چطور سیستم ایمنی بدن را تقویت کنیم
عاطفه چهره‌گشا سیستم ایمنی بدن به‌طور کل نقش بسیار مهمی در دفاع از بدن درمقابل میکروارگانیسم‌هایی دارد که موجب بیماری می‌شوند. فکر تقویت کردن سیستم ایمنی بدن بسیار وسوسه‌کننده است اما توانایی انجام آن به دلایل مختلف دشوار است. سیستم ایمنی بدن، دقیقا همان چیزی است که از نامش پیداست: یک سیستم است نه یک موجودیت واحد. این سیستم برای اینکه درست عمل کند نیاز به هماهنگی و توازن دارد. هنوز چیزهای زیادی وجود دارد که محققان درمورد ریزه‌کاری‌ها و ارتباطات واکنش های ایمنی بدن نمی‌دانند و هنوز هیچ ارتباط مستقیم مشخصی بین سبک زندگی و تقویت عملکرد ایمنی بدن به اثبات نرسیده است.
عاطفه چهره‌گشا سیستم ایمنی بدن به‌طور کل نقش بسیار مهمی در دفاع از بدن درمقابل میکروارگانیسم‌هایی دارد که موجب بیماری می‌شوند. فکر تقویت کردن سیستم ایمنی بدن بسیار وسوسه‌کننده است اما توانایی انجام آن به دلایل مختلف دشوار است. سیستم ایمنی بدن، دقیقا همان چیزی است که از نامش پیداست: یک سیستم است نه یک موجودیت واحد. این سیستم برای اینکه درست عمل کند نیاز به هماهنگی و توازن دارد. هنوز چیزهای زیادی وجود دارد که محققان درمورد ریزه‌کاری‌ها و ارتباطات واکنش های ایمنی بدن نمی‌دانند و هنوز هیچ ارتباط مستقیم مشخصی بین سبک زندگی و تقویت عملکرد ایمنی بدن به اثبات نرسیده است.
اما این به آن معنا نیست که سبک زندگی بر عملکرد سیستم ایمنی بدن هیچ تاثیری ندارد و نباید تحقیقاتی روی آن انجام شود. محققان بسیاری روی اثرات رژیم‌غذایی، ورزش، سن، استرس روانی، مکمل‌های گیاهی و سایر عوامل بر واکنش ایمنی هم در حیوانات و هم انسان‌ها کار می‌کنند.
با اینکه به نتایج جالبی دست پیدا کرده‌اند اما این تحقیقات هنوز کامل نیستند. دلیل آن این است که محققان هنوز سعی دارند نحوه عملکرد سیستم ایمنی و نحوه تفسیر سنجش‌های عملکرد ایمنی را دریابند. بخش‌های زیر به بررسی بعضی از مهم‌ترین تحقیقات در این زمینه می‌پردازد. در حال حاضر می‌توان گفت که سالم زندگی کردن راهکار خوبی برای تقویت سیستم ایمنی بدن به شمار می‌رود.
راهکارهای زندگی سالم
اولین اقدام این است که سبک زندگی سالمی برای خود انتخاب کنیم. به کار بستن راهکارهای زیر بهترین قدم برای تقویت سیستم ایمنی بدن است. هر قسمت از بدن، از جمله سیستم ایمنی، وقتی دربرابر تهاجم‌های محیطی محافظت شود و با راهکارهای زیر برای سالم‌تر زندگی کردن تقویت شود، بهتر عمل خواهد کرد:
سیگار نکشید.
در برنامه‌غذایی‌تان از مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید و تا جایی که می‌توانید کمتر چربی اشباع مصرف کنید.
مرتب ورزش کنید.
وزن‌تان را در محدوده سلامت نگه دارید.
فشارخونتان را کنترل کنید.
مشروبات الکلی مصرف نکنید.
به اندازه کافی بخوابید.
برای جلوگیری از عفونت و بیماری اقداماتی مثل شست‌وشوی مرتب دست‌ها و شستن کامل گوش‌ها را به کار ببندید.
آزمایشات پزشکی مربوط به گروه سنی‌تان را به‌طور منظم انجام دهید.
سن و ایمنی
یکی از مسائلی که در زمینه سیستم ایمنی بدن مطالعه می‌شود این است که سیستم ایمنی با بالاتر رفتن سن چطور عمل می‌کند. محققان باور دارند که فرآیند پیر شدن تا حدی به کاهش توانایی ایمنی بدن می‌انجامد و درنتیجه فرد بیشتر دچار عفونت‌ها، بیماری‌های التهابی و سرطان می‌شود. با بالاتر رفتن سن امید به زندگی در کشورهای پیشرفته، احتمال بیماری‌های مربوط به پیری نیز کاهش یافته است.
بااینکه افراد بسیاری سالم پیر می‌شوند اما تحقیقات مختلفی نشان می‌دهد که افراد سالخورده در مقایسه با افراد جوان، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های عفونتی هستند. عفونت‌های ریوی، آنفلوآنزا و ذات‌الریه از جمله علل مرگ در افراد بالای ۶۵ سال در سراسر جهان است. هیچ‌کس مطمئن نیست که دلیل این اتفاق چیست اما بعضی دانشمندان معتقدند که این بالا رفتن احتمال خطر با کاهش تعداد سلول‌های T که احتمالا به‌خاطر کوچک و ضعیف شدن غده تیموس با بالا رفتن سن و تولید سلول T کمتر برای مقابله با بیماری‌ها است.
ضعیف شدن غده تیموس از یک سالگی شروع می‌شود؛ اینکه این کاهش عملکرد تیموس علت کاهش سلول‌های T را توجیه می‌کند یا اینکه تغییرات دیگری هم در این زمینه نقش دارند یا خیر هنوز مشخص نیست. دانشمندان دیگری دوست دارند بدانند آیا مغز استخوان برای تولید سلول‌های بنیادین که موجب افزایش سلول‌های ایمنی بدن می‌شود، ضعیف می‌شود یا خیر.محققان دانشگاه آرکانزاس به جنبه دیگری از علت ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن با بالاتر رفتن سن می‌پردازند. آنها مرگ سلول در موش‌ها را بررسی کردند. آنها آزمایشی انجام دادند که طی آن طول عمر لمفوسیت‌های T حافظه را در موش‌های پیر و موش‌های جوان مقایسه کرده و دریافتند که لمفوسیت‌های موش‌های پیرتر زودتر می‌میرند. این نشان می‌دهد که با مردن لمفوسیت‌ها، سیستم ایمنی پیرها فراموش می‌کند که با چه میکروبی می‌خواسته بجنگد و دیگر قادر به شناسایی آن میکروب نخواهد بود. به همین دلیل بدن نخواهد توانست واکنش ایمنی قوی به بیماری‌ها داشته باشد. ضعیف شدن واکنش ایمنی به عفونت‌ها با واکنش افراد سالخورده به واکسن نیز قابل مشاهده است. به‌عنوان مثال تحقیقاتی که روی واکسن آنفلوآنزا انجام گرفته نشان داده است که تاثیر این واکسن‌ها برای افراد بالای ۶۵ سال ۲۳ درصد بوده درحالی‌که تاثیر آن بر روی کودکان سالم (بالای ۲ سال) ۳۸ درصد بوده است. اما باوجود این کاهش تاثیرگذاری، واکسیناسیون آنفلوآنزا و ذات‌الریه به‌طور قابل‌توجهی احتمال بیماری و مرگ را در افراد سالخورده کاهش می‌دهد.
اما این به آن معنا نیست که سبک زندگی بر عملکرد سیستم ایمنی بدن هیچ تاثیری ندارد و نباید تحقیقاتی روی آن انجام شود. محققان بسیاری روی اثرات رژیم‌غذایی، ورزش، سن، استرس روانی، مکمل‌های گیاهی و سایر عوامل بر واکنش ایمنی هم در حیوانات و هم انسان‌ها کار می‌کنند.
با اینکه به نتایج جالبی دست پیدا کرده‌اند اما این تحقیقات هنوز کامل نیستند. دلیل آن این است که محققان هنوز سعی دارند نحوه عملکرد سیستم ایمنی و نحوه تفسیر سنجش‌های عملکرد ایمنی را دریابند. بخش‌های زیر به بررسی بعضی از مهم‌ترین تحقیقات در این زمینه می‌پردازد. در حال حاضر می‌توان گفت که سالم زندگی کردن راهکار خوبی برای تقویت سیستم ایمنی بدن به شمار می‌رود.
راهکارهای زندگی سالم
اولین اقدام این است که سبک زندگی سالمی برای خود انتخاب کنیم. به کار بستن راهکارهای زیر بهترین قدم برای تقویت سیستم ایمنی بدن است. هر قسمت از بدن، از جمله سیستم ایمنی، وقتی دربرابر تهاجم‌های محیطی محافظت شود و با راهکارهای زیر برای سالم‌تر زندگی کردن تقویت شود، بهتر عمل خواهد کرد:
سیگار نکشید.
در برنامه‌غذایی‌تان از مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید و تا جایی که می‌توانید کمتر چربی اشباع مصرف کنید.
مرتب ورزش کنید.
وزن‌تان را در محدوده سلامت نگه دارید.
فشارخونتان را کنترل کنید.
مشروبات الکلی مصرف نکنید.
به اندازه کافی بخوابید.
برای جلوگیری از عفونت و بیماری اقداماتی مثل شست‌وشوی مرتب دست‌ها و شستن کامل گوش‌ها را به کار ببندید.
آزمایشات پزشکی مربوط به گروه سنی‌تان را به‌طور منظم انجام دهید.
سن و ایمنی
یکی از مسائلی که در زمینه سیستم ایمنی بدن مطالعه می‌شود این است که سیستم ایمنی با بالاتر رفتن سن چطور عمل می‌کند. محققان باور دارند که فرآیند پیر شدن تا حدی به کاهش توانایی ایمنی بدن می‌انجامد و درنتیجه فرد بیشتر دچار عفونت‌ها، بیماری‌های التهابی و سرطان می‌شود. با بالاتر رفتن سن امید به زندگی در کشورهای پیشرفته، احتمال بیماری‌های مربوط به پیری نیز کاهش یافته است.
بااینکه افراد بسیاری سالم پیر می‌شوند اما تحقیقات مختلفی نشان می‌دهد که افراد سالخورده در مقایسه با افراد جوان، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های عفونتی هستند. عفونت‌های ریوی، آنفلوآنزا و ذات‌الریه از جمله علل مرگ در افراد بالای ۶۵ سال در سراسر جهان است. هیچ‌کس مطمئن نیست که دلیل این اتفاق چیست اما بعضی دانشمندان معتقدند که این بالا رفتن احتمال خطر با کاهش تعداد سلول‌های T که احتمالا به‌خاطر کوچک و ضعیف شدن غده تیموس با بالا رفتن سن و تولید سلول T کمتر برای مقابله با بیماری‌ها است.
ضعیف شدن غده تیموس از یک سالگی شروع می‌شود؛ اینکه این کاهش عملکرد تیموس علت کاهش سلول‌های T را توجیه می‌کند یا اینکه تغییرات دیگری هم در این زمینه نقش دارند یا خیر هنوز مشخص نیست. دانشمندان دیگری دوست دارند بدانند آیا مغز استخوان برای تولید سلول‌های بنیادین که موجب افزایش سلول‌های ایمنی بدن می‌شود، ضعیف می‌شود یا خیر.محققان دانشگاه آرکانزاس به جنبه دیگری از علت ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن با بالاتر رفتن سن می‌پردازند. آنها مرگ سلول در موش‌ها را بررسی کردند. آنها آزمایشی انجام دادند که طی آن طول عمر لمفوسیت‌های T حافظه را در موش‌های پیر و موش‌های جوان مقایسه کرده و دریافتند که لمفوسیت‌های موش‌های پیرتر زودتر می‌میرند. این نشان می‌دهد که با مردن لمفوسیت‌ها، سیستم ایمنی پیرها فراموش می‌کند که با چه میکروبی می‌خواسته بجنگد و دیگر قادر به شناسایی آن میکروب نخواهد بود. به همین دلیل بدن نخواهد توانست واکنش ایمنی قوی به بیماری‌ها داشته باشد. ضعیف شدن واکنش ایمنی به عفونت‌ها با واکنش افراد سالخورده به واکسن نیز قابل مشاهده است. به‌عنوان مثال تحقیقاتی که روی واکسن آنفلوآنزا انجام گرفته نشان داده است که تاثیر این واکسن‌ها برای افراد بالای ۶۵ سال ۲۳ درصد بوده درحالی‌که تاثیر آن بر روی کودکان سالم (بالای ۲ سال) ۳۸ درصد بوده است. اما باوجود این کاهش تاثیرگذاری، واکسیناسیون آنفلوآنزا و ذات‌الریه به‌طور قابل‌توجهی احتمال بیماری و مرگ را در افراد سالخورده کاهش می‌دهد.
ارسال نظر