بازنگری ان‌پی‌تی، قربانی زیاده‌خواهی دارندگان سلاح هسته‌ای
نشست امسال ان‌پی‌تی که از ۲۶ آوریل (۶ اردیبهشت) تا ۲۲ ماه مه (اول خرداد) در مقر سازمان ملل متحد برگزار شد، ماراتنی نفسگیر بین جلسات پشت درهای بسته هیات‌های شرکت‌کننده برای تدوین سند نهایی و جلسات علنی کارشناسان درمورد انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و عملی شدن تعهدات دارندگان کشورهای سلاح هسته‌ای برای خلع سلاح بود.
نشست امسال ان‌پی‌تی که از ۲۶ آوریل (۶ اردیبهشت) تا ۲۲ ماه مه (اول خرداد) در مقر سازمان ملل متحد برگزار شد، ماراتنی نفسگیر بین جلسات پشت درهای بسته هیات‌های شرکت‌کننده برای تدوین سند نهایی و جلسات علنی کارشناسان درمورد انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و عملی شدن تعهدات دارندگان کشورهای سلاح هسته‌ای برای خلع سلاح بود. براساس گزارش‌ها، شماری از کشورها از جمله کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها از قبل پیشنهادی را به «بان کی مون» دبیرکل سازمان ملل متحد ارائه داده بودند تا نشستی منطقه‌ای برای ممنوعیت تسلیحات کشتار جمعی در خاورمیانه برگزار شود، همان‌طور که در نشست بازنگری ان‌پی‌تی سال ۲۰۱۰ قید شده است. بر اساس این پیشنهاد نشست با یا بدون مشارکت رژیم صهیونیستی قابل برگزاری بود، همچنین بدون توافق درمورد دستور جلسه یا بدون بحث بر سر مسائل امنیت منطقه‌ای. اما آمریکا و انگلیس با تلاش‌های خود سرانجام مانع از برگزاری این نشست شدند. «رز گوته مولر» معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور کنترل سلاح و امنیت بین‌الملل که نماینده واشنگتن در این دور از نشست‌ها بود، شامگاه جمعه با اعلام اینکه توافقی به دست نیامده است، بعضی کشورها را به تضعیف مذاکرات متهم کرد. حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل سیاسی و امنیت وزارت امور خارجه ایران و رئیس هیات ایرانی شرکت‌کننده در نشست نیز آمریکا و انگلیس را به کارشکنی در توافق آرا به منظور «حفظ و تامین منافع یک طرف خاص که امضاکننده ان‌پی‌تی هم نیست» متهم کرد. او یادآور شد: «این طرف صلح و امنیت منطقه را با توسعه توانایی‌های تسلیحات هسته‌ای خارج از کنترل‌های بین‌المللی به خطر انداخته است». پیشنهاد برگزاری نشست منطقه‌ای خاورمیانه عاری از تسلیحات کشتارجمعی در نشست بازنگری ان‌پی‌تی سال ۲۰۱۰ مطرح و تصویب شد، اما این نشست هرگز برگزار نشد. گفت‌وگوهای این دور از نشست ان‌پی‌تی غیر از موضوع تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه شامل مذاکره در مورد رویارویی روسیه و آمریکا بر سر ماجرای اوکراین، آزمایش‌های موشکی کره‌شمالی و نوسازی ذخایر تسلیحات هسته‌ای در کشورهای دارنده سلاح بود. پنج کشور عضو دائم شورای امنیت که سلاح هسته‌ای نیز در اختیار دارند با تعیین برنامه زمان‌بندی دقیقی برای خلع سلاح مخالفت کردند؛ در حالی که این امر مهم‌ترین موضوع در نشست کشورهای جنبش عدم تعهد بود که در این دور از همایش بازنگری ان‌پی‌تی به ریاست ایران در نیویورک برگزار شد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که ریاست این نشست را برعهده داشت در سخنان خود،کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای را مسبب شکست در اجرای بهتر ان‌پی‌تی از زمان برگزاری آخرین نشست در سال ۲۰۱۰ دانست.
آمریکا و روسیه نیز مانند همیشه یکدیگر را به شکست در پیمان‌های خلع سلاح متهم کردند. از یک طرف «میخائیل اولیانوف» یکی از اعضای هیات روسیه برنامه موشکی آمریکا را در اروپا از موانع جدی برای پیشبرد ان‌پی‌تی و خلع سلاح دانست و از دیگر سو «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا هم روسیه را به دلیل نقض پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد مسوول دانست. این در شرایطی است که زرادخانه‌های آمریکا و روسیه به ترتیب ۴۸۰۰ و ۴۴۸۰ کلاهک هسته‌ای را در خود جای داده‌اند. در این اجلاس، اوباما از تصمیم خود برای «مدرن‌سازی» زیرساخت‌های هسته‌ای آمریکا خبر داد و این با سخنان قبلی وی درباره تعهد این کشور برای کاهش تسلیحات استراتژیک و ایجاد «جهان عاری از سلاح هسته‌ای» منافات دارد. همچنین براساس آمار بنیاد دانشمندان آمریکایی، آمریکا و روسیه در مجموع ۹۴ درصد از نزدیک به ۱۵ هزار و ۷۰۰ کلاهک هسته‌ای را در اختیار دارند. در همین حال ائتلافی متشکل از ۱۰۷ کشور جهان تحت امر اتریش خواستار حمایت از طرح خود به نام «طرح انسان‌دوستانه» شدند. براساس این طرح آنها تاکید دارند که «شکاف حقوقی» در ان‌پی‌تی باید از طریق تصویب ممنوعیت مالکیت و استفاده از تسلیحات هسته‌ای اعمال شود. اما هیات آمریکایی با این پیشنهاد هم مخالفت کرد زیرا این امر به اعتقاد آنها می‌تواند ان‌پی‌تی را تضعیف کند و این پیمان بر اساس توافق نظر امضاکنندگان تدوین و طرح شده است. پیمان ان‌پی‌تی ۴۵ سال قبل طرح و برای جلوگیری از توسعه تسلیحات هسته‌ای همچنین کاهش ذخایر موجود تصویب شد. اکنون ۱۹۱ کشور آن را امضا کرده‌اند و هر پنج سال یکبار برای بازنگری درمورد شیوه اجرا و مسیر آن نشستی را در سازمان ملل متحد برگزار می‌کنند.
ارسال نظر