الهام بادپا (بیتا) تحلیلگر شرکت کارگزاری بهمن نفت دومین ماه سال ۲۰۱۵ میلادی را مثبت به پایان برد و اولین صعود ماهانه خود را بعد از ۷ ماه تجربه کرد. در ماه فوریه برنت ۱۶ درصد افزایش قیمت داشت و نفت خام آمریکا ۲/ ۳ درصد رشد کرد. بر این اساس نفت برنت بیشترین رشد ماهانه ظرف ۶ سال اخیر را داشته است. رشد قیمت نفت در پی نگرانی از کاهش تولید نفت آمریکا در آینده به دلیل کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت نفت این کشور که به کاهش دکل‌ها منجر شده است، رخ داد. این در حالی است که آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان از افزایش روز‌افزون حجم ذخایر نفت این کشور دارد. همین مساله نگرانی‌هایی را بین فعالان بازار ایجاد کرده و از رشد بیشتر قیمت نفت جلوگیری کرد. اما گذشته افزایش ارزش دلار و تولید نفت لیبی بهای نفت را کاهش داد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، دیروز تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۴ به وقت تهران) بهای نفت خام آمریکا با ۴۳ سنت کاهش به ۳۳/ ۴۹ دلار در هر بشکه رسید. نفت برنت نیز کاهش ۷۶ سنتی را تجربه کرد و زیر ۶۲ دلار بر بشکه معامله شد. در عین حال بر اساس آخرین به‌روز رسانی سایت اوپک، بهای سبد نفتی این سازمان در آخرین روز کاری هفته میلادی گذشته (جمعه، ۲۷ فوریه) ۷۶ سنت افزایش یافت و به ۸۳/ ۵۶ دلار رسید. کاهش قیمت نفت در حالی رخ داد که ارزش دلار به بیشترین مقدار خود ظرف ۱۱ ماه اخیر رسید؛ چراکه چین نرخ بهره خود را کاهش داد و موجب کاهش ارزش یوان در برابر دلار شد. با این حال اقدام مزبور می‌تواند درآمدها در چین را افزایش داده و تقاضا در این کشور را تقویت کند. از طرفی لیبی تولید نفت خود را افزایش داده است. تولید نفت این کشور که در چند ماه گذشته به دلیل افزایش درگیری‌های داخلی به حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، در حال حاضر ۱۰۰ هزار بشکه افزایش داشته و به ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. درگیری‌های لیبی در یک ماه اخیر به حدی بود که مقامات آن هشدار دادند تولید نفت این کشور ممکن است به‌طور کامل قطع شود.

وزیر نفت عراق نیز روز یکشنبه اعلام کرد که احتمال نمی‌دهد افت مجدد نفت آغاز شود و انتظار می‌رود قیمت‌ها در حدود ۶۵ دلار پایدار شود. این در حالی است که بر اساس برخی آمارها، پایانه کوشینگ، اوکلاهاما که نیمی از ذخایر نفتی جهان را در خود جای داده، در حال پر شدن است و نگرانی‌هایی مبنی بر شوک عرضه در ماه مارس و کاهش شدید قیمت نفت را به وجود آورده است.

بازار نفت در هفته‌ای که گذشت

طی هفته گذشته در حالی‌که عواملی نظیر افزایش نگرانی‌ها از مازاد عرضه در بازار، رشد شاخص دلار، اعتصاب در پالایشگاه‌های آمریکا، هشدار موسسات مالی معتبر و افزایش موجودی ذخایر نفت آمریکا فشار کاهشی بر بهای نفت‌خام وارد می‌کرد، اما در نهایت محرک‌های دیگری همچون اظهارات وزرای نفت نیجریه و عربستان سعودی، کاهش نگرانی‌ از وضعیت مالی یونان، اعلام خبرهایی مبنی بر رشد تقاضا برای نفت در جهان، موضع فدرال رزرو درخصوص نرخ بهره آمریکا، انتشار آمار و ارقام رضایت‌بخشی از اوضاع اقتصادی چین، کم شدن تعداد چاه‌های حفاری در آمریکا و کاهش سرمایه‌گذاری در این حوزه در کشورهای غیر اوپکی به رشد بهای آن منجر شدند.

در آغاز هفته وزیر نفت نیجریه اظهار کرد در صورت ادامه روند کاهشی بهای نفت، کشورش خواستار تشکیل نشست فوق‌العاده اوپک در ۶ هفته آینده خواهد بود. این موضوع در عین حال که تا حدی از قیمت نفت حمایت کرد اما همان‌طور که انتظار می‌رفت بدون واکنشی از سوی عربستان سعودی خاتمه یافت.

از سوی دیگر تداوم بزرگ‌ترین‌ اعتصاب در پالایشگاه‌های نفتی آمریکا طی ۳۵ سال اخیر، ۱۲ پالایشگاهی که یک پنجم کل ظرفیت تولید این‌کشور را تشکیل می‌دادند، فشاری منفی بر بهای این کالا وارد کرد.

در هفته‌ای که گذشت موسسات معتبری همچون بانک‌های «گلدمن ساچ» و «مورگان استنلی» نسبت به افزایش عرضه و اثر آن بر قیمت نفت هشدار دادند. به نقل از مورگان استنلی با وجود خوش‌بینی نسبت به کاهش تعداد چاه‌های حفاری در هفته‌های اخیر، ظاهرا سرعت این کاهش رو به افول نهاده و نگرانی اینجاست که کندی بیشتر می‌تواند آغاز روند نزولی تولید را به تعویق بیندازد. در همین راستا گلدمن‌ساچ نیز انتظار داشت با احتساب تعداد فعلی چاه‌ها، رشد تولید نفت آمریکا در سه ماه چهارم سال ۲۰۱۵ در مقایسه با دوره مشابه آن در سال پیش به ۴۴۰ هزار بشکه برسد، یعنی تولید همچنان افزایش یابد. به علاوه به عقیده نهاد مذکور نگرانی در بازار نفت آمریکا رو به افزایش است و اطلاعات منتشر شده از عرضه نفت و چاه‌های اکتشافی آمریکا نشانه خوبی از اوضاع بازار در هفته‌های آتی ندارد.

به علاوه در شرایطی که پایین بودن سطح تولید نفت در لیبی و ثبات اقتصادی در اروپا از رشد بهای نفت حمایت می‌کند، افزایش موجودی نفت خام آمریکا که حاکی از وجود مازاد عرضه فراوان است بر محافظه‌کاری سرمایه‌گذاران ‌افزود. بااین‌حال باوجود ادامه نگرانی‌ها از وضعیت عرضه، آرامش و خوش‌بینی در بازارهای جهانی نسبت به اوضاع یونان همراه با سخنان وزیر نفت عربستان سعودی که تقاضا برای نفت را در حال رشد دانست و اعلام کرد بازارها به آرامش رسیده‌اند و نیز انتشار گزارش‌هایی از چین که از رشد تولید در کارخانه‌های این کشور خبر می‌داد در تقویت مثبت‌اندیشی در جو روانی بازار بی‌تاثیر نبود.

در این میان اظهارات رئیس بانک مرکزی آمریکا، مبنی بر اینکه اگرچه زمان افزایش نرخ بهره آمریکا نزدیک نخواهد بود اما اقتصاد این کشور تا جایی بهبود یافته است که حتی امکان رشد نرخ فوق در هر نشستی وجود دارد، تاثیر مطلوبی بر بازارها از جمله نفت گذاشت. چراکه اکثر سرمایه‌گذاران از سخنان جانت یلن این‌گونه برداشت کردند نهاد مذکور نرخ بهره آمریکا را دیرتر از ماه ژوئن افزایش خواهد داد و همین مساله می‌تواند تاثیر مثبتی بر مصرف کالاهایی همچون نفت بگذارد.

این در حالی بود که خبرها حکایت از آن داشت تقاضا برای نفت خام در جهان به بالاترین سطح خود در ماه دسامبر رسیده و با ۴/ ۲ درصد رشد نسبت به سال گذشته و ثبت سریع‌ترین نرخ در ۱۸ ماه اخیر از ۹۴ میلیون بشکه گذشته است. همچنین به نقل از رئیس شرکت ملی نفت چین رشد تلویحی مصرف نفت در کشور مزبور در سال جاری سه درصد پیش‌بینی می‌شود که بیشتر از برآورد ۵/ ۲ درصدی آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) است.

بنا بر گزارش‌های انجمن نفت (API) و اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) موجودی ذخایر نفت آمریکا به ترتیب ۸.۹ و ۸.۴ میلیون بشکه افزایش یافت.

بازار نفت برنت در هفته پیش رو

در حالی نشانه‌ها حاکی از رشد تقاضا جهانی نفت است که هنوز نگرانی از مازاد عرضه بر بازار سایه افکنده و می‌تواند اثر مثبت خبرهای مطلوب اقتصادی را تا حدی محدود ‌کند. به علاوه از آنجا که بخش بزرگی از افزایش فعلی مصرف نفت ناشی از بهای بسیار پایین آن در ماه ژانویه بوده است این ریسک وجود دارد بخشی از این رشد تقاضا با بیشتر شدن قیمت آن از بین برود. در واقع شاید از لحاظ مصرف سال بهتری نسبت به سال گذاشته در پیش رو داشته باشیم اما هنوز به نظر نمی‌رسد چنین رشدی در تقاضا محرک قدرتمندی برای افزایش مستمر بهای نفت باشد.

ناگفته نماند وجود موانعی بر سر راه ریزش شدید بهای نفت همچون تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، لیبی و روسیه و گمانه‌زنی‌ها از اینکه بازار نفت پس از هفت ماه ریزش به کف خود رسیده است را نمی‌توان نادیده گرفت.