جستجوی راه های فرار از ترافیک شهری

دنیای اقتصاد، گروه شهری- هفته گذشته و همزمان با ایام سوگواری رحلت پیامبر گرامی اسلام و هشتمین آفتاب آسمان امامت حضرت رضا(ع) شاهد حضور میلیونی عاشقان اهل بیت در مشهد بودیم و طبق آمارهای رسمی حدود 3 میلیون زائر در این چند روز وارد مشهد شدند. این آئین مذهبی سال هاست که در این مرز و بوم تداوم داشته و هر ساله نیز بر خیل مشتاقان افزوده می شود و این موضوع اهمیت پیش بینی و مدیریت مناسب در ایجاد نظم و جلوگیری از کارافتادن شریان های ارتباطی که در درجه اول زائران حضرت را با مشکل مواجه می کند، آشکار می سازد؛ اما امسال هم چون گذشته شاهد قفل شدن ترافیک در خیابان های اصلی و بی نظمی هایی در این خصوص بودیم که ضرورت برنامه ریزی در این مورد را بیش از پیش و با توجه به افزایش هر ساله زائران برای جلوگیری از حوادث احتمالی کنترل نشده ایجاب می کند.

شهردار مشهد در این باره با بیان اینکه
بی نظمی حاصل کفران بشر است، عنوان
می کند: بسیاری از مشکلاتی که در حوزه حمل و نقل به وجود می آید ناشی از بی نظمی است.
به گزارش مهر، صولت مرتضوی در هشتمین همایش تخصصی حمل و نقل و ترافیک اظهار می کند: برخی گزارشات و آمارهای ناشی از تلفات جاده ای و تصادفات بسیار تکان‌دهنده است و با نگاهی به آمار شهدای دفاع مقدس و تلفات ناشی از تصادفات در آن سالها می توان مشاهده کرد که این آمار از تعداد شهدا نیز بیشتر است. وی با اشاره به اینکه آمار تلفات طی ۱۰ سال گذشته از ۲۸ هزار نفر به ۱۹ هزار نفر کاهش یافته است، تصریح می کند: اینکه مرگ و میر ناشی از تصادفات را به گردن تقدیر بیاندازیم کار درستی نیست و علل مختلفی در این امر دخیل هستند که می توان با کار علمی و کارشناسی از آن جلوگیری کرد.
مرتضوی با تاکید بر نقش عدم مدیریت صحیح حمل و نقل در افزایش آلودگی هوا، می گوید: عدم ساماندهی حمل و نقل هزینه‌های زیادی برای شهر دارد که با انجام کارهای اساسی در این بخش می‌توان جلوی این هزینه‌ها را گرفت.
وی با انتقاد از عدم کاهش قیمت حامل‌های انرژی در سال آینده توسط دولت این امر را هدر دادن سرمایه‌های کشور دانسته و می افزاید: اینکه فقط به فکر کاهش قیمت سوخت باشیم نه تنها هنر نیست بلکه اجحاف درحق جامعه است، چرا که این سرمایه متعلق به نسل‌های آینده است و باید آن را برای نسل فردا محافظت کنیم.
شهردار مشهد می افزاید: پایین بودن قیمت حامل‌های انرژی مهمترین دلیل آلودگی‌ها و افزایش خودروهای تک سرنشین و در نتیجه افزایش ترافیک شهری است.
مرتضوی در خصوص راهکارهای کنترل ترافیک می گوید: چند سال است که شعار آمایش سرزمینی را می‌دهیم ولی به آن توجه نمی‌شود چرا که در صورت اجرای این طرح، متناسب با نیازها، و مورد توجه قرار دادن حمل و نقل ریلی، درون شهری و بیرون شهری می توان موجب توسعه حمل ونقل عمومی شد. وی ادامه می دهد: راهکار دوم این است که قیمت‌های سوخت را با در نظر گرفتن نظام جامع تامین اجتماعی و توجه به قشر آسیب پذیر، واقعی کنیم.
شهردار مشهد می افزاید: با اصلاح فرهنگ رانندگی، پرهزینه کردن حمل و نقل خصوصی، کاهش هزینه‌های حمل و نقل عمومی، بستر سازی مناسب و زیرساخت های حمل و نقل عمومی می توان بر مشکلات فائق آمد.
مرتضوی اعلام می کند: مدیریت شهری بر این باور است که باید به زیرساخت ها توجه داشت ما تمام تلاش خود را می کنیم که این امر در تمام طول خدمت مورد توجه قرار گیرد. وی اظهار می کند: در طول یک سال گذشته پیشرفت فیزیکی مترو در خط دو معادل پنج سال گذشته بوده است و با منعقد شدن قرارداد ناوگان و برگزاری مناقصه مربوط به ریل ها، خط دو متروی مشهد در نیمه اول سال ۹۵ به بهره برداری می رسد.
شهردار مشهد توسعه فضای سبز و کمربندی ها
و تعریض معابر را مهم دانسته و خاطر نشان می کند: به منظور بهبود وضعیت ترافیک شهری باید سامانه پایش و نظارت را توسعه و تقویت کنیم. وی در پایان تاکید می کند: برای افزایش انضباط ترافیکی بویژه پارک های دوبل در معابر باید فرهنگ سازی مناسبی صورت بگیرد.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی معتقد است نقش حمل و نقل عمومی در زمینه جذب خانواده برای استفاده از این ناوگان بسیار کم است.

ساختمان های چند طبقه در کوچه ها باعث ایجاد ترافیک می شوندpic1
محمدرضا رئیسی در این مراسم، با اشاره به اینکه در دو سال اخیر اقدامات نرم‌افزاری بسیاری برای حل مشکل ترافیک در مشهد انجام شده است، می گوید: با این حال نقش حمل و نقل عمومی در زمینه جذب خانواده برای استفاده از این ناوگان بسیار کم است.
به گزارش ایسنا، وی با اعتقاد بر اینکه ساختمان‌های نامناسب باعث ایجاد مشکلات ترافیکی می‌شود، خاطرنشان می کند: در خصوص ترافیک معاونت معماری و شهرسازی و معاونت حمل و نقل شهرداری درگیر هستند.
رئیسی ادامه می دهد: معاونت شهرسازی در کوچه‌های ۱۲ متری ساختمان‌های چند طبقه می‌سازد و ترافیک ایجاد می‌کند و معاونت حمل و نقل در جهت کاهش این ترافیک گام بر می‌دارد و خوب است که این دو معاونت هماهنگ عمل می‌کنند.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی با تاکید بر اینکه فرهنگسازی در زمینه استفاده از وسایل نقلیه عمومی در کاهش ترافیک نقش بسیاری دارد، می افزاید: در این زمینه باید مشوق‌هایی در نظر گرفته شود.

تعداد پارکینگ های مشهد
کمتر از نیمی از نیاز شهر استpic۲
رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر مشهد به خبرنگار دنیای اقتصاد می گوید: بیشترین میزان ترافیک مشهد در سال جاری مربوط به سه روز پایانی ماه صفر و نخستین روز تعطیلات عید نوروز و در هسته مرکزی شهر بوده است. این اتفاق هر ساله رخ داده و خیابان های منتهی به حرم مطهر رضوی مسدود می شود. ظرفیت خیابانهای هر شهر مشخص است و با مسدود شدن چند خیابان اصلی، بار ترافیکی به خیابانهای اطراف آنها تحمیل شده و موجب ایجاد گره های ترافیکی در آن خیابانها
می شود و این موضوع در شهر مشهد هم معمول است.
غلامرضا بصیری پور می افزاید: در روزهای پایانی ماه صفر، با توجه به حضور پرشور عزاداران امام رضا(ع) در این شهر، بار ترافیکی هسته مرکزی شهر به خیابانهای منتهی به مسیرهای اصلی رسید تا جایی که ترافیک خیابان شیرازی موجب مسدود شدن خیابان شهید قرنی شده و ترافیک تا میدان فردوسی هم مشاهده شد.
عضو شورای شهر مشهد با اشاره به تعداد کم پارکینگ های بزرگ در سطح شهر و به ویژه در هسته مرکزی به عنوان یکی از مهمترین دلایل گره‌های ترافیکی در این محدوده،
می گوید: تعداد پارکینگ های شهر مشهد خیلی کمتر از آن چیزی است که نیاز داریم، نیاز مشهد در این زمینه باید براساس وسعت و جمعیت در نظر گرفته شود و در کنار اینها باید به حضور زائران و مسافران در طول سال توجه داشته باشیم. در حال حاضر تعداد پارکینگ های این شهر کمتر از نیمی از نیازش را مرتفع می کند.pic3
بصیری پور ادامه می دهد: شهر مشهد نسبت به بسیاری از شهرهای کشور پارکینگ های کمتری دارد و در برنامه ریزی هایمان همواره باید سر ریز جمعیت شهر و وسایل نقلیه را محاسبه کنیم و این موضوع در ساخت پارکینگ های جدید با ظرفیت های مختلف نیز باید مورد توجه باشد.
رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر مشهد از عدم فرهنگسازی مناسب برای استفاده از پارکینگ‌ها توسط مردم به عنوان یکی دیگر از دلایل مشکلات ترافیکی نام برده و می گوید: متاسفانه فرهنگ استفاده از پارکینگ در شهر ما خیلی پایین است و مردم به دلیل زمان‌بر بودن پارک خودروهایشان در پارکینگ ها و طی کردن مسافتی برای این امر، اقدام به پارک خودروی خود در کنار خیابان می کنند و همین موضوع هم یکی از دلایل ایجاد ترافیک می شود.
بصیری پور خاطرنشان می کند: موضوع استفاده از پارکینگ ها باید در بین مردم جا بیفتد، زیرا با وجود همین تعداد کم پارکینگ ها، باز هم از ظرفیت آنها به خوبی استفاده نمی شود. باید با اطلاع رسانی لازم و فرهنگسازی در میان مردم آنها را به استفاده از پارکینگ های سطح شهر تشویق کنیم تا ظرفیت پارکینگ های موجود در سطح شهر پر شود، شهروندان باید این احساس را داشته باشند که استفاده از این امکانات امنیت بیشتری به خودروهایشان می دهد.
عضو شورای شهر مشهد می افزاید: متاسفانه با یک فرهنگ کاذب در سالهای گذشته، روی استفاده از پارکینگ‌های مکانی خیلی حساب شد و برخی‌ها گمان می‌کردند که با این پارکینگ‌ها در بازه زمانی سه تا چهار سالهمی توانند تمامی کسری پارکینگ شهر را تامین کنند اما این اتفاق عملا رخ نداد زیرا برخی از این پارکینگ ها تنها ظرفیت 10 تا 20 خودرو را دارند و مشکلی را برطرف نمی کنند و در این زمینه تحلیل درستی صورت نگرفت.
بصیری پور می گوید: برای برطرف کردن مشکلات ترافیکی مشهد باید در محل‌هایی مناسب، پارکینگ‌هایی با ظرفیت ۸۰۰ تا هزار خودرویی ساخته شود، پارکینگ های طبقاتی با وسعت زیاد می تواند راهگشای خوبی باشد و برای تحقق این امر باید ابتدا فضای مناسب را پیدا کرده و روی مقوله فرهنگسازی نیز کار کنیم.

استفاده بی حد و مرز شهروندان
از وسایل نقلیه شخصیpic4
دبیر هشتمین همایش تخصصی حمل و نقل و ترافیک نیز می گوید: مشکلات ترافیک شهر مشهد از جنبه های مختلفی قابل بررسی است که مهمترین آنها استفاده بی حد و مرز شهروندان از وسایل نقلیه شخصی است، با این روند نسبت تقاطع ها، معابر و خیابان ها با افزایش مالکیت خودروهای شخصی و عرضه وسایل نقلیه نادیده گرفته شده است.
رامین آهویی می افزاید: شهر مشهد با توجه به جمعیت سه میلیونی خود و تمایل آنها به استفاده از وسایل نقلیه شخصی و نیز حضور میلیونی زائران و گردشگران در طول سال به ویژه در ایام خاصی مانند نوروز، تابستان و ماههای محرم و صفر، بیش از دیگر شهرها با مشکلات ترافیکی مواجه است و اگر وضعیت استفاده از وسایل نقلیه به همین منوال ادامه یابد، در آینده با مشکل بیشتری مواجه خواهیم شد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد با تاکید بر لزوم تغییر رویکرد رفتاری مردم، می گوید: باید در عمل و دستورات، مردم را به سمت استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی سوق بدهیم. مردم امروز بی محابا از وسایل نقلیه شخصی خود استفاده می کنند و در مقابل، شبکه خیابان ها و تقاطع های شهری گنجایش این حجم از خودروها را ندارد.
آهویی ادامه می دهد: استفاده از وسایل نقلیه شخصی به طور مداوم منطقی نیست، اینکه مردم در سفرهای کاری، تحصیلی و خرید روزانه و درون شهری خود از خودروی شخصی استفاده می کنند، صحیح نیست. البته اگر بستر قوی برای جلوگیری از ترافیک در شهر داشته باشیم، در هنگام حضور مسافران و زائران شاهد مشکلات ترافیکی به این شدت نخواهیم بود؛ اما به لحاظ منطق کاری، در حال حاضر بستر مناسبی در خیابانهای شهر نداریم.
این کارشناس حوزه حمل و نقل و ترافیک یادآور می شود: من نمی گویم که در زمینه معابر، تقاطع ها و تجهیزات و علائم ترافیکی کمبود داریم، اما این امکانات و تجهیزات متناسب با شان شهر مشهد نیست و در اجرای قوانین و مقررات باید دقت بیشتری به خرج داد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد مشهد درباره استفاده از پارکینگ های عمومی در سطح مشهد، اظهار می کند: استفاده از پارکینگ و ایجاد آن همیشه دچار چالش و مشکل بوده و شهرداری بحث نهضت پارکینگ سازی را در سالهای اخیر به کار گرفته است در حالی که ایجاد پارکینگ استفاده بیشتر از وسایل نقلیه شخصی توسط مردم را به دنبال دارد. حد و مرز ساخت و ایجاد پارکینگ باید مشخص شود زیرا از پارکینگ های موجود هم توسط مردم استفاده نمی شود و شاهد پارک خودروها در کنار خیابان هستیم.