گروه نفت و پتروشیمی: اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) روز گذشته در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد که تولید نفت و میعانات سوختی ایران در ۹ ماه اول سال ۲۰۱۴ نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۳۵ هزار بشکه‌ای داشته است، در حالی که به تحلیل «دنیای اقتصاد» افزایش تولید و صادرات نفت در شرایط کنونی که این محصول بیش از ۴۰ درصد از ارزش خود را از دست داده می‌تواند راهگشایی برای برون‌رفت از خطر کسری بودجه باشد. این در شرایطی است که هنوز صادرات نفتی کشور به‌طور میانگین حدود یک میلیون بشکه در روز است که توافق نهایی بین ایران و کشورهای غربی قادر است میزان صادرات را تا ۵۰ درصد در میان‌مدت تقویت کند که در این صورت در سایه فروش نفت بیشتر و در کنار روند افزایشی که قیمت دلار در هفته‌های اخیر تجربه کرده می‌توان به تقویت بودجه ریالی دولت امیدوار بود. در چنین شرایطی وزیر نفت معتقد است تقویت ظرفیت تولید نفت در شرایط کنونی از اهمیت بالایی برخوردار است که در صورت تحقق وعده زنگنه به افزایش ظرفیت تولید تا رقم سال ۸۴ که معادل ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز است می‌توان بخش قابل توجهی از اثرات کاهش بهای جهانی نفت را جبران کرد. در این بین کارشناسان امر معتقدند کاهش قیمت در ماه‌های اخیر را باید به فال نیک گرفت چراکه با کاهش اتکا به نفت می‌توان خط سیری را مشخص کرد که بر‌اساس آن انتظار از افزایش درآمدهای نفتی برای کنترل اقتصاد کاهش می‌یابد. در این بین قیمت نفت در حال حاضر برای بودجه سال آینده ۷۲ دلار برای هر بشکه در نظر گرفته شده، با این حال پیش‌بینی‌ها تا اواسط سال ۲۰۱۵ میلادی هنوز کاهشی است و قیمت کنونی نفت نیز حدود ۱۵ دلار از رقم بودجه پایین‌تر است. با این حال ارتقای سطح تولید در کنار بهبود صادرات قادر است بخشی از زیان موجود را جبران کند.

طی ۶ ماه اخیر قیمت نفت با افت کم‌سابقه‌ای رو‌به‌رو شده است به‌طوری‌که یکی از نگرانی‌های اساسی دولت و مجلس در این مدت مواجهه با کسری بودجه در سال جاری است. با این حال دولت اعلام کرده است به علت شرایط تحریم، پول نفت ایران با تاخیر چند ماهه وصول می‌شود و بر همین اساس پولی که در حال حاضر وصول می‌شود مربوط به شهریور یا مهر ماه است یعنی زمانی که قیمت سبد نفتی اوپک همچنان بالای ۹۰ دلار بر بشکه نوسان می‌کرد. اما به نظر می‌رسد در سه ماه چهارم سال برای تامین بودجه با مشکل مواجه شویم. این در حالی است که برای سال ۹۴ نیز دولت بودجه را با قیمت نسبتا بالایی تنظیم کرده است؛ بر این اساس صرف نظر از اینکه این رقم با توجه به تداوم پیش‌بینی افت قیمت نفت غیر‌محتاطانه به نظر می‌رسد ولی افزایش تولید و صادرات نفت می‌تواند به کمک کشور بیاید و مقداری از کاهش درآمدهای نفتی را که بر اثر افت بهای نفت رخ داده است، جبران کند.

در این بین بر اساس آخرین خبرها عراق نیز با اتکا به افزایش صادرات نفت در‌صدد است به جبران کاهش درآمدهای نفتی خود اقدام کند. این کشور که در یک سال اخیر به دلیل مقابله با گروه تروریستی داعش متحمل بار اقتصادی مضاعفی شده اعلام کرده است تا سال ۲۰۱۸ تولید نفت خود را به بیش از ۸ میلیون بشکه در روز خواهد رساند. این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی نیز برآورد کرده است که صادرات نفت این کشور در سال آتی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش می‌یابد. عراق در چند سال اخیر که ایران به دلیل تحریم‌ها نزدیک به نیمی از میزان صادرات و بیش از یک میلیون بشکه از تولید نفت خود را از دست داده است، سهم کشورمان از بازار را تصاحب کرده است و در حال حاضر در جایگاه دوم اوپک قرار گرفته است. بر اساس آخرین گزارش ماهانه اوپک، ایران در حال حاضر روزانه ۷۵۰/۲ میلیون بشکه و عراق ۳۵۹/۳ میلیون بشکه نفت تولید می‌کنند.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا در حالی از افزایش تولید نفت و میعانات گازی به میزان ۱۳۵ هزار بشکه در ۹ ماه اول سال و ۱۶۵ هزار بشکه در ماه سپتامبر خبر می‌دهد که در گزارش اخیر این سازمان تولید نفت ایران در چند ماه اخیر ثابت و بدون تغییر اعلام شده است. این سازمان هفته گذشته اعلام کرد که کشورمان در ماه‌های نوامبر و دسامبر، ۸/۲ میلیون بشکه نفت در روز تولید کرده است اما تولید سوخت مایع ایران شامل نفت خام و میعانات گازی به ۴/۳ میلیون بشکه در روز رسیده است که ۲۰۰ هزار بشکه افزایش نشان می‌دهد؛ همان طور که در بالا اشاره شد. گزارش اوپک نیز آن را تایید می‌کند. به نظر می‌رسد افزایش تولیدی که در اینجا EIA به آن اشاره دارد از سوی افزایش تولید میعانات گازی رخ داده است. در واقع با به بهره برداری رسیدن مهم‌ترین‌ فاز پارس جنوبی، فاز ۱۲، این مقدار افزایش میعانات گازی دور از ذهن نبود.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا در جدیدترین گزارش خود موسوم به «مرور ماهانه انرژی»، متوسط تولید نفت ایران (نفت خام و میعانات گازی) در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۴ را ۳.۲۳۸ میلیون بشکه در روز اعلام کرد. بر این اساس، تولید نفت ایران در ۹ ماه نخست ۲۰۱۴، نسبت به مدت مشابه سال گذشته از افزایش روزانه ۱۳۵ هزار بشکه‌ای و نسبت به متوسط کل تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۳، از افزایش ۱۲۵ هزار بشکه‌ای برخوردار شده است. ایران در ماه سپتامبر ۲۰۱۴ بالغ بر ۳.۲۳۰ میلیون بشکه نفت تولید کرده است اما این میزان نسبت به سپتامبر سال گذشته ۱۶۵ هزار بشکه بیشتر است. تولید نفت ایران در ماه سپتامبر سال گذشته میلادی ۳.۰۶۵ میلیون بشکه در روز عنوان شده است.

بر همین اساس اگر مقدار تولید میعانات گازی را در آمار تولید نفت ایران به حساب بیاوریم ایران بعد از عراق و عربستان در جایگاه سوم قرار دارد. در این بازه زمانی، تولید نفت عربستان روزانه ۹.۷۵۶ میلیون بشکه و تولید نفت عراق روزانه ۳.۳۰۲ میلیون بشکه تخمین زده شده است.