رینولدز؛ زمین‌شناس اخلاق‌گرا

گروه تاریخ و اقتصاد: اولین کارشناس نفتی که نفت را در ایران کشف و استخراج کرد، مردی میانسال به نام ژرژ برنارد رینولدز بود. رینولدز، تقریبا ۴ ماه پس از آنکه امتیاز نفت به ویلیام ناکس دارسی اعطا شد، به استخدام وی در آمد. رینولدز از دانشگاه مهندسی هندوستان در رشته نفت فارغ‌التحصیل شده بود و در سازمان‌های عمومی آن کشور نیز خدمت کرده بود، همچنین در مناطق نفت‌خیز به کار پرداخته و تجربه‌هایی گرانبها اندوخته بود. رینولدز در حقیقت زمین‌شناسی را نزد خود فرا گرفته و از این رهگذر توجه و تحسین همگان را نسبت به خود جلب کرده بود. او مردی پرکار، پر انرژی و سوارکاری ماهر بود. می‌توانست کوه‌ها و دشت‌های صعب‌العبور را به سهولت با اسب بتازد. رینولدز یک امتیاز دیگر نیز داشت و آن زبان‌دانی‌اش بود. وی در حدی نسبتا وسیع می‌توانست به فارسی تکلم کند و به گویش‌های بختیاری و شوشتری نیز با سرعت آشنا شد و توانایی گفت‌و‌گو با مردم بومی را پیدا کرد.

درباره او گفته می‌شود:

سبیل پرپشت تیره‌رنگی داشت و دارای اندامی نسبتا درشت بود، که از این بابت قاعدتا می‌باید روی بیننده اثر‌گذار باشد و به‌گونه‌ای ایجاد هیبت و تشویش نماید، اما وی هرگز از حد اعتدال و متانت خارج نمی‌شد و به اطرافیان مهربانانه احترام می‌گذاشت. به یک سخن مردی متین و کم‌حرف بود. او در بیابان‌های لم یزرع، کوه‌هایی که در آن امکان زندگی نبود و در سرزمین‌های وحشی و شوره‌زار، در آنجا که تف آفتاب سوزان بر زمین می‌تابید،‌ به سر می‌برد و هرگز لب به شکایت نمی‌گشود. شکیبایی او در برابر سختی‌ها، در خور آفرین بود.

رینولدز از لحاظ کیفیت روحی، مردی تنها، بی‌یار و یاور بود. از نظر خلق و خو، حساس و کمی زودرنج بود، اما آزردگی‌های خود را پنهان می‌داشت. وی از دخالت دیگران در امور فنی مربوط به خود، ( به ویژه اگر در آن صاحب نظر نبودند)،‌ برمی‌آشفت، اما به سرعت بر خود مسلط می‌شد.

رینولدز را، مردی که تا حدی درونگراست شناخته بودند، به‌ویژه که بیشتر دوست داشت در انزوا به سر برد. او در شرایطی،‌ خاصه در مواقعی که به درستی و حقانیت نظرات خود ‌اطمینان داشت، از ابراز نفرت خود پروایی نداشت و به سهولت از صدور احکام واصله سرپیچی می‌کرد. او نسبت به افراد مشکوک، بالاخص از افراد و همکارانی که از مصاحبت‌شان لذت نمی‌برد، مودبانه بی‌میلی و بی‌اعتمادی خود را نشان می‌داد، اما نسبت به اشخاصی که شایسته احترام بودند با متانت رفتار می‌کرد. pic۲

رینولدز؛ نسبت به ایرانی‌ها، خاصه آنهایی که در استخدام او بودند و بالاخص آن دسته از عشایر بختیاری که امور مربوط به راهسازی، نصب دکل نفت و دیگ بخار را انجام می‌دادند، رفتاری شایسته داشت و بالاخره او با مهترها، آشپزها، نگهبانان، بنایان،‌ مکانیک‌ها و عموم کارگران غیر‌فنی با احترام و به نیکی رفتار می‌کرد. متقابلا کلیه کارکنان برای وی احترام خاصی قائل بودند، به‌ویژه که وجود او،‌ مایه دلگرمی آنها بود.

«رینولدز» هنگامی که در کرمانشاهان به اکتشاف نفت مشغول بود، واقعه‌ای عجیب و غیرمنتظره پیشامد کرد که داستان آن چنین است: «عزیز خان» رئیس یکی از ایلات به نام آن سامان بود، روزی بر حسب اتفاق، با تفنگچی‌های مسلح خود ناگهان با «قادر خان» که او نیز یکی دیگر از خان‌های آن منطقه و دشمن خونی وی بود، درست در نزدیکی اردوی رینولدز روبه‌رو شد. عزیز خان دو تن از پسران قادرخان را در یک نزاع خونی به قتل رسانده بود.

جنگ و خونریزی مسلمی در شرف وقوع بود و غیرقابل اجتناب می‌نمود. آن ملاقات غیرمترقبه بین دو ایل، درست هنگامی روی داد که رینولدز درگیر مرخص کردن چند گروه از کارکنان خود به خانه‌هایشان بود. لحظات پرهیجان و مرگباری بود، اما از آنجا که رینولدز به بی‌طرفی و بی‌نظری شناخته شده بود، محتاطانه بین آنان وساطت کرد و با همان شیوه کم‌گویی خود گفت؛ ظاهرا از هر دو طایفه شما در اردوی نفت ما کار می‌کنند و نان می‌خورند. بگذاریم محیط عملیات نفتی به دور از شیوه ستیزه‌جویی، به کار و فعالیت خود توام با صلح و برادری همچنان ادامه یابد. pic۳

سران ایل در لحظاتی کوتاه با بزرگان طایفه‌هایشان، جدا از یکدیگر به کنکاش نشستند. آنها به نشانه احترام به رینولدز تفنگ‌های خود را با دست راست خود بالا بردند و هریک به سویی مخالف با مسیر ایل دیگر، با آرامش و مسالمت، محل را ترک گفتند.

همگی نفسی به آسایش کشیدند و کارکنان با خوشدلی و آسودگی خاطر به خانه‌هایشان رفتند و اردوی نفت با وساطت و حسن تدبیر رینولدز از مسیر منازعه‌ای خونین به کلی بیرون گذاشته شد.

منبع: ویکی‌پدیا، وبلاگ تخصصی دانشجویان نفت