سازمان‌های مدافع حقوق بشر، نرم‌افزار رایگانی ساخته‌اند که می‌توان به کمک آن دریافت که آیا برنامه‌های جاسوسی و مراقبتی روی یک کامپیوتر سوار شده‌اند یا نه. این نرم‌افزار اما امنیت مطلق را تضمین نمی‌کند. به گزارش «ایسنا»، «دتکت» (Detekt) نام یک نرم‌افزار است که گروهی از سازمان‌های مدافع حقوق مدنی و فعالان اینترنتی روز پنج‌شنبه ارائه کرده‌اند.

سازمان عفو بین‌الملل «دتکت» را چنین معرفی می‌کند: «دتکت» در کامپیوتر به دنبال «رد نرم‌افزارهای شناخته شده‌ای می‌شود که دولت‌ها برای کنترل و جاسوسی از فعالان حقوق بشر و روزنامه‌نگاران در سراسر جهان به‌کار می‌گیرند».

این سازمان دلیل انتشار این نرم‌افزار را نیاز به مقابله با تاثیر مهمی عنوان می‌کند که «کنترل و جاسوسی» بر حقوق بشر ازجمله بر حق آزادی بیان می‌گذارد. به گفته این سازمان مدافع حقوق بشر، فناوری‌های جدید به دولت‌ها امکان می‌دهند که نه‌تنها ایمیل‌ها را بخوانند، بلکه به‌وسیله دستگاه‌های کنترل از راه دور، میکروفون یا دوربین وب را بدون آنکه کسی متوجه شود فعال کنند.

سازمان عفو بین‌الملل به گزارش‌هایی درباره نرم‌افزار جاسوسی بحث‌برانگیز FinSpy اشاره می‌کند که وزارت کشور آلمان فدرال برای استفاده در اداره جنایی فدرال آلمان تهیه کرده است. سازنده این نرم‌افزار، شرکت بریتانیایی Gamma، در گذشته بارها مورد انتقاد قرار گرفته، چون FinSpy به دولت‌های استبدادی نیز فروخته شده است.

الکساندر ساندر، مدیرعامل شرکتی که با سازمان عفو بین‌الملل برای ساختن «دتکت» همکاری کرده، به «اشپیگل آنلاین» می‌گوید: «این نرم‌افزار وسیله دیگری برای دفاع از خود است. این نرم‌افزار کمک می‌کند تا بتوان به مقابله با خواست دولت‌ها و حکومت‌ها برای کنترل شهروندان پرداخت.» در وب ‌سایتی با عنوان Resist Surveillance (در برابر کنترل مقاومت کنید) درباره نرم‌افزار «دتکت» توضیح داده شده است. طبق این توضیح، استفاده از این نرم‌افزار ساده است و به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، اسپانیایی، ایتالیایی، عربی و امهری (از زبان‌های سامی رایج در شمال اتیوپی) قابل استفاده است.

بسیار مهم است که پیش از آغاز استفاده از نرم‌افزار، کامپیوتر از اینترنت جدا شده باشد. اگر «دتکت» نرم‌افزاری برای جاسوسی کشف کرد، نباید پیش از آنکه این نرم‌افزار پاک شود، کامپیوتر را دوباره به اینترنت وصل کرد.

در توضیح سازمان عفو بین‌الملل آمده است که «دتکت» خطاناپذیر نیست. در ضمن به احتمال در برخی برنامه‌های جاسوسی تغییراتی داده خواهد شد تا «دتکت» نتواند آنها را شناسایی کند. همچنین ممکن است برنامه‌هایی وجود داشته باشند که «دتکت» نتواند آنها را بشناسد.