‌ها است که یک مسوول در دستگاهی از افزایش قابل ملاحظه نیترات در آب خبر می‌دهد و مسوول دیگری آن را تکذیب می‌کند؛ اما از آمار و اطلاعات موثق در این رابطه خبری نمی‌شود و جار و جنجال آن پس از گذشت چند روز تمام می‌شود. اما اخیرا یک عضو شورای شهر با درخواست نسبت به تشکیل یک کمیته اضطراری، از افزایش نیترات موجود در آب شرب برخی از مناطق تهران خبر داد و توصیه کرد: «مردم به جای آب لوله‌کشی از آب معدنی استفاده کنند.» وی تاکید کرده این تذکر با تکیه بر آمار و اطلاعات موثق ارائه شده و در صورت عدم پیگیری، تعداد و اسامی مناطقی از تهران را که بیشتر با این خطر مواجه هستند اعلام می‌کند. وی حتی معتقد است مسوولان به جای اینکه علیه این موضوع موضع‌گیری کنند، نسبت به برنامه‌ریزی برای حل مشکل اقدام کنند. با این حال طی دو روز گذشته از طرف مسوولان وزارت نیرو تا وزارت بهداشت و استانداری تهران به‌طور جدی تاکید شده که آب تهران مشکلی ندارد و نیتراته بودن آب تنها مربوط به چند مورد چاه است که مساله آن مربوط به دو ماه پیش است. به گفته مقامات مسوول در وزارت نیرو، در حال حاضر ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار مشترک در شهر تهران از آب شرب استفاده می‌کنند و ۴۲ آزمایشگاه در سطح تهران کیفیت آب را رصد می‌کنند. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، مقدار استاندارد نیترات در آب‌های آشامیدنی حداکثر باید ۵۰ «پی.پی.ام» باشد، اما برخی از مسوولان معتقدند که این میزان بسیار بیشتر از حدمجاز است. در این رابطه سیدحسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت در حاشیه جلسه روز گذشته هیات دولت در جمع خبرنگاران با بیان اینکه آب تهران مشکلی ندارد، گفت: چند مورد چاه بود که میزان نیترات آنها بیش از حد مجاز بود که هشدار دادیم؛ این مساله مربوط به دو ماه پیش است و در حال حاضر آب تهران سالم است.

اطمینان به شهروندان تهرانی

استاندار تهران نیز با تاکید بر سلامت آب شرب مصرفی در شهر تهران، به «ایرنا»، گفت: تاکنون هیچ گزارش و موردی مبتنی بر وجود آلودگی در شبکه آب لوله‌کشی شهر تهران دریافت و مشاهده نشده است. به گفته سیدحسین‌هاشمی، براساس بررسی‌های کارشناسی انجام شده، سلامت آب شرب مصرفی در پایتخت مورد تایید سازمان استاندارد و متولیان آب و فاضلاب استان تهران است. وی با اشاره به کاهش سطح منابع آبی استان تهران، اظهار کرد: ۷۰ درصد آب شرب مصرفی شهر تهران از طریق سدهای موجود در استان و ۳۰ درصد مابقی نیز از طریق چاه‌های حفر شده تامین می‌شود.

استاندار تهران با اشاره به کاهش نزولات جوی و کاهش سطح آب ذخیره شده در پشت سدهای استان، تصریح کرد: همین امر موجب شده که درحال حاضر، ۴۰ درصد آب مصرفی شهر تهران از طریق ذخیره سدها و ۶۰ درصد نیز از محل چاه‌های حفر شده تامین شود. استاندار تهران تاکید کرد: به‌رغم اینها تاکنون هیچ گزارش مستندی در خصوص آلوده بودن آب شرب مصرفی شهر تهران از طریق مبادی مسوول و ذی‌ربط دریافت نشده است، هاشمی به شهروندان تهرانی اطمینان داد که آب شبکه لوله‌کشی شهر تهران کاملا بهداشتی است و هیچ‌گونه مشکل و آلودگی ندارد.

دورتر شدن منابع تامین آب

در همین حال، معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت آب و فاضلاب کشور در نشستی خبری در جمع خبرنگاران با تاکید بر اینکه مشکل ناشی از آلودگی میکروبی در آب شرب شهری در هیچ نقطه کشور نداریم، گفت: با استفاده از کودهای شیمیایی بخشی از منابع آب از لحاظ کیفیت تغییر پیدا کرده، اما با این وجود باید تلاش کرد که در بخش شرب به هیچ عنوان آبی مشکل ناشی از آلودگی میکروبی نداشته باشد.

علی‌اصغر قانع با اشاره به دورتر شدن منابع آب، گفت: به دلیل آلودگی‌ها دائما نقاط تامین آب از شهرها فاصله می‌گیرد و مجبوریم با فاصله طولانی‌تری آب را منتقل و جایگزین کنیم.

قانع با اشاره به اینکه از وقتی در شهرها شبکه‌های مدرن فاضلاب توسعه پیدا کردند شاهد کاهش رشد آلودگی نیترات هستیم، گفت: در روستاها هم مشکل آلودگی آب از لحاظ میکروبی و غیراستاندارد بودن نداریم؛ اما ممکن است به دلایلی در برخی نقاط سختی آب متفاوت باشد که این دلیل بر آلودگی نیست.

وی با تاکید بر اینکه املاح محلول در آب تاثیری بر سلامت انسان ندارند و سختی آب مشکل‌زا نیست، گفت: در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد از جمعیت شهری تحت پوشش شبکه مدرن فاضلاب هستند، اما براساس برنامه پنجم اکنون باید به رقم بیش از ۵۰ درصد می‌رسیدیم بنابراین با توجه به فرصت اندک باقی‌مانده انتظار می‌رود که از برنامه پنجم عقب بمانیم.

ضرورت مدیریت منابع و تقاضا

بر اساس این گزارش، چالش مربوط به کیفیت آب شرب در حالی است که بحران و کمبود آب نیز یکی دیگر از چالش‌های موجود کشور است. بر اساس اعلام وزارت نیرو، به دلیل خشکسالی‌های پیاپی از سال ۷۹ به بعد منابع آب تجدیدشونده کشور از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب به ۱۰۰ میلیارد مترمکعب رسیده و بارش باران به طور متوسط ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است؛ اما این بارندگی در برخی از نقاط کشور تا ۵۰ درصد میانگین بلندمدت هم کاهش داشته است.

از طرف دیگر، میزان مصرف در این سال‌ها بیش از دو برابر افزایش پیدا کرده یعنی از ۴۲ میلیارد مترمکعب به ۱۰۰ میلیارد مترمکعب در سال رسیده است. در جاهایی از کشور که میزان آب تجدیدشونده کشور قابل توجه نیست برای جبران مصارف از ذخایر مجاز آب‌های زیرزمینی بیش از حد مجاز استفاده می‌شود که این موضوع باعث پایین رفتن آب زیرزمینی، تغییر کیفیت آب، کاهش آب پشت سدها و دریاچه‌ها و خشک شدن تالاب‌ها شده است. برخی از کارشناسان حوزه آب معتقدند، اگر بخواهیم درکی واقعی از منابع آب کشور داشته باشیم وضعیت دریاچه ارومیه نشان می‌دهد وضعیت منابع آب کشور چگونه است. متاسفانه برداشت‌های بی‌رویه و مازاد ادامه دارد و قطعا ما با آینده‌ای پرخطر برای آب کشور و نابودی برخی اکوسیستم‌های آبی مواجه خواهیم بود، به همین دلیل دولت باید هر چه سریع‌تر وارد عمل شود و در اصلاح نظام ساختاری مدیریت آب کشور اقدام کند.

در این رابطه، روز گذشته وزیر نیرو با بیان اینکه مدیریت منابع و مدیریت تقاضا دو رویکرد اصلی وزارت نیرو است، به خبرگزاری تسنیم، گفت: در هر بخش پیش‌بینی‌های لازم انجام شده و طرح‌هایی را در قالب لایحه بودجه سنواتی کشور و همچنین طرح‌هایی خارج از بودجه به دولت ارائه کرده‌ایم. حمید چیت‌چیان افزود: با توجه به گرمای پیش‌بینی شده برای سال آینده، پیش‌بینی ما این است که تابستان ۹۴ در تامین برق و آب مورد نیاز کشور شرایط سختی خواهیم داشت؛ اما برای این شرایط سخت از هم‌اکنون برنامه داریم. وی هر گونه جیره‌بندی در تابستان ۹۴ را بعید عنوان کرد و گفت: با وجود تمامی کاستی‌ها و عدم مدیریت مصرف از سوی برخی از هموطنانمان، تابستان ۹۳ را بدون جیره‌بندی و قطعی‌های برنامه‌ریزی شده در آب و برق پشت سر گذاشتیم و تلاش می‌کنیم تابستان ۹۴ نیز به خوبی بگذرد.