فضای امید و انتظار در شرکت‌های خودروساز

پیش از پایان مذاکرات هسته‌ای بسیاری از بازارها مدت‌ها بود که در شرایط انتظاری به سر می‌بردند؛ انتظار برای نتیجه نهایی مذاکرات هسته‌ای، هر چند که این انتظار با تمدید مذاکرات تا 10 تیرماه به پایان نرسید. در این بین به نظر می‌رسید که دست‌اندرکاران و تولیدکنندگان خودرو به دلیل پیشبرد بخشی از مذاکرات خود با خودروسازان خارجی، در شرایط انتظاری بیشتری به سر می‌برند. در حال حاضر اگر چه رابطه میان خودروسازان بزرگ کشور و رنو به تیرگی رفته، اما ایران خودرو مذاکرات خود با شرکت پژو را تا حدود زیادی پیش برده؛ به‌طوری‌که به گفته مدیرعامل این شرکت خودروساز، قرارداد بین دو شرکت تا 95 درصد نهایی شده است.از سوی دیگر این شرکت مذاکراتی با برخی از شرکت‌های اروپایی خودروساز همچون اشکودا انجام داده و قراردادی نیز با شرکت رنو منعقد کرده است. اماشرکت سایپا نیز به‌دنبال راه‌اندازی خط تولید برخی محصولات شرکت‌های معتبر خودروسازی است. این در حالی است که شرکای این شرکت نیز در انتظار فصل پایانی مذاکرات بودند. در این بین برخی از دست‌اندرکاران صنعت خودرو ادامه مذاکرات خودروسازان داخلی با شرکای خارجی را منوط به حصول نتایج مثبت از مذاکرات وین خوانده بودند. این در شرایطی است که با تمدید مذکرات هسته‌ای تا 10 تیرماه این سوال مطرح می‌شود که تکلیف قرارداد خودروسازان با شرکای خارجی چه می‌شود؟ از سوی دیگر طی هفته جاری خبرگزاری سی‌ان ان در گزارشی تاکید کرده بود که به دلیل ظرفیت بازار‌های ایران سرمایه‌گذاران زیادی نسبت به حضور در ایران اشتیاق دارند. این خبرگزاری تاکید کرده بود که شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران جهانی به‌دنبال ظرفیت‌های اقتصادی ایران هستند و پیش‌بینی می‌کنند بعد از پایان مذاکرات هسته‌ای برای سرمایه‌گذاری به این کشور سرازیر شوند. حال با توجه به شرایط جدید این سوال باردیگر مطرح می‌شود که قرارداد خودروسازان داخلی با شرکای خارجی در چه وضعیتی قرار خواهد گرفت و اینکه آیا خودروسازان خارجی بازهم داخلی‌ها را در بلاتکلیفی قرار خواهند داد؟ کارشناسان و دست‌اندرکاران صنعت خودرو پاسخ‌های متفاوتی به این سوالات دارند. برخی عنوان می‌کنند که خودروسازان خارجی با توافق اولیه در مذاکرات هسته‌ای (سوم آذرماه) سال 29 به بازار خودرو ایران ورود پیدا کردند و با ادامه مذاکرات به‌طور حتم فعالیت خود را گسترده‌تر خواهند کرد. آنها حتی به نمایندگی‌های شرکت‌های خارجی اشاره می‌کنند که چندی است مراکز فروش آنها در برخی از شهر‌ها توسعه پیدا کرده است. در هر صورت برخی از دست‌اندرکاران صنعت خودرو فعالیت خودروسازان خارجی در ایران را ادامه‌دار می‌خوانند و تاکید می‌کنند که اگر چه مذاکرات بی‌نتیجه باقی ماند، اما نتیجه منفی نیز نداشت؛ بنابراین می‌توان به ادامه فعالیت خودروسازان حاضر در ایران که پس از سوم آذرماه سال گذشته وارد ایران شدند، امیدوار بود. در این بین برخی دیگر از کارشناسان معتفدند که قرارداد برخی از خود‌روسازان به نتیجه مثبت مذاکرات گره خورده بود حال آنکه با تمدید مذکرات تا 10 تیرماه به نظر می‌رسد که امضای نهایی قراردادها نیز به 10 تیرماه موکول شود. این کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که خودروسازان خارجی که و قرار است در ایران سرمایه گذاری کنند به‌طور حتم تا 10 تیرماه سال آینده از هر اقدامی در زمینه ورود سرمایه خود به ایران خودداری خواهند کرد. تا تکلیف نهایی برای مذاکرات هسته‌ای رقم بخورد. در هر صورت اگر چه سناریوهایی در این زمینه از سوی کارشناسان مطرح می‌شود، اما آنچه از اظهارات خودروسازان بر می‌آید این است که نتیجه گیری در این زمینه کمی زود هنگام است. برخی از مدیران شرکت‌های خودروساز در گفت و گو با خبرنگار ما عنوان کردند که اگر چه مذاکرات در مورد قرارداد با شرکای خارجی ادامه پیدا می‌کند، اما فضای امید و انتظار تا 10 تیرماه ادامه خواهد داشت. از سوی دیگر برخی از کارشناسان به وضعیت تولید داخل نیز اشاره و بر ادامه آن با وجود تمدید مذاکرات تاکید دارند؛ اما مقامات دولتی نیز به فضای موجود با دید مثبت نگاه می‌کنند؛ به‌طوری‌که طی هفته جاری صالحی‌نیا، معاون وزیر صنعت و معدن و تجارت در پاسخ به سوالی مبنی‌بر تمدید مذاکرات هسته‌ای تا تیر ماه سال آینده و تکلیف مشارکت خودروسازان ایرانی با همتایان خارجی خود، خاطرنشان کرده که هفته آینده دومین کنفرانس بین‌المللی خودرو برگزار خواهد شد که امیدواریم در آن بتوانیم مقدمات مشارکت خودروسازان داخلی و خارجی را فراهم آوریم. صالحی‌نیا ادامه داده که برخی قراردادهای جوینت ونچر (Joint veture) میان خودروسازان داخلی و خارجی تدوین شده که اجرایی شدن آنها منوط به برداشتن برخی از محدودیت‌ها است. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به این سوال مبنی‌بر اینکه لغو برخی تحریم‌ها که در توافق اخیر هسته‌ای (بنا به گفته وزیر اقتصاد) مدنظر قرار گرفته است، اقدام موثری را در جهت تسهیل مشارکت خودروسازان داخلی و خارجی فراهم خواهد کرد یا خیر گفت: تحریم‌ خودرو چند ماه قبل برداشته شد؛ اما مباحث مرتبط با مراودات بانکی همچنان پابرجا است که این موانعی برای حضور خودروسازان خارجی به‌شمار می‌آید، اما به‌نظر می‌رسد زمان لازم است تا با چانه‌زنی بر روی برخی مسائل، تحول حاصل شود.