گفتوگوهای صریح بزرگان صنعتی در حاشیه پنجمین همایش صنعت فولاد و معدن ایران
نقشه راه صنعت فولاد به متولی نیاز دارد
محمد‌حسین بابالو: پنجمین همایش صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار در حالی ادامه یافت که بسیاری از صاحب‌نظران این عرصه به ارائه نظرات خود به‌صورت شفاف‌تری پرداختند زیرا حضور اغلب فعالان این صنعت و نظرات موافق و مخالف بسیار در کنار سخنرانی‌ها نشان‌دهنده واقعیت‌های این صنعت به دور از برخی از منافع صنعتی یا صنفی بود. پذیرش نیاز کشور به سنگ‌آهن در سال‌های آینده، نیاز به باز‌تعریف و تبعیت همه‌جانبه از نقشه راه صنعت فولاد کشور در کنار احساس نیاز برای جایگیری مجدد یک متصدی یا نهاد برای حمایت و مدیریت بالادستی این صنعت مهم، واقعیت‌های بازارهای جهانی و کاهش قیمت‌ها و همچنین شرایط سخت بازار داخلی و لزوم حمایت از تولیدکنندگان داخلی، توجه به بهره مالکانه معادن و پذیرش نیاز بخش‌های داخلی به مواد اولیه از سوی تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ سنگ‌آهن داخلی برخی از مواردی بود که در ادامه همایش با صراحت بیشتری از آنها یاد شد.
محمد‌حسین بابالو: پنجمین همایش صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار در حالی ادامه یافت که بسیاری از صاحب‌نظران این عرصه به ارائه نظرات خود به‌صورت شفاف‌تری پرداختند زیرا حضور اغلب فعالان این صنعت و نظرات موافق و مخالف بسیار در کنار سخنرانی‌ها نشان‌دهنده واقعیت‌های این صنعت به دور از برخی از منافع صنعتی یا صنفی بود. پذیرش نیاز کشور به سنگ‌آهن در سال‌های آینده، نیاز به باز‌تعریف و تبعیت همه‌جانبه از نقشه راه صنعت فولاد کشور در کنار احساس نیاز برای جایگیری مجدد یک متصدی یا نهاد برای حمایت و مدیریت بالادستی این صنعت مهم، واقعیت‌های بازارهای جهانی و کاهش قیمت‌ها و همچنین شرایط سخت بازار داخلی و لزوم حمایت از تولیدکنندگان داخلی، توجه به بهره مالکانه معادن و پذیرش نیاز بخش‌های داخلی به مواد اولیه از سوی تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ سنگ‌آهن داخلی برخی از مواردی بود که در ادامه همایش با صراحت بیشتری از آنها یاد شد.
یکی از سخنرانان این همایش احمد کرمی، مدیرعامل شرکت آسکوتک به‌عنوان مرکز توانمندسازی صنعت فولاد بود. آسکوتک به‌عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو از سال ۱۹۹۰ تاکنون به‌عنوان پل ارتباطی بین ایران و بازارهای صنعتی جهان ایفای نقش کرده است. در ادامه این سخنرانی کرمی، تجارت فولاد، تدارکات و تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات، طراحی مهندسی، سرمایه‌گذاری و تولید و همچنین دانش فنی و تکنولوژی را مهم‌ترین برنامه‌ها و اهداف این شرکت برشمرد. وی گفت: ایجاد مرکز توانمندسازی صنعتی فولاد و ثبت شیوه احیای مستقیم کاملا ایرانی در کشور آلمان دو اقدام بسیار مهم این شرکت بوده است زیرا از این پس این شیوه جدید را در همه جای جهان با نام ایران خواهند شناخت و دیگر لازم نیست برای اجرای هر پروژه‌ای حق ثبت پرداخت کنیم. مدیرعامل شرکت آسکوتک در ادامه افزود: هم‌اکنون در حال احداث ۵ پروژه در داخل کشور هستیم. وی افزود: با توجه به توانمندی‌های فنی و مهندسی این شرکت توانسته‌ایم در کشور چین یک پروژه فولادی را به‌عنوان پیمانکار در دست بگیریم که داده مهمی برای کل صنعت فولاد کشور خواهد بود. این در حالی است که تاکنون ۹۰ درصد این پروژه به انجام رسیده است. کرمی در ادامه با انتقاد از نبود یک مرکز برای هدایت توانمندی‌های داخلی به سمت تولید مخصوصا پس از اعمال تحریم‌ها و با اشاره به افزایش شدید قیمت برخی ماشین‌آلات و قطعات پس از اعمال تحریم‌ها گفت: ما می‌توانستیم بسیاری از کالاهایی که از خارج وارد می‌شد و پس از تحریم‌ها پیمانکاران دیگر کشورها افزایش شدید قیمت‌ها را طلب کردند، تامین کنیم. وی افزود: هم‌اکنون این شرکت ۶۴ پروژه را در چارچوب اقتصاد مقاومتی تعریف کرده و در حال اجرا است. مدیرعامل آسکوتک ضمن اشاره به ایجاد مرکز توانمندسازی صنعت فولاد در این شرکت افزود: در کنار دانش فنی مورد نیاز و ساخت کالاها و قطعات و ملزومات، با ارتباط با مراکز علمی هم‌اکنون در حال تولید و استفاده از تکنولوژی‌ها و تجهیزات بومی شده‌ای هستیم که می‌تواند گام‌های بزرگی را در جهت رشد و تعالی صنعت فولاد برداشته و نهایتا به توسعه و ارتقای فرآیندها منجر خواهد شد.
سخنران دیگر این همایش رضا زائر حیدری کارشناس فولاد و عضو هیات تحریریه سایت تحقیقاتی پلتز بود که به بررسی بازار فولاد جهانی با تکیه بر ویژگی‌های تولید فولاد خام پرداخت.
وی در ابتدا ضمن اشاره به آمارهای صادرات جهانی فولاد به شرایط سخت این بازار اشاره کرد که باعث شده رشد حجم تولید شتاب پیشین را نداشته باشد. وی در ادامه گفت: با توجه به کاهش قیمت سنگ‌آهن و زغال کک‌سازی (زغال کک شو) هم‌اکنون هزینه تولید فولاد خام کاهش یافته که تاکنون باعث کاهش قیمت‌های جهانی این کالا شده است. او دورنمای بازار مواد اولیه فولاد از جمله سنگ‌آهن را چندان روشن ارزیابی نکرد و به وضع قراردادهای تجارت ترجیحی بین استرالیا و چین اشاره کرد.
وی افزود: با توجه به کاهش قیمت‌های جهانی سنگ‌آهن هنوز هم استخراج این کالا برای استرالیا سودآور است زیرا تعرفه‌های واردات چین برای محموله‌های سنگ‌آهن استرالیا کاهش یافته و افزایش شدید حجم استخراج شرکت‌های بزرگ استرالیایی از جمله ریوتینتو و BHP بیلتون و سایر تولیدکنندگان نشان‌دهنده این وضعیت است.
از سویی افزایش بارگیری سنگ‌آهن از بندر هدلند در شمال غربی استرالیا نیز نشان‌دهنده افزایش جذابیت تولید و صادرات این کالا به شمار می‌رود. زائر حیدری ضمن اشاره ضمنی به کاهش قیمت‌های پیشنهادی فولاد چین در کنار افزایش صادرات این کشور گفت: تا چند هفته پیش قیمت ورق نورد گرم چین برای تحویل بار کشتی در سواحل این کشور FOB ۴۰۰ دلار در هر تن بود، ولی هم‌اکنون این قیمت به ۴۰۰ دلار برای تحویل در سواحل مقصد CFR کاهش پیدا کرده است. البته این شرایط در مورد میلگرد هم وجود دارد ولی الزامات و تفاوت‌های خاص خود را نیز دارد.
سخنران بعدی این همایش مهندس توکلی مدیرعامل فولاد نطنز بود که ضمن محدودیت زمان برای ایراد صحبت‌های خود به ارائه رئوس موارد مورد نظرش پرداخت. مهم‌ترین بخش‌های صحبت توکلی عبارت بود از: ترسیم و بررسی شرایط سخت بازار، وضعیت نابسامان واحدهای نوردی، مشکلات تامین یا فروش شمش و آهن اسفنجی، پیشنهاد وضع تعرفه بر واردات محصولات فولادی برای حمایت از صنایع داخلی، هشدار درخصوص محصولات خارجی ارزان‌قیمت و اغلب بی‌کیفیت و درخواست بهبود شرایط درخصوص اعطای وام به منظور تامین سرمایه در گردش.
وی در ابتدا با قرائت آیه‌ای از قرآن که در آن اشاره به عدم تغییر سرنوشت هر قومی جز به دست آن مردم شده بود، صحبت‌های خود را آغاز کرده و از شرایط سخت فعلی و برخی رخدادها در بازار فولاد انتقاد کرد. وی همچنین ضمن معرفی شرکت متبوع خود از تولید میلگرد و کلاف این شرکت به‌عنوان نقاط قوت و محصولات نهایی فولاد نطنز نام برد و گفت: هم‌اکنون واحدهای نوردی این شرکت با ظرفیتی کمتر از ظرفیت واقعی به تولید مشغول است.
توکلی ضمن معرفی سرمایه‌گذاری‌های به عمل آمده و نصب کوره‌های ذوب این شرکت از وضعیت فعلی عرضه آهن اسفنجی در داخل انتقاد کرد. وی افزود: هم‌اکنون در داخل هم مشکل آهن اسفنجی وجود دارد و هم شمش، زیرا اغلب واحدهای نوردی یا کاهش فعالیت داده یا خطوط تولید خود را متوقف کرده‌اند. البته کشورهای حوزه خلیج فارس هم در حال احداث واحدهای فولادسازی هستند که می‌تواند یک پتانسیل بالفعل را برای صادرات محصولات کشور محدود کند. البته هم‌اکنون در بازارهای جهانی دامپینگ رخدادی است که وجود دارد و بسیاری از کشورهای جهان حتی کشورهای اروپایی در برابر آن با وضع تعرفه موضع‌گیری کرده‌اند.
در ادامه توکلی مشکل دیگر واحدهای فولادی را سرمایه در گردش دانست و ضمن انتقاد از شرایط پولی کشور تلاش برخی از سیاست‌گذاران اقتصادی را برای بهبود شرایط تولید و حمایت از صنایع مهم و مادر خواستار شد.
در ادامه برخی از بزرگان صنعت فولاد و تصمیم‌سازان اقتصادی کشور در پنلی با محوریت وضعیت صنعت فولاد و چشم‌انداز آن با تکیه بر شرایط واقعی بازار به اظهارنظر و تبادل نظرات پرداختند که از جذاب‌ترین بخش‌های همایش به شمار می‌رفت. ترسیم چهره واقعی بازار و صنعت فولاد کشور در صحبت‌های این بزرگان نشان از شرایط سخت تولید و تقاضا بود که ممکن است باز هم ادامه داشته باشد و وارد فازهای وخیم و خطرناکی شود. توجه به تکنولوژی‌های نوین، نیاز به سیاست‌های پایدار و جذاب برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی، پذیرش واقعیت‌های بازار و نیاز به اصلاح روش‌ها و ساز و کارها و همچنین انتقاد از وضعیت مدیریتی در سال‌های قبل را می‌توان برخی واقعیت‌های صنعت فولاد دانست که در این همایش به دقت به آنها پرداخته شد.
با توجه به تمامی این موارد به نظر می‌رسد طرز فکر مدیران و تصمیم‌سازان اقتصادی درخصوص صنعت فولاد دگرگون شده و اصلاح برنامه‌ریزی‌ها و چشم‌انداز عملکردها را به همراه داشته و دارد. پذیرش برخی از مشکلات صنعت فولاد و همچنین مخفی شدن در پشت گرفتاری‌ها واقعیتی بود که شنیدن آن از زبان مدیران صنعتی و اقتصادی کشور را باید یک رخداد بسیار مطلوب به شمار آورد که می‌تواند شیوه‌های مدیریتی را در آینده‌ای نزدیک دگرگون سازد.
با توجه به این موارد می‌توان به پایبندی به نقشه راه صنعت فولاد در کنار توجه به یک نهاد برای هدایت و مدیریت این ساز‌و‌کار امیدوار بود که با توجه به احیا و به روزرسانی شرکت ملی فولاد این امیدواری برجسته‌تر خواهد بود.
این در حالی است که در شرایط سخت بازار داخلی، هم‌اکنون با موجودی بالای انبارهای تولیدکنندگان از کالاهایی که فروش نرفته‌اند مواجه هستیم که به احتمال قوی واکنش دولت را برای حمایت از تولیدات داخلی در پی خواهد داشت.
مهم‌ترین عناوین مورد بحث در ادامه همایش:
- نیاز به وجود یک سیاست مشخص، قابل قبول و ادامه‌دار برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت فولاد کشور که در سوال آقای وانگ نماینده انجمن آهن و فولاد چین نیز به آن اشاره شد.
- شرایط سخت بازار جهانی فولاد و کاهش قیمت‌های تمام‌شده، کاهش قیمت‌های پیشنهادی محصولات وارداتی به کشور و نیاز به حمایت از صنعت فولاد داخلی
- شائبه ایجاد دامپینگ توسط برخی از تولیدات کم‌کیفیت که نیاز به اعمال برخی محدودیت‌های وارداتی یا افزایش تعرفه واردات برخی کالاهای خاص را بیش از پیش هویدا می‌سازد.
- تلاش برای صادرات محصولات تولیدی مازاد بر نیاز داخل
- ضرورت تداوم طرح جامع فولاد کشور و نیاز به وجود یک نهاد متولی که نهایتا به اصلاح
چشم انداز منجر شده که اصلاح الزامات را نیز می‌طلبد.
- ترسیم آینده اقتصادی کشور و بهبود تقاضای سرانه فولاد خام و اصلاح ساز‌و‌کارهای صادراتی در کنار وجود بازارهای مصرف قدرتمندی همچون عراق و افغانستان
- حضور مدیران برخی از شرکت‌های بزرگ اروپایی در کشور که نشان‌دهنده بالابودن جذابیت سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد ایران است.
- افزایش ظرفیت تولید فولاد در سال‌های آینده که نیاز به سنگ‌آهن را در سال‌های آینده افزایش خواهد داد.
- نیاز به افزایش سرمایه‌گذاری‌ها بر اکتشاف معادن سنگ‌آهن
- توجه هر چه بیشتر به زنجیره ارزش افزوده از اکتشاف تا فرآوری و تولید گندله
- نیاز به استفاده از تکنولوژی‌های نوین و توجه به کاهش مصرف انرژی در فرآیند تولید فولاد خام
- نیاز به مقررات‌زدایی آن هم در روزهای سخت جاری که چابکی در ابلاغ مقررات و دستورالعمل‌های جدید را می‌طلبد.
- نیاز به بهبود مدیریت و بهینه‌سازی فرآیندهای انسانی، آموزش نیروی کار و توجه به جذب نیروی کار جدید
- توجه به زیرساخت‌های مورد نیاز درخصوص مواد معدنی از جمله حمل و نقل زمینی و دریایی
- وجود حجم عظیمی از تولیدات فروش نرفته در انبارهای کارخانه‌های تولیدی که در برخی از گمانه‌زنی‌ها حتی تا ۱/۵ میلیون تن برآورد می‌شود.
- توجه به پروژه‌های بزرگ چند میلیون تنی تولید فولاد خام به جای پروژه‌های کوچک و کوره‌های القایی
- انتقاد از شرایط و ملزومات دشوار سرمایه‌گذاری در کشور به دلایل مختلف از جمله بوروکراسی اداری و محدودیت‌های بانکی و نرخ بهره بسیار بالا
- تخصیص و عدم تخصیص ارز مبادلاتی به بسیاری از مصنوعات فولادی در زمان‌های مختلف که اجازه تصمیم‌گیری را از تولیدکنندگان و حتی واردکنندگان مصنوعات فولادی دریغ می‌دارد.
- پیشنهاد وضع تعرفه برای واردات بسیاری از مصنوعات فولادی
ارسال نظر