شکست شبکه نمایش‌خانگی

گروه فرهنگ‌وهنر: گروهی از شرکت‌های شبکه نمایش خانگی، موسسه رسانه‌های تصویری را رقیب خود می‌دانند، اما حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی معتقد است هرچند در چارت جدید سازمان سینمایی؛ موسسه رسانه‌های تصویری قصد رقابت با شبکه نمایش خانگی و شرکت‌های خصوصی را ندارد اما نظارت حاکمیتی روی این شرکت‌ها به‌صورت جدی اعمال می‌شود. چندی پیش حجت‌الله ایوبی در گفت‌وگویی درباره انتقادهایی که بعضی‌ به عملکرد موسسه رسانه‌های تصویری و رابطه آن با شرکت‌های خصوصی دارند، گفت: موسسه رسانه‌های تصویری اصلا قصد رقابت با بخش خصوصی را ندارد و به رشد شبکه‌های خصوصی کمک می‌کند اما مطمئن باشید نظارت حاکمیتی را به شدت اعمال می‌کنیم و درمقابل تخلفات و اقدامات غیرقانونی هم می‌ایستیم.

وی ادامه داد: ضمن احترام به شبکه نمایش خانگی و اینکه معتقدم سینمای خانگی می‌تواند به کمک سینمای ایران بیاید آن‌هم در کشور ما که اکثر مردم در کل کشور دسترسی به سالن‌های سینما ندارند؛ ما نمی‌خواهیم رقیب بخش خصوصی باشیم اما در اجرای قانون هم بسیار جدی و سختگیر هستیم. ایوبی تاکید کرد: درخواستم از دست‌اندرکاران امور سینمای خانگی این است که به قوانین کاملا احترام بگذارند و سعی کنند رابطه منطقی و معقول‌شان را با مدیریت سینمای کشور حفظ کنند. این در حالی است که در روزگاری نه‌چندان دور شبکه نمایش خانگی بازوی قدرتمندی برای سینمای ایران بود و بسیاری از تهیه‌کنندگان حتی برای جبران شکست تجاری‌ فیلم‌هایشان چشم امید به رایت نمایش خانگی داشتند، اما از حد فاصل سال ۸۸ تا به امروز نه تنها این حوزه کمک‌حال سینما نبوده بلکه افت ۸۵ درصدی آن را می‌توان «رویای بر باد رفته» نامید.

شبکه نمایش خانگی ظرفیت بالقوه‌ای است که هرچقدر حساسیت برای تقویت و حراست از آن بیشتر باشد، در سوی مقابل نفع آن برای صنعت سینما و افزایش سطح فرهنگی مردم جامعه خواهد بود، چراکه اکران سینمایی امروزه در بهترین حالت و شاید به عبارت بهتر رویایی‌ترین حالت آن مخاطبی در حدود ۲ میلیون نفر برای یک فیلم است اما شبکه نمایش خانگی به واسطه گستردگی مخاطبان با ظرفیتی بسیار بیشتر مواجه است و از سوی دیگر تنوع محصولاتی که در این شبکه عرضه می‌شود نیز می‌تواند در تامین سلایق مختلف اثرگذار باشد.

چندی قبل بود که حمیدرضا نوروزی رئیس اتحادیه شرکت‌های ویدئو رسانه در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس به نکته‌ای حیرت‌آور و تلخ اشاره کرد: «سود ۵۰۰ میلیارد تومانی شبکه غیرمجاز از قاچاق سی‌دی». سودی که این روزها با ضعیف شدن قدرت ضریب نفوذ شرکت‌های مجاز حاصل شده و نتیجه آن تنها و تنها به تعطیلی یا انفعال بسیاری از موسسات ویدئو رسانه و جولان شبکه قاچاق انجامیده است. این روزها که شبکه نمایش خانگی با انواع و اقسام مشکلات ریز و درشت نظیر عدم عزم کافی برای مقابله با شبکه قاچاق، اختلافات آشکار بین موسسات بر سر عناوین میجر، عدم مدیریت صحیح و حتی اختلاف بین اتحادیه با مدیریت بخش نمایش خانگی ارشاد دست به گریبان است، شبکه قاچاق بیش از هر زمان دیگری فضا را برای توسعه فعالیت خود فراهم دیده و با قدرتی عجیب وارد عرصه شده است. هنوز یادمان نرفته که سال ۸۷ سینماگران در اعتراض به تضییع حقوق مادی و معنوی در زیر سایه فعالیت گسترده شبکه قاچاق در موزه سینما جمع شدند. اما مقایسه نرخ درآمدزایی شبکه نمایش خانگی حد فاصل سال‌های ۸۸ تا ۹۳ نشان می‌دهد نه تنها در این مدت زمان ۵ ساله هیچ توفیقی در این زمینه حاصل نشده بلکه در سایه اختلافات با افت فروش ۸۵ درصدی مواجه هستیم.

براساس این گزارش، بر اساس تعداد پروانه‌های نمایش صادره توسط سازمان سینمایی و متوسط فروش هر یک از فیلم‌های سینمایی ایرانی، خارجی انیمیشن، سریال، آمار فروش محصولات در شبکه نمایش خانگی از ۱۳۲ میلیون حلقه در سال ۱۳۸۸ به حدود ۲۰ میلیون حلقه در سال ۹۲ کاهش یافته است. به‌طوری‌که در سال ۹۳ نیز این روند نزول ادامه داشته ، به‌طوری‌که با حداقل ۲۰ درصد کاهش فروش نسبت به سال ۹۲ مواجه هستیم و این یعنی در حد فاصل ۵ سال شبکه نمایش خانگی با افت ۸۵ درصدی در فروش محصولات خود مواجه بوده است.

از طرف دیگر گردش مالی این صنعت نیز به تبع آن از ۲۷۰ میلیارد تومان در سال ۸۸ به ۶۰ میلیارد تومان در سال ۹۲ کاهش یافته است و این میزان به مراتب در سال ۹۳ کاهش بیشتری داشته است و نشان می‌دهد اتحادیه شرکت‌های ویدئو رسانه و اداره کل نمایش خانگی با فراموش کردن اختلاف جزئی و قابل حل، باید قدمی در راه احیای این صنعت بردارند. البته این نکته را نیزباید اشاره کرد که افت ۸۵ درصدی بازار مجاز نمایش خانگی در این سال‌ها از سوی دیگر باعث شده بازار کپی غیرمجاز رشد فزاینده‌ای داشته باشد به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود آمار بازار غیرمجاز بیش از ۵۰۰میلیون نسخه در سال باشد و سهم بازار نمایش خانگی مجاز تنها ۴ درصد بازار است.