گروه دیپلماسی: همزمان با آغاز چهارمین دور از گفت‌وگوها میان هیات‌های ایرانی و اروپایی برای نگارش پیش‌نویس متن توافق جامع، رئیس‌جمهوری آمریکا محدودیت‌های یکجانبه این کشور برای فروش نفت ایران را تجدید کرد. این در شرایطی است که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه از پیشرفت درباره مذاکرات ایران و گروه 1+5 در مورد برنامه هسته‌ای ایران سخن گفت و تاکید کرد که گفت‌وگوها «نتایج قابل توجهی» به همراه داشته است. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا روز سه‌شنبه با صدور حکمی که از سوی دفتر او منتشر شده است، اعلام کرد: «شرایط اقتصادی جهانی، افزایش تولید نفت از سوی کشورهای خاص و سطح کافی تولید نفت به من اجازه داده است تا این تصمیم را بگیرم. » براساس گزارش شبکه خبری پرس‌تی‌وی، باراک اوباما در حکم خود محدودیت‌های یک‌جانبه آمریکا درخصوص فروش نفت و محصولات نفتی ایران را بار دیگر تجدید کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین گفت: «من تاکید می‌کنم که در حال حاضر تولیدات نفت و محصولات نفتی از کشورهای دیگری غیر از ایران در سطح مناسبی قرار دارد؛ بنابراین باز هم می‌توان فروش نفت و محصولات نفتی ایران از طریق موسسات مالی خارجی را کاهش داد.»

اوباما در این سخنان به قانونی در آمریکا اشاره کرده است که براساس آن انجام معاملات با ایران ممنوع شده است. طبق این قانون شرکت‌های خارجی که با موسسات مالی ایرانی معامله می‌کنند یا نقل‌وانتقالات مالی انجام می‌دهند از سیستم مالی آمریکا حذف می‌شوند.

رئیس‌جمهوری آمریکا در شرایطی اقدام به تجدید محدودیت فروش نفت ایران کرده است که مذاکره‌کنندگان ایران و گروه ۱+۵ در اواسط فروردین ماه به یک چارچوب برای حصول یک توافق هسته‌ای جامع دست پیدا کردند. ایران و گروه ۱+۵ پیش از این در نوامبر ۲۰۱۳ نیز به یک توافق اولیه دست یافتند که براساس آن غرب متعهد شد هیچ محدودیت جدیدی را علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال نکند؛ اما واشنگتن مدعی است که توافق ژنو تجدید محدودیت‌های پیشین را شامل نمی‌شود. مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ با هدف دستیابی به توافق نهایی تا پایان ژوئن ادامه دارد و هم اکنون نیز دور تازه گفت‌وگوها که از روز گذشته(چهارشنبه) آغاز شد در وین در جریان است. تفاوت این دور از گفت‌وگوها که تا جمعه ادامه خواهد داشت با مذاکرات قبلی این است که این بار معاونان ۱+۵ به وین نخواهند آمد.

مذاکرات در حال پیشرفت است

سید‌عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی در اردیبهشت ماه سه دور مذاکره فشرده با هلگا اشمید، معاون هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشتند تا به متنی برسند که تعداد پرانتزهایش به حد قابل قبولی رسیده باشد.

دوم تا چهارم اردیبهشت در وین، دهم تا پانزدهم در نیویورک، بیست و دوم تا بیست و پنجم در وین سه دور مذاکره بین معاونان وزیر امور خارجه و معاون هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک سطح و در سطحی دیگر میان تیم کارشناسان به سرپرستی حمید بعیدی‌نژاد و استفان کلمنت برگزار شد. در سومین روز از دور قبلی مذاکرات، روز ۲۴ اردیبهشت، وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا هم به مذاکرات پیوست و گفت‌وگو‌ها به‌صورت سه‌جانبه دنبال شد. انتظار می‌رفت سومین دور به پیش‌نویسی اولیه بینجامد که باید به دست وزیران خارجه برسد؛ ولی آن‌طور که عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران گفت یک یا دو هفته دیگر برای تکمیل مرحله نخست نگارش متن توافق زمان لازم است.

نتایج قابل توجه

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه با ابراز خرسندی از روند مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ گفت: مذاکرات در مورد برنامه هسته‌ای ایران نتایج قابل توجهی به همراه داشته است. به گزارش «ایرنا» به نقل از شبکه خبری «روسیه۲۴»، لاوروف روز گذشته طی سخنانی در شورای فدراسیون (مجلس سنای روسیه) افزود: «پیشرفت‌های به دست آمده در مذاکرات هسته‌ای ایران، اهمیت و کارآیی تلاش‌های جمعی در عرصه بین‌المللی را نشان داد.» او با اشاره به نقش روسیه در مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ و ابتکارات پیشنهادی این کشور برای ثمربخش بودن مذاکرات هسته‌ای، گفت زمینه برای کسب توافق جامع مورد قبول همه طرف‌های مساله هسته‌ای فراهم شده است. لاوروف ادامه داد: «هدف اصلی این است که اجازه ندهیم وضع برنامه هسته‌ای، دوباره به حالت قبلی و پیش از مذاکرات برگردد.»

احتمال شکست کنفرانس ان‌پی‌تی

از سوی دیگر حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه ایران و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای که برای شرکت در کنفرانس بازنگری معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) در نیویورک به سر می‌برد، از احتمال شکست این کنفرانس خبر داد. بعیدی نژاد در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «چهار روز مانده به پایان کنفرانس یک ماهه بازنگری در معاهده ان‌پی‌تی، «اختلافات عمده‌ای» بین کشورهای دارنده و غیردارنده سلاح اتمی درباره موضوع خلع سلاح وجود دارد.»

براساس گزارش این مقام ایرانی، رئیس کنفرانس ان‌پی‌تی تصمیم گرفته جلسه مشترکی بین کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای شامل آمریکا، روسیه، بریتانیا، فرانسه و چین (اعضای دائم شورای امنیت) از یک طرف و ١۵ کشور به نمایندگی از کشورهای غیراتمی از جمله ایران تشکیل دهد. به گزارش «ایرنا»، بعیدی‌نژاد گفت که ایران به‌عنوان رئیس جنبش غیرمتعهدها، پیشنهادهای متنوعی به کنفرانس ارائه کرده است. مدیرکل وزارت امور خارجه ایران افزود: «کشورهای غیرهسته‌ای پیشنهادهایی را به کشورهای دارنده ارائه کرده‌اند که اگر با برخی از مهم‌ترین آنها موافقت نشود، این احتمال وجود خواهد داشت که کنفرانس با شکست مواجه شود و نتواند مصوبه‌ای داشته باشد.» کنفرانس بازنگری معاهده ان‌پی‌تی هر پنج سال یک‌بار برگزار می‌شود. در جریان کنفرانس امسال که حدود یک ماه پیش در نیویورک آغاز شد، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به‌عنوان رئیس دوره‌ای جنبش غیرمتعهدها، سخنران افتتاحیه کنفرانس بود. طبق معاهده ان‌پی‌تی، کشورهای دارای سلاح اتمی نباید به کشورهای غیردارنده در راه رسیدن به این سلاح کمک کنند و کشورهای غیربرخوردار هم متعهدند تا در این راه تلاش نکنند. در عین حال کشورهای دارنده باید دیگر کشورها را برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی اتمی یاری کنند.