چالش بازگشت پژو به ایران
پس ازانعقاد تفاهم‌نامه هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 امیدهای زیادی به بازگشت خودروسازان خارجی و شرکای پیشین صنعت خودرو کشورمان شکل گرفت؛ این در حالی است که با اعلام آمادگی خودروسازان مذکور به بازگشت دوباره، هم اکنون انتقاداتی به نحوه خروج آنها از ایران شکل گرفته است. این انتقادات اگر چه دور از واقعیات نیست اما به اعتقاد برخی کارشناسان شرایط خروج این شرکت‌ها نیز باید مدنظر قرار گیرد. بر این اساس با روند رو به مثبت مذاکرات هسته‌ای برخی از بزرگان خودروساز جهان با ورودبه ایران یا پیغام همکاری؛ برای حضور در صنعت خودرو کشورمان اعلام آمادگی کرده‌اند. هر چند در خلأ اطلاع‌رسانی رسمی خودروسازان شایعات زیادی در این زمینه منتشر شد اما شرکت‌هایی همچون اشکودا؛ فیات، کرایسلر یا حتی جنرال موتورز ظاهرا برای حضور در ایران پیغام‌هایی برای صنعتگران این حوزه ارسال کردند.در این بین برخی از فعالان و دست‌اندرکاران صنعت خودرو و حتی نمایندگان مجلس با ابراز خوش‌بینی نسبت به فعالیت این خودروسازان در ایران، حضور آنها را منجر به تحرک خودروسازی در کشورمان خواندند حال آنکه برخی دیگر با شک و تردید اخبار حضور این خودروسازان را دنبال می‌کردند.در هر شکل آنقدر که حضور شرکای پیشین خودروسازی کشورمان خبرساز و پرحاشیه بود شاید اعلام آمادگی خودروسازان آمریکایی خبرساز نشد. اینکه شرکت‌هایی همچون پژو و رنو شرکای خود در ایران را رها کرده و نابه‌هنگام از ایران خارج شدند هم اکنون با شدید‌ترین انتقادات از سوی برخی از رسانه‌ها، نمایندگان مجلس و همچنین دست‌اندرکاران صنعت خودرو روبه‌رو شده است. این در شرایطی است که خروج شرکت پژو از ایران و همچنین تعلیق فعالیت‌های رنو در اوج تحریم‌های کشورهای غربی علیه ایران صورت گرفت و طرف ایرانی پژو نیز از این خروج نابهنگام شرکت فرانسوی متحمل ضرر و زیان شد.
ضرر چهار میلیاردی پژو
پژو فرانسه سه سال پیش در حالی از ایران خارج شد که تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران به اوج خود رسیده بود با این حال شرکت مذکور به واسطه خرید سهامش توسط جنرال موتورز آمریکا از همکاری با ایران دست کشید.
این قطع همکاری به‌طور جدی ضرر و زیان‌های مالی زیادی متوجه دو شرکت خودروساز کرد به‌طوری‌که عملکرد شرکت ایران خودرو با افت تولید بی‌سابقه‌ای همراه شد و از سوی دیگر شرکت فرانسوی پژو نیز به نقل از برخی خبرگزاری‌های فرانسوی ضرر ۴ میلیارد دلاری را در کارنامه خود به ثبت رساند. در همین حال برخی از رسانه‌های غربی نقل قول‌های فراوانی از میزان خسارت وارده به پژو همزمان با خروج از ایران ارائه کردند به‌طوری‌که لوموند فرانسه در گزارشی عنوان کرد ارزش صادرات پژو به ایران از زمان تشدید تحریم صنعت خودرو ایران از ۲ میلیارد یورو به ۸۰۰ میلیون یورو رسیده است. این آمار در حالی از سوی این روزنامه فرانسوی ارائه شد که این شرکت از نظر فروش نیز در اروپا و بازارهای صادراتی با بحران روبه‌رو‌ بود و حتی مجبور به تعدیل گسترده نیرو در کارخانه‌های مختلف خود و همچنین تعطیلی برخی از آنها شد. در این بین حتی اخباری مبنی بر انتقاد اتحادیه کارگری فرانسه از عملکرد پژو در ترک ایران در لابه‌لای نشریات اروپایی دیده می‌شد. در همین حال پژویی‌ها نیز به نوعی در انتظار شنیدن اخبار سقوط شریک خود پس از خروج از ایران بودند، حال آنکه چنین نشد.این شرکت فرانسوی در ابتدا، صادرات قطعه به ایران را قطع کرد این در شرایطی بود که اگر چه تولید برخی از خودروهای فرانسوی ایران خودرو در مقطعی افت کرد یا حتی متوقف شد اما پس از گذشت مدت زمانی کوتاه ایران خودرو همچنان به تولید و تحویل خودروهای فرانسوی که برخی از قطعات آن وابستگی به پژو داشت، ادامه داد.در این بین ایران خودرو برخی از قطعات وارداتی از پژو را با قطعاتی از دیگر کشورها از جمله چین جایگزین و برخی دیگر را از قطعه سازان داخلی تامین کرد.به‌این ترتیب شریک این خودروساز فرانسوی در ایران، سرنوشتی جدا از پژو را برای خود رقم زد.
اما لغو تحریم صنعت خودرو در 30 دی ماه 92 آغاز دوباره‌ای برای این دو شریک سنتی بود. به‌طوری‌که در آن سال بعد از سه دوره مذاکره هسته‌ای در سوم آذر ماه، صنعت خودرو روز خود را با خبر توافقات هسته‌ای آغاز کرد.بر این اساس توافق شد تحریم‌های خودرو از ۲۰ ژانویه یعنی ۳۰ دی ماه 92 به تدریج برداشته شود.با خبر لغو تحریم‌ها اخباری نیز از تمایل پژو برای حضور دوباره در ایران شنیده می‌شد حال آنکه از همان سال دلواپسی‌هایی از همکاری دوباره این دو شریک سنتی به گوش می‌رسید. اینکه شرکت فرانسوی پژو تحت تاثیر تحریم‌های بین‌المللی بازار ایران را ترک کرده یا اینکه صنعت خودرو ایران را با ضررو زیان‌های زیادی همراه ساخته از جمله انتقاداتی بود به تمایل حضور دوباره پژو در ایران. در این بین برخی از جریانات سیاسی و غیرسیاسی و همچنین نمایندگان مجلس در تریبون‌های مختلف نه تنها پژو را به بدعهدی متهم کردند بلکه حضور دوباره این شرکت را مشروط خوانده و با واسطه قرار دادن وزارت صنعت، معدن و تجارت خواستار ایجاد شرایطی جدید برای فعالیت این شرکت در ایران شدند.با این حال وزارت صنعت نیز نه تنها برای این شرکت فرانسوی بلکه برای تمامی شرکت‌هایی که به واسطه تحریم‌های بین‌المللی، ایران را ترک کرده بودند دستورالعملی برای فعالیت و حضور دوباره وضع کرد.این دستورالعمل هم اکنون در شرایطی از سوی خودروسازان اجرایی شده که بازهم انتقاداتی نسبت به همکاری مجددپژو با ایران صورت گرفته است.
در این بین یک کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو با «آخر هفته» عنوان می‌کند که صنایعی همچون صنایع هوایی، نفت و حتی خودرو ایران را ترک کردند اما اینکه تنها شرکت پژو باید غرامت پرداخت کند، یا در ایران حضور نیابد، ابهامات زیادی را متوجه اظهارات منتقدان می‌کند. این دست اندرکار صنعت خودرو همچنین عنوان می‌کند که اگر بنا بر این باشد که تمامی شرکت‌هایی که در دوران تحریم ایران را ترک کردند، مورد بازخواست قرار دهیم بنابراین بازخواست شرکت پژو نیز عملی بحق و بجاست و باید از پژو پرسش کرد که چرا در دوران اوج‌گیری تحریم‌ها به سیاست‌های تحریم‌کنندگان پشت نکرد و با شریک خود نماند؟