تالار حافظ گوش به زنگ نیویورک

گروه بورس - محبوبه مغانی: روز گذشته بازار سهام شاهد معامله ۳۸۴ میلیون سهم و حق‌تقدم بود که با ارزش ۸۳ میلیارد تومانی این معاملات، از رقم شاخص بورس اوراق بهادار تهران بیش از ۳۳۱ واحد کاسته شد. بر این اساس بازار روز کاری خود را در پایان معاملات روز گذشته با شاخص ۶۶ هزار و ۲۰۹ واحدی به اتمام رساند. روز گذشته با افت بیش از ۳۳۱ واحدی شاخص کل، سود بازدهی بازار از ابتدای سال به ۸/ ۵ درصد رسید و به این ترتیب حدود ۷/ ۵ واحد درصد از سودی که بازار کسب کرده بود تخلیه شد.

با این حال با توجه به کاهش ارزش معاملات نسبت به نخستین روز کاری بازار در هفته جاری،‌ فعالان بازار سرمایه این کاهش ارزش را ناشی از انتظار بازار برای شنیدن اخبار مثبت از مذاکرات هسته‌ای می‌دانند.

در واقع دور جدید گفت‌وگوهای هسته‌ای در نیویورک پس از پایان گفت‌وگوهای سه روزه هسته‌ای در وین، در کنار تاکید وزیر اقتصاد بر کاهش نرخ سپرده‌ها تا ۱۸ درصد و نرخ ۲۰ درصدی بهره وام‌گیرندگان را باید به‌عنوان دلایلی برشمرد که به عقیده کارشناسان اگرچه هنوز اثراتی را بر بازار بر جای نگذاشته‌ اما از پتانسیل بالایی برای تحرک بازار برخوردارند. بازار سهام روز گذشته در پنجمین روز منفی کاری خود همچنان در انتظار عینیت یافتن این اخبار است.

در این بین تلاش بورس برای یافتن نشانه‌ای از اخبار مثبت از توافق در دور دوم گفت‌وگوهای هسته ای که عمدتا در سخنرانی وزیر امور خارجه در دانشگاه نیویورک و احتمال دیدار ظریف و کری نمود خواهد یافت از یکسو و اعلام نتیجه نرخ سود بانکی در روز سه‌شنبه از سوی دیگر در کنار برگزاری مجامع که به دلیل انتظارات گفته شده از اثرگذاری پایین‌تری در سال جاری برخوردار شده، باعث تداوم رکود انتظاری در بازار سهام شده است. فصل مجامع عمدتا با اخبار خوب و تقسیم سود مناسب همراه است که هر ساله در این دوره زمانی بازار را با رونق همراه می سازد، اما امسال این موضوع چندان برای فعالان بازار جذاب و دلچسب نیست.

در این بین انتظار برای تداوم نوسانات قیمتی، از سوی سرمایه‌گذاران و سهامداران به تثبیت قیمت‌ها در یک محدوده منجر شده که رشد مجدد قیمتی می‌تواند طی روزهای آینده بروز کند.

مدیر تحلیل و مطالعات بازار کارگزاری پارس‌گستر خبره در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»،‌ با اشاره به تحت الشعاع قرار گرفتن بازار از تب مذاکرات از ابتدای سال جاری، پیگیری اخبار مذاکرات از سوی اکثر مردم را با هیجان علاوه بر حساس بودن نتیجه مذاکرات و هیجان برای حصول توافق و نتایج مثبت آن در شرایط آینده کشور، در واقع ناشی از آماده بودن بازار برای حرکت به سمت خرید دانست. این کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه هفته‌های پیش رو از اهمیت بالایی برای معامله‌گران برخوردار است به مثبت بودن نتایج مذاکرات هسته‌ای در سال جاری اشاره کرد که مطابق پیش‌بینی‌ها با عکس‌العمل مثبت بازار سهام مواجه شده است؛ عکس العملی که به اعتقاد وی رخدادی رکورد شکن بود و موجب پدید آمدن بزرگ‌ترین‌ صف خرید با بیش از یک میلیارد سهم تقاضا در نماد بانک صادرات شد و بیشترین رشد شاخص را در یک روز رقم زد. به عقیده وی، این نمونه‌ها می‌توانند از پتانسیل بالای بازار برای رونق حکایت داشته باشند.

علی ابتهاج به کوتاه بودن عمر روزهای مثبت بازار پس از انتشار اخبار تفاهم هسته‌ای اشاره کرد که دیری نپایید عرضه‌های سنگین حقوقی‌ها نفس بازار را گرفت و بازار سهام مجددا در لاک نزولی فرو رفت.

وی که معتقد است این شرایط نزولی بازار در دل صعود ده هزار واحدی از ابتدای سال قرار دارد، شرایط حاکم بر بازار را چندان نگران‌کننده ندانست و گفت: بازار کنونی بازاری بسیار حساس و شکننده است که دوران نقاهت را پس از نزول فراوان و طولانی یک سال و نیم اخیر سپری می‌کند.

وی از موضوع‌گیری کنگره آمریکا در قبال مذاکرات و تقابل نمایندگان و دولت آمریکا درباره توافق با ایران به‌عنوان مساله‌ای یادکرد که بر ترس سرمایه‌گذارانی که از بازار عقب‌نشینی کرده بودند، افزوده است.

وی همچنین با بیان اینکه نگرانی سهامداران از عدم حصول اطمینان از انجام توافق نهایی در ضرب الاجل تیرماه ترس بیشتری بر دل فعالان بازار سهام انداخت از تفاهم هسته‌ای صورت گرفته به‌عنوان اتفاق جدید، مثبت و مهمی در روند مذاکرات یاد و آن را برگشت‌ناپذیر توصیف کرد.

ابتهاج از گروه بانکی به‌عنوان گروهی نام برد که از تاثیر‌پذیری بالایی از مساله تفاهم هسته‌ای برخوردار است؛ به‌گونه‌ای که امیدواری به رفع قریب‌الوقوع تحریم‌های بانکی و بازگشایی سوئیفت، موجب شکسته شدن مهم‌ترین مقاومت‌های سهام بزرگ این گروه شده است و با وجود نزول نسبی بازار در این مدت، قیمت این سهام همچنان بالای این سطوح باقی مانده است.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: سهام پالایشی‌ها نیز هرچند بیشتر به دلیل بازگشایی‌های منفی و ادامه سریال ابهامات در این گروه مسیر صعودی را در پیش گرفتند، اما تاثیر بسزایی در شرایط مثبت بازار از ابتدای سال تا کنون داشته‌اند و همچنان می‌توانند خبر ساز شوند.

وی تصریح کرد:‌ البته نباید از نظر دور داشت که بسیاری از سهام سایر گروه‌ها موفق به عبور از سطوح مهم خود نشده‌اند یا اگر در مقطعی این اتفاق رخ داده است، در کوتاه زمانی افت قیمت‌ها مجددا آنها را به شرایط قبلی شان بازگردانده، بنابراین این دوگانگی شرایط سختی را پیش روی سرمایه‌گذاران در بورس قرار داده است.

مدیر تحلیل و مطالعات بازار کارگزاری پارس گستر خبره معتقد است ‌شرایط فوق زمانی پیچیده‌تر می‌شود که با توجه به اخبار و اعلام نظر مسوولان تصمیم ساز بانکی و اقتصادی با احتمال بسیار بالایی، به‌زودی شاهد کاهش نرخ سود بانکی خواهیم بود؛ رخدادی که در کنار بحث مذاکرات، ممکن است البته به میزانی محدود بازار سهام را دستخوش تغییر کند.

وی ادامه داد:‌ در واقع با قرار دادن تمامی این اتفاقات در کنار هم، تنها به این مساله دست می‌یابیم که بازار ما با اتفاقاتی مواجه شده که مدت‌های مدیدی منتظر دستیابی به آنها بوده است. از یکسو تفاهم با قدرت‌های جهانی بر سر موضوع هسته‌ای و آغاز نگارش توافق نامه نهایی به تنهایی رخداد بزرگ و مهمی محسوب می‌شود و از سوی دیگر احتمال نزدیک به واقعیت کاهش نرخ سود بانکی؛ بنابراین این مسائل دیر یا زود رخ خواهد داد که در این صورت، انتظار می‌رود حداقل بخشی از نقدینگی موجود در کشور به بازار سهام وارد شده و سبب رونق این بازار شود.

ابتهاج که بازار سرمایه را با انباشت اخبار مثبت مواجه می‌بیند، در برابر این سوال که چرا بازار سهام که بر اساس انتظارات و به‌صورت پیشرو عمل می‌کند، روز به روز ضعیف‌تر می‌شود و به شرایط اصلاحی خود ادامه می‌دهد، پاسخ داد:‌ به نظر می‌رسد این حالت، نشانه‌های دوران گذار را در خود دارد.

به گفته وی، با توجه به دوران طولانی نزول بازار و افت شدید قیمت‌ها در این مدت و در حالی که اخبار و اتفاقات جدید و بسیار خوبی در حیطه شرایط سیاسی و اقتصادی شکل گرفته است، بازار نیازمند زمان است تا فعالان آن باور کنند که شرایط جدیدی شکل گرفته است؛ بر این اساس باید قادر باشند تا خود را با این شرایط وفق دهند.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد:‌ از نظر روانی نیز پس از دوران نزول طولانی اخیر، بازار سهام با هر افتی ترس بازگشت به وضعیت پیشین را در خود احساس می‌کند، بنابراین در اکثر مواقع این چنینی، دچار بیش واکنش می‌شود که طبق تجربه و سابقه بازارها، امری کاملا طبیعی محسوب می‌شود.

ابتهاج تصریح کرد: این پدیده ممکن است مدتی (شاید تا حصول توافق نهایی یا اعلام قطعی کاهش سود بانکی) به طول انجامد؛ اما با شروع موج جدید صعودی و رشد مجدد بازار، این نگرانی‌ها جای خود را به اعتماد و امید در بین فعالان بازار سهام خواهد داد. بنابراین در شرایط فعلی عملکرد منطقی و صبورانه در بازار سهام، بهترین گزینه خواهد بود.