بوش: اوباما ساده‌لوح است

گروه دیپلماسی: همزمان با سفر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به نیویورک برای شرکت در کنفرانس بازنگری معاهده بین‌المللی «ان‌پی‌تی» و ادامه مذاکرات هسته‌ای با هدف نگارش متن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با حضور معاونان و کارشناسان ایران و ۱+۵، جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا در دیدار با سرمایه‌گذاران یهودی، سیاست باراک اوباما، رئیس‌جمهوری فعلی این کشور در قبال ایران را مورد انتقاد قرار داد. او، اوباما را «ساده‌لوح» خواند و گفت توافق با ایران در درازمدت برای امنیت ملی آمریکا مضر است. بوش که یک «جمهوری‌خواه» است همانند دیگر اعضای این حزب از سیاست رئیس‌جمهوری آمریکا برای لغو تحریم‌ها علیه ایران انتقاد کرد و گفت: «اینکه اوباما می‌گوید قصد دستیابی به توافقی را دارد که منجر به لغو تحریم‌ها علیه ایران با امکان بازگرداندن آنها در صورت نیاز می‌شود غیرقابل قبول است.» او با اشاره به ارتقای جایگاه ایران به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای، تاکید کرد: «آیا درست است که تحریم‌ها علیه تهران را لغو کنیم؟ چون در این صورت آمریکا با خطر از دست دادن ابزار فشارش بر ایران مواجه خواهد شد.»

رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا که از زمان پایان دوره‌ کاری‌اش به ندرت در انظار عمومی حاضر شده و سخنرانی کرده است از دیگر سیاست‌های اوباما در خاورمیانه شامل جنگ عراق و مقابله با نیروهای داعش انتقاد و پیش‌بینی کرد که او در این جنگ شکست بخورد. این در شرایطی است که بوش پسر، آغازگر جنگ‌های عراق و افغانستان است؛ او دو بهانه عمده برای آغاز جنگ عراق مطرح کرد که یکی از آنها رابطه صدام حسین با القاعده و دیگری نابود کردن سلاح‌های کشتار جمعی عراق بنابر توافق‌نامه ۱۹۹۱ بود. جنگ افغانستان نیز به فرمان او و در پی حمله القاعده به سرکردگی اسامه بن لادن به نیویورک و واشنگتن در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و هشدار جورج دبلیو بوش رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده آمریکا به گروه طالبان مبنی بر اخراج گروه تروریستی القاعده از افغانستان و رد این درخواست از سوی طالبان آغاز شد. جنگ‌هایی که میراث بوش برای اوباما خوانده می‌شدند و خسارات جانی و مالی بسیاری برای ایالات‌متحده در پی داشت.

سرزمین موعود

در ادامه مخالفت جمهوریخواهان با مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا، «جان مک‌کین» رئیس کمیته نیروهای مسلح سنا و سناتور جمهوری‌خواه ایالت آریزونا گفت که «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری این کشور با توافق هسته‌ای ایران تلاش می‌کند به «سرزمین موعود» برسد. به گزارش «ایلنا» به نقل از پایگاه خبری کنگره آمریکا، مک‌کین تاکید کرد: «تلاش اوباما برای توافق هسته‌ای ایران به‌عنوان بخشی از سیاست سرزمین موعود او در راستای برقراری روابط جدید در خاورمیانه سرابی بیش نیست.» رئیس کمیته نیروهای مسلح سنا مدعی شد که مقام‌های کاخ‌سفید در توهم برقراری اتحاد میان ایران و آمریکا پس از دستیابی به توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ هستند.

مسوولیت دولت اوباما

از سوی دیگر وزیر خارجه ایران که روز گذشته برای شرکت در اجلاس ان‌‌پی‌‌تی به ایالات‌متحده سفر کرد در بدو ورود به نیویورک گفت که از نظر تهران، بدون در نظر گرفتن اختلافات داخلی آمریکا، دولت آن کشور «مسوول اجرای توافق‌نامه نهایی‌ است.» او ادامه داد: «طبق مقررات بین‌المللی مشکلات داخلی هیچ دولتی، آن دولت را از اجرای تعهدات بین‌المللی خود معاف نمی‌کند.» اشاره ظریف به اختلافات میان باراک اوباما و دولت او از یکسو و منتقدان و مخالفان توافق در آن کشور به‌خصوص کنگره ایالات‌متحده از سوی دیگر است. وزیر خارجه ایران اضافه کرد: «این مبنایی است که ما براساس آن مذاکره می‌کنیم و البته مایلیم که توضیح بشنویم و دوستان ما شنیده‌اند و شاید در مذاکراتی هم که در این هفته خواهیم داشت، در مورد آثار وضع داخلی ایالات‌متحده بر اجرای تعهدات آن کشور اگر توافق حاصل شود، بیشتر توضیح بشنویم.» «ایرنا» هم از قول ظریف احتمال گفت‌وگو با نمایندگان کشورهای ۱+۵ را نیز مطرح کرده است. وزیر خارجه ایران در نیویورک بار دیگر به موضوع تحریم‌ها و نحوه رفع آنها اشاره کرد و گفت: «طبق چارچوبی که درگفت‌وگوهای لوزان به آن دست پیدا کردیم همزمان با اجرای توافق‌نامه، تحریم‌های اقتصادی و مالی برداشته خواهند شد و قطعنامه‌های شورای امنیت هم از طریق قطعنامه تازه‌ای لغو خواهند شد.» موضوع نحوه برداشته شدن تحریم‌ها، در صورت رسیدن به توافق نهایی، از مهم‌ترین مسائل مورد اختلاف طرف‌ها به شمار می‌رود که بنا بر گزارش‌ها بخش مهمی از مذاکرات را به خود اختصاص داده است. ظریف تاکید کرد که آنچه در گفت‌وگوهای لوزان برسر آن توافق شده باید در مرحله نهایی به‌صورت سندی لازم‌الاجرا دربیاید، تا مرحله اجرایی آنها پس از امضای این سند شروع شود. البته وزیر امور خارجه هدف اول سفرش به نیویورک را شرکت در اجلاس بازنگری معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای دانست که براساس مقررات آن، هر پنج سال یک‌بار تشکیل می‌شود. همچنین مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران درباره آغاز به کار کنفرانس بازنگری پیمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای گفت که محمد جواد ظریف در جایگاه وزیر خارجه ایران و ریاست جنبش غیرمتعهدها در کنفرانس بازنگری معاهده ان‌‌پی‌‌تی ۲۰۱۵ در نیویورک سخنرانی می‌کند. روز گذشته براساس آنچه رسانه‌ها منتشر کرده بودند، قرار بود جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و ظریف در حاشیه اجلاس ان‌‌پی‌‌تی با هم دیدار کنند. در عین حال، برخی رسانه‌های دیگر از احتمال حضور وزرای امور خارجه دیگر کشورهای گروه ۱+۵ در نیویورک برای حضور در نشست ان‌پی‌تی و برگزاری دور دیگر مذاکرات هسته‌ای با ایران در سطح وزرای خارجه خبر داده‌اند.

شرط پذیرش پروتکل الحاقی

همزمان علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در گفت‌وگویی تاکید کرد که «اگر همه مسائل به خوبی پیش برود»، ایران پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای یا همان ان‌پی‌تی را خواهد پذیرفت. علی‌اکبر صالحی در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی سی‌سی‌تی وی چین که متن آن روز گذشته، در خبرگزاری صدا و سیما منتشر شده در عین حال اضافه کرد:«شرط تحقق این موضوع توافق درباره همه مسائل است و تا زمانی که درباره همه مسائل توافق نشده‌است این به آن معنا خواهد بود که توافقی حاصل نشده‌است.» بر پایه پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای که در زمان دولت اصلاحات امضا شد، اما به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسید، بازرسان آژانس مجاز خواهند شد هر زمانی که لازم می‌دانند از تاسیسات هسته‌ای ایران بازرسی سرزده داشته باشند. به گفته صالحی، در صورت تصویب مجلس ایران، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌توانند از «برخی» مراکز غیرهسته‌ای ایران «در چارچوب شرایط مشخص» بازدید کنند. صالحی تاکید کرد که ایران از منافع ملی خود محافظت و در ادامه گفت‌وگوها بر خطوط قرمز خود تاکید خواهد کرد. براساس تفاهم اتمی لوزان، ایران موافقت کرده‌است که پروتکل الحاقی را به‌صورت داوطلبانه اجرا کند.