رصد بازار مسکن وام‌دار  از 7 زاویه
کارشناسان و مسوولان بخش مسکن به‌عنوان دو طیف صاحب‌نظر در این حوزه، برسر تاثیراتی که تسهیلات جدید خرید مسکن بر بازار ملک می‌گذارد، تفاهم دارند. در این میان حتی سازنده‌ها که پیش‌تر توقع داشتند به جای افزایش وام خرید، وام ساخت تقویت شود، اکنون به‌دلیل خسارت‌هایی که طی دو سال گذشته از محل ناتوانی قدرت خرید متحمل شده‌اند، بابت مصوبه جدید شورای پول و اعتبار اظهار رضایت می‌کنند. سیگنال به سازنده‌ها
معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: تصویب افزایش وام خرید مسکن به سازندگان این پیام را می‌دهد که با افزایش قدرت خرید مردم در سال آینده بازار مسکن از رکود خارج خواهد شد. حامد مظاهریان درباره‌ تصویب افزایش وام خرید مسکن گفت: مهم‌ترین مساله این مصوبه توجهی است که به خروج از رکود بازار مسکن داشته است. در حقیقت سیگنالی به سازندگان مسکن داده شده تا براساس آن برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهند.
معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه با افزایش مبلغ وام تا سقف 80 میلیون تومان قدرت خرید خریداران افزایش می‌یابد، تصریح کرد: به این ترتیب در سال آینده بازار از رکود خارج خواهد شد. مظاهریان با تاکید بر اینکه جذب سرمایه به همراه اعتبارات بانکی به علاوه اندوخته مردم می‌تواند به صنعت ساختمان در کشور کمک کند، افزود: بدین ترتیب خریداران با دریافت 50 درصد از ارزش یک واحد مسکونی می‌توانند وارد بازار خرید شوند.
نگران افزایش قیمت نباشید
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران نیز در واکنش به افزایش سقف وام خرید مسکن گفت: با توجه به مبالغ در نظر گرفته شده وام خرید مسکن، تنها به قدرت خرید مردم کمک می‌کند و شوک قیمتی در این بازار ایجاد نخواهد شد. حسام عقبایی درباره‌ افزایش میزان وام خرید مسکن و تاثیر آن در بازار مسکن اظهار کرد: این میزان افزایش با کمک به قدرت خرید مردم خیزش خروج از رکود بازار مسکن را در پی خواهد داشت. وی با بیان اینکه مبلغ 80 میلیون در نظر گرفته شده در تهران و وام 60 میلیونی در شهرهای بزرگ می‌تواند موثرتر عمل کند، گفت: امیدواریم فاز دوم افزایش میزان مبلغ وام خرید مسکن هم به‌زودی اجرایی شود تا شاهد بهبود روند بازار باشیم. رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با تاکید بر اینکه مبلغ افزایش وام تنها به قدرت خرید مردم کمک می‌کند، تصریح کرد: مردم نگران شوک قیمتی در بازار نباشند. چرا که این میزان افزایش مبلغ وام می‌تواند عامل تحرک در بازار مسکن باشد.
هدف وام؛ واحدهای بدون خریدار
یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز با تاکید بر اینکه افزایش وام مسکن بازار را از حالت رکود خارج می‌کند، گفت:‌ در این شرایط تحرکی در بازار مسکن ایجاد شده و از طرفی موجبات افزایش اشتغال و سطح درآمد در جامعه را سبب می‌شود.
جعفر قادری درباره مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار به‌منظور افزایش وام مسکن به «ایسنا» گفت:‌ در شرایط فعلی که بازار در رکود قرار دارد، بحث تامین منابع مالی یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های فعالان این حوزه است. بنابراین ورود بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار برای تامین نیازهای مالی می‌تواند به نوعی کمک‌کننده باشد که هم فعالان اقتصادی و آنهایی که سازنده هستند از طریق این تسهیلات اقدام به انجام فعالیت‌های ساخت و ساز کنند و از طرف دیگر آنهایی که خریدار هستند منابع مالی کافی برای خرید واحد مسکونی را داشته باشند.
نماینده مردم شیراز در مجلس ادامه داد: در حال حاضر واحدهایی ساخته شده که خریداری برای آنها وجود ندارد، بنابراین اگر منابع مالی برای خرید تامین شود می‌تواند کمک کند تا سازندگان با فروش واحدهای خود بتوانند واحدهای جدیدی را برای ساخت در دستور کار قرار دهند. در واقع تحرکی در بازار مسکن ایجاد خواهد شد. قادری درباره اینکه آیا این مساله بر کاهش و افزایش قیمت مسکن هم تاثیرگذار است، گفت: ممکن است تا حدودی بر قیمت‌ها اثر بگذارد اما بازار را از حالت رکود خارج می‌کند. در واقع ممکن است تا حدی قیمت‌ها افزایش یابد اما مهم این است که هم در ساخت و ساز هم به فروش رسیدن واحدهای ساخته‌شده رونق ایجاد می‌کند که قدم موثری است. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس همچنین با بیان اینکه این اقدامات خود می‌تواند به نوعی منجر به افزایش اشتغال و سطح درآمد در جامعه شود، گفت: قطعا در این شرایط تحرکی که انتظار داریم در بخش مسکن رخ دهد اتفاق می‌افتد.
وی درباره اینکه اولویت در واگذاری این وام‌ها با چه گروه‌ها و اقشاری است، گفت: این مساله به شهرهای مختلف هم بستگی دارد اما باید به گروه‌هایی پرداخت شود که خودشان هم آورده داشته باشند نه اینکه همه انتظار داشته باشند از طریق سیستم بانکی وام داده شود؛ درحالی‌که باید قدرت خرید برای بازپرداخت هم وجود داشته باشد تا این پول‌ها مجددا در سیستم بانکی به افراد متقاضی تعلق گیرد.
رونق دور از انتظار نیست
دبیر انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران هم با اشاره به اینکه طرح‌هایی از قبیل صندوق سرمایه‌گذاری و افزایش مبلغ وام خرید مسکن می‌تواند در این حوزه تاثیرگذار باشد، اما تعیین‌کننده نیست، گفت: تغییر در روند بازار به عوامل دیگری از بیرون بازار همچون تورم، مذاکرات سیاسی در عرصه بین‌الملل و بهبود شرایط اقتصاد کلان بستگی دارد تا بتوان امیدوار به بازگشت سرمایه‌ها در این حوزه بود. علیرضا قهاری درباره‌ اجرای طرح‌های جدید دولت و تاثیر آن در روند بازار مسکن اظهار کرد: رکود به وجود آمده در بازار مسکن تا ماه‌های آینده ادامه خواهد داشت. دبیر انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران با بیان اینکه بازگشت رونق به این حوزه دو جنبه اصلی دارد که یکی از آن روانی و دیگری جنبه مالی است، گفت: با توجه به اینکه در شرایط فعلی دست دولت برای تامین منابع مالی باز نیست، شرایط فعلی ادامه‌دار خواهد بود.
قهاری با اشاره به اینکه مشارکت بانک‌ها در روند ساخت‌وساز می‌تواند مخرب باشد، تصریح کرد: تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد مشارکت بانک‌ها در روند ساخت‌وساز و وارد‌شدن آنها به خرید و فروش زمین، باعث افزایش قیمت‌ها در این حوزه شد، بنابراین تسهیلات ساخت که کلیه بانک‌های تجاری مجاز به پرداخت آن شده‌اند باید با نظارت دقیق بانک مرکزی ارائه شود.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه بانک‌ها ارگان‌های اقتصادی هستند و نباید وارد مسائل جانبی شوند، بنابراین وارد شدنشان به عرصه ساخت‌وساز مساله مثبتی تلقی نمی‌شود. pic۱
قهاری با بیان اینکه تغییر در روند بازار به عوامل اصلی دیگری نیز بستگی دارد، افزود:باید امنیت و اطمینان به سرمایه‌گذاران این حوزه باز گردد تا اقدام به سرمایه‌گذاری کنند و با وارد شدن منابع مالی جدید به کشور نیز بازگشت رونق به این حوزه دور از انتظار نخواهد بود. وی خاطرنشان کرد: رکود به‌وجود آمده در بازار مسکن عمیق بوده و به نظر می‌رسد فعلا ادامه‌دار باشد.
وام جدید حباب ندارد اما محرک رونق است
مدیر گروه بازنگری طرح جامع مسکن نیز سپرده‌گذاری حداقل یکساله را برای دریافت وام جدید خرید مسکن فرصتی مناسب برای سازندگان دانست و گفت: این روند سبب رونق و حرکت در بازار مسکن می‌شود. فردین یزدانی به پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد: مهمترین مشکل بازار مسکن عدم توان خرید مردم است درحالی‌که در اغلب کشورهای دنیا خرید خانه مبتنی بر پس‌اندازهای آتی است نه پس‌انداز گذشته.
این کارشناس مسکن با بیان اینکه میزان وامی که قبل از مصوبه شورای پول و اعتبار در اختیار متقاضیان قرار می‌گرفت کمتر از ۱۰ درصد قیمت کل یک واحد مسکونی بود، اظهار کرد: افزایش میزان وام مسکن همراه با سپرده‌گذاری و ایجاد یک وقفه زمانی می‌تواند ضعف تقاضا را نیز پوشش دهد. با این روند می‌توان انتظار داشت که بازار مسکن ظرف چند ماه از رکود خارج شود.
مدیر گروه بازنگری طرح جامع مسکن افزود: شرایط جدید اعطای وام با توجه به سطح قیمت و هزینه تولید خروج از رکود را به همراه دارد و سبب شکل‌گیری حباب قیمت نیز نمی‌شود. ضمن اینکه از ایجاد تورم لجام‌گسیخته نیز جلوگیری می‌کند. pic2
یزدانی با اشاره به لزوم سپرده‌گذاری حداقل یکسال برای دریافت این وام گفت: این روند شرایطی محتاطانه است که برای جلوگیری از تورم لحاظ شده است و من آن را بسیار مثبت ارزیابی می‌کنم. در این یکسال سازندگان می‌توانند واحدهای نیمه‌تمام خود را تکمیل و آنها را به بازار فروش برسانند. این روند سبب رونق و حرکت در بازار مسکن می‌شود به شرطی که سیاست‌های دیگری در عرصه کلان که افزایش نقدینگی و حباب قیمت را در بازار مسکن در پی خواهد داشت در کشور اتخاذ نشود. وی درباره مزایای این سپرده‌گذاری و مقایسه آن با خرید اوراق توضیح داد: به هر حال سپرده‌گذاری بخشی از نقدینگی را حذف می‌کند و جمع‌آوری بخشی از این نقدینگی سبب تعدیل بازار می‌شود. به عقیده من پرداخت وام از طریق پس‌انداز نسبت به اوراق ارجح است. با این روند جدید فقط آنها که توان خرید اوراق را دارند به سمت این روش می‌روند و پیش‌بینی می‌شود که بخش زیادی از متقاضیان خرید مسکن، سراغ پس‌انداز بروند.
این کارشناس مسکن در پاسخ به این سوال که «واکنش سازنده‌ها نسبت به ارائه این نوع تسهیلات چه خواهد بود؟» گفت: بازار مسکن لوکس در کشور اشباع شده است و مشتریان و سازندگان این بازار معمولا به سراغ وام مسکن هم نمی‌روند. در واقع وام مسکن آن دسته از واحدهای مسکونی را پوشش می‌دهد که اقشار متوسط به سراغ آنها می‌روند. با این روند انتظار می‌رود الگوی ساخت به تدریج به سمت ساخت واحدهای متوسط سوق پیدا کند.
حداکثر رشد قیمت؛ زیر تورم
درباره تاثیرات آشکار و پنهان تسهیلات 80 میلیون تومانی خرید مسکن که مقرر شده توسط بانک مسکن (صندوق پس‌انداز مسکن یکم) پرداخت شود، رئیس انجمن صنفی کارفرمایی انبوه‌سازان مسکن استان تهران با بیان اینکه اعطای وام ۸۰ میلیونی خرید مسکن موجب افزایش قیمت مسکن نمی‌شود، گفت: طبق آمار رسمی نرخ تورم ۱۵ درصد است، پس اگر قیمت مسکن زیر این نرخ افزایش یابد، نمی‌توان گفت قیمت مسکن بالا رفته است. حسن محتشم در پاسخ به این سوال که آیا تصویب وام 80 میلیونی خرید مسکن طبق گفته مقامات دولتی می‌تواند موجب رونق ساخت و ساز شود به خبرگزاری فارس گفت: اینکه دولت در این برهه از زمان پذیرفته است باید سقف وام خرید مسکن افزایش یابد، این مصوبه را باید به فال نیک گرفت و آن را روزنه امید برای رونق در ساخت‌وساز دانست. این مصوبه قطعا در رونق خرید و فروش و ساخت‌وساز مسکن تاثیر بسزایی خواهد داشت، به‌خصوص در شهرهای کوچک و مناطق پایین شهر تهران، بنابراین تاثیر این مصوبه در سال آینده به وضوح قابل مشاهده خواهد بود.رئیس انجمن صنفی کارفرمایی انبوه‌سازان مسکن گفت: اگر رکود ادامه یابد و تولید مسکن صورت نگیرد، اجاره‌نشینی افزایش می‌یابد و زمانی که متقاضیان برای خرید مسکن هجوم بیاورند، قیمت‌ها افزایش خواهد یافت.رئیس انجمن صنفی کارفرمایی انبوه‌سازان مسکن استان تهران با بیان اینکه دولت در سال گذشته با اجرای سیاست‌های انقباضی و ضد تورمی موجب کاهش ساخت و ساز شد تاکید کرد: قطعا این مصوبه که در حال حاضر فعلا گفته شده مخاطبان آن خانه اولی‌ها هستند، می‌تواند یک شوک مثبت بر بازار مسکن و ساخت و ساز کشور باشد.
محتشم ادامه داد: نوسانات قیمتی در بازار مسکن همواره به شکل سینوسی بوده و همواره بعد از یک دوره رکود، جهش داشته است و سپس با یک بازگشت اندک قیمتی، مجددا قیمت‌ها به حالت قبل باز می‌گردد. وی اضافه کرد: به هر حال مصوبه جدید شورای پول و اعتبار اگر هم باعث افزایش قیمت زیر ۱۵ درصد که همانا نرخ تورم است شود، نباید آن را به منزله گران شدن قیمت مسکن عنوان کرد.
گرایش به خانه‌های ارزان‌قیمت
دبیر انجمن انبوه سازان تهران نیز با اشاره به اینکه این تسهیلات فقط در بخش مسکن ارزان‌قیمت، تحرک ایجاد می‌کند، بیان کرد: بازپرداخت وام ۸۰ میلیون تومانی هم موضوع مهمی است زیرا اغلب وام گیرندگان توانایی مالی بالایی ندارند و نمی‌توانند اقساط این وام را بپردازند.
محمد مهدی مافی تصریح کرد: این وام بر روی مسکن ارزان‌قیمت ممکن است تاثیراتی داشته باشد اما در دیگر بخش‌های مسکن، تاثیری نخواهد داشت. وی با تاکید بر اینکه بعید به نظر می‌رسد تغییر محسوسی در بازار مسکن ایجاد شود، اظهار داشت: اما این وام‌ها یک مشکل بزرگ برای کلان شهرها محسوب می‌شوند به این دلیل که منجر به افزایش جمعیت در شهرهای بزرگ شده و مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک را به شهرهای بزرگ افزایش می‌دهد.