گروه بنگاه‌های اقتصادی، ملیحه ابراهیمی: سایت پتروشیمی «مکران» در چابهار نخستین ‌هاب بزرگ پتروشیمی‌ کشور است که بدون سرمایه‌گذاری دولت و با ۱۲ میلیارد دلار سرمایه بخش خصوصی در ایران در حال اجرا است. به گزارش خبرنگار اعزامی «‌دنیای اقتصاد» به این منطقه، این طرح بزرگ پتروشیمی‌ به دلیل موقعیت استراتژیک منطقه چابهار نه تنها می‌تواند تحول بزرگ اقتصادی در کشور ایجاد کند، بلکه مسیر عبور دو کریدور فوق‌العاده استراتژیک و مهم بین‌المللی شمال و جنوب جهان است و این موضوع نقش بسزایی در معاملات و مبادلات اقتصادی خواهد داشت. سرمایه ۱۲ میلیارد دلار؛ اجرا و بهره‌برداری ۹ سال

پس از پایان فاز سوم شهرک پتروشیمی ‌مکران این منطقه پتروشیمی‌۱۴ میلیارد دلار تولید سالانه خواهد داشت. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده فاز اول ۳۸ ماه به طول می‌انجامد. اقدامات زیرساختی و آماده‌سازی منطقه پتروشیمی‌مکران از سوی شرکت توسعه نگین مکران در حال انجام است. این طرح در سه فاز و با سرمایه ۱۲ میلیارد دلار و در مدت ۹ سال اجرایی و بهره‌برداری می‌شود. این پروژه دارای ۹ سرمایه‌گذار کاملا خصوصی، دو بانک و سه‌صندوق بازنشستگی کشور است.

سرمایه‌گذاری انجام شده در پایان فاز ۲، دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار و پایان فاز ۳ نیز ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار خواهد بود. ارزش سالانه تولیدات شهرک پتروشیمی ‌مکران در پایان فاز یک، پنج میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار، در پایان فاز دو ۶ میلیارد دلار و در پایان فاز سه، دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار خواهد بود که در نهایت مجموع ارزش تولیدات سه فاز مبلغ ۱۴ میلیارد دلار خواهد شد. در پایان فاز۳، ظرفیت صادرات این سه فاز در مجموع ۲۲ میلیون و ۱۸۰ هزار تن محصولات جامد و مایع پتروشیمی‌ از این شهرک صادر خواهد شد.

در فاز اول، دو میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصول جامد و ۶ میلیون تن محصول مایع صادر خواهد شد. در فاز دوم نیز دو میلیون و ۵۳۰ تن محصول جامد و هفت میلیون تن محصولات مایع و همچنین در فاز سوم دو میلیون و ۱۵۰ هزار تن محصول جامد و دو میلیون تن محصول مایع صادر می‌شود. در زمان حاضر حجم صادرات و واردات دو اسکله شهید بهشتی و شهید کلانتری چابهار تنها دو میلیون تن است.

آغاز فاز یک طرح پتروشیمی‌ مکران

در زمان حاضر نزدیک به دو هزار میلیارد ریال از سوی شرکت توسعه نگین مکران برای آماده‌سازی زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری شده است. تمامی ‌زیرساخت‌ها در این شهرک آماده شده و کار برای شروع فعالیت شرکت‌های سرمایه‌گذار در فاز یک آماده است. با شروع این فاز واحدهای فرآیندی مشغول به کار می‌شوند و حجم سرمایه‌گذاری هر کدام از شرکت‌ها معلوم شده و فاینانس موردنظر از سوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری تهیه و بیزینس پلن نیز تهیه شده است. برای اجرای زیرساخت‌های لازم تاکنون سه شرکت آب نیرو مکران، پایانه‌ها و مخازن و شرکت خط لوله مکران راه‌اندازی شده است. این شرکت‌ها کارهای زیربنایی این شهرک را ساماندهی کرده‌اند. این شهرک پس از راه‌اندازی تمامی‌فازها به یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های پتروشیمی‌کشور تبدیل خواهد شد.

راه‌‌اندازی ۱۸ واحد پتروشیمی‌ و صنایع پایین دستی در مکران

طرح پتروشیمی‌مکران در چابهار برای راه‌اندازی و احداث ۱۷ واحد پتروشیمی ‌برنامه‌ریزی شده است. این‌هاب پتروشیمی‌شامل ۴ واحد متانول، ۴ واحد متانول آمونیاک، ۴ واحد اوره آمونیاک، ۲ واحد الفین، ۲ واحد توسعه‌ای، یک واحد آروماتیک و یک واحد متانول توپروپیلن با زیرمجموعه پلی‌اتیلن سبک، سنگین و خطی و انواع گلایکول‌ها است.این مجموعه دارای دو واحد الفین است که یکی از این واحدها در اندازه‌های الفین آریاساسول با ظرفیت یک میلیون تن و دیگری در اندازه‌های الفین جم با ظرفیت یک‌میلیون و ۳۴۵ هزار تن است که این واحدها محصولاتی را به منظور مصرف در صنایع پایین دستی تولید می‌کنند.

این شهرک همچنین دارای یک واحد متانول توپروپیلن (MTP) است که ظرفیت ۴۵۰ هزار تن دارد که ما را قادر خواهد کرد تا پروپیلن را با تکنولوژی جدید از متانول استحصال کنیم.

این در حالی است که هم‌اکنون دیگر مجموعه‌ها پروپیلن را از مسیر الفین تولید می‌کنند. در این مجموعه چهار واحد اوره آمونیاک تعبیه شده است که هر کدام از واحدها با ظرفیت یک‌میلیون و ۲۷۵ هزار تن فعالیت خواهند کرد.

چهار واحد متانول هر کدام با ظرفیت یک‌میلیون و ۶۵۰ هزار تن و در اندازه‌های متانول پتروشیمی‌مرجان، چهار واحد متانول آمونیاک با ظرفیت هر کدام یک میلیون و ۲۹۰ هزار تن که ۹۹۰ هزار تن متانول و ۳۰۰ هزار تن آمونیاک تولید می‌کنند، از دیگر بخش‌های این شهرک پتروشیمی ‌هستند. این شهرک دارای یک واحد آروماتیک است که چهارمیلیون و ۵۰۰ هزار تن ظرفیت دارد و همچنین یک واحد یوتیلیتی که تامین‌کننده سرویس‌های جانبی است نیز در این شهرک راه‌‌‌اندازی خواهد شد.در برنامه‌ریزی‌های انجام شده صنایع پایین دستی نیز در این سایت ایجاد شده است، این تمهیدات از آنجا صورت گرفت که مشکل تامین خوراک و یوتیلیتی موردنیاز وجود نداشته باشد، چرا که این موضوع نقش بسزایی در فعالیت شهرک‌های پتروشیمی‌و صنایع پایین‌دستی دارد.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های شهرک پتروشیمی ‌مکران در چابهار با عسلویه و بندرامام همین بخش صنایع پایین دستی است، چرا‌که در این دو‌هاب پتروشیمی‌به این موضوع توجه نشده بود اما در شهرک پتروشیمی‌مکران ما از تجربه آنها استفاده کرده و واحدهای صنایع پایین دستی را در خود سایت راه‌اندازی خواهیم کرد.

تامین خوراک سایت مکران از خط لوله گاز پاکستان

تامین خوراک برای این منطقه پتروشیمی‌با تاکید رئیس‌جمهور و دیدار ایشان از منطقه چابهار و طرح پتروشیمی ‌مکران مرتفع شد. براساس وعده رئیس‌جمهور مقرر شد تامین خوراک از طرق خط لوله سراسری شماره ۷ گاز مرتفع شود. این خط لوله از عسلویه به سمت پاکستان می‌رود و در مسیر نیز انشعابی از آن برای گازرسانی به منطقه پتروشیمی ‌مکران واقع در چابهار گرفته می‌شود.

در حال حاضر گاز به ایرانشهر رسیده است و مردم این شهر نیز از گاز بهره‌مند شده‌‌اند.

تاکید بر به کارگیری نیروهای بومی‌

دنیای اقتصاد- قطب پتروشیمی چابهار ‌که بزرگ‌ترین‌ هاب پتروشیمی کشور محسوب می‌شود برای اولین بار با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و بدون سرمایه‌گذاری دولت قرار است در مدت ۹سال اجرایی شده و به بهره‌برداری برسد تا رونق اقتصادی و اشتغال را برای مردم منطقه به ارمغان خواهد آورد. فقر، قاچاق سوخت و مواد مخدر و بیکاری از جمله بزرگ‌ترین‌ معضلاتی است که گریبان مردم بومی‌چابهار را گرفته است. بازدید از این‌هاب بزرگ پتروشیمی ‌در حالی از سوی معاون دریایی رئیس سازمان محیط زیست به همراه هیات همراه، فرماندار چابهار و مسوولان محلی و جمعی از مدیران شرکت ملی صنایع پتروشیمی ‌انجام شد که مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان و رهبر مذهبی جامعه سنی استان سیستان و بلوچستان در این دیدار اعلام کرد: بسیاری از مردم منطقه در فقر و بیکاری هستند، بر این اساس، پروژه پتروشیمی‌مکران باید در این منطقه به سرعت انجام شود تا مردم از این فقر نجات یابند. مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان نیز در بازدید از این‌هاب پتروشیمی‌در جمع مسوولان محیط‌زیست و شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌با تاکید بر اینکه فقر مردم منطقه چابهار اشک به چشمان انسان می‌آورد، افزود: باید در این پروژه از جوانان بومی ‌استفاده شود تا منافع راه‌اندازی این پروژه اقتصادی به منطقه باز گردد. وی با اشاره به بیکاری زیاد در میان مردم منطقه افزود: مسوولان پتروشیمی ‌مکران بهتر است با سرمایه‌گذاری روی نیروهای بومی ‌و آموزش آنها شرایط را برای اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی آنان فراهم کنند. مولوی عبدالحمید با اشاره به تدابیر دولت یازدهم و نگاه ویژه این دولت به استان سیستان و بلوچستان ابراز امیدواری کرد تا چند سال آینده شاهد بهبود وضعیت اقتصادی در این منطقه باشیم. چابهار محل عبور دو کریدور فوق‌العاده استراتژیک و مهم بین‌المللی شمال و جنوب جهان است و این موضوع نقش بسزایی در معاملات و مبادلات اقتصادی خواهد داشت.