جدیت در کنترل‌های فنی و توانگری مالی

غلامعلی غلامی مدیرعامل بیمه نوین حذف عجولانه و یکباره تعرفه‌ها در چند سال پیش اشتباه بود و استقرار مجدد آن بعد از این چند سال، اشتباهی دیگر خواهد بود. زیرا در این چند سال نرخ‌های حق بیمه در رشته‌های مختلف به حدی کاهش یافته که امکان بازگشت به نظام تعرفه وجود ندارد و بازار را چه برای شرکت‌های بیمه و چه برای بیمه‌گذاران با التهاب مواجه خواهد کرد، البته شاهد بودیم که در سال اول و دوم حذف تعرفه‌ها، نرخ‌ها به شدت و به‌طور غیرمنطقی و غیر حرفه‌ای کاهش پیدا کرد و شرکت‌ها را به انتقاد نسبت به یکدیگر واداشت.

لیکن هم‌اکنون که چند سال از حذف تعرفه‌ها می‌گذرد شاید بتوان گفت که آشفتگی‌های گذشته کمی کاهش یافته زیرا نرخ‌ها به کف رسیده و امکان کاهش بیشتر آن در برخی از رشته‌ها چندان میسر نیست و شرکت‌ها را با ضرر وزیان مواجه می‌سازد. این موضوع که آیا قانونا شورای‌عالی بیمه می‌توانسته در چارچوب اختیارات قانونی خود، تعرفه‌ها را کلا حذف کند یا خیر، یک چیز است و پرداختن به اینکه بعد از خصوصی شدن صنعت بیمه و ایجاد بازار رقابتی و حضور تعداد قابل توجهی شرکت‌های بیمه، آیا حذف نظام تعرفه‌ای گذشته به صلاح صنعت بیمه و بیمه‌گذاران بوده است یا خیر، موضوع دیگری است که قابل نقد و نظرخواهی است.

شما چه تعداد بازار بیمه‌ای را در گوشه و کنار دنیا می‌شناسید که هم خصوصی باشد، هم تعرفه مصوب دولتی داشته باشد؟ در همه بازار‌ها، دولت‌ها وقتی نظام نظارتی وضع می‌کنند در وهله اول منافع و حقوق بیمه‌گذاران و بیمه شدگان را در نظر می‌گیرند و طبعا به خاطر اینکه حقوق مصرف‌کنندگان که شهروندان آن جامعه هستند دچار نقصان احتمالی نشود مقررات دقیقی را بر عملکرد شرکت‌های بیمه وضع می‌کنند که لزوما معنایش وضع تعرفه نیست! بلکه کنترل‌های فنی و توانگری مالی (Solvency Control) است.

در سال اول حذف تعرفه‌ها همانطور که پیش‌بینی می‌شد، بازار با نوسانات شدیدی در ارائه نرخ توسط شرکت‌های بیمه مواجه شد اما اکنون که مدتی از آن زمان می‌گذرد شدت این نوسانات کمتر شده، زیرا نرخ‌ها به اندازه‌ای تقلیل یافته که به لحاظ فنی و اقتصادی برای شرکت‌های بیمه کاهش بیشتر آنها منطقا مقدور نیست و اگر چنین کنند خودرا قطعا در طیف زیان عملیاتی قرار خواهند داد که طبعا با گلایه و انتقادهای سهامداران مواجه می‌شوند. به اعتقاد اینجانب امروز نرخ‌ها از نظر فنی به‌خصوص در رشته‌های آتش‌سوزی و باربری به کف خود رسیده است و امکان کاهش بیشتر آن منطقا وجود ندارد به علاوه شرکت‌های بیمه نمی‌توانند برخلاف گذشته که نرخ‌های تعرفه بالا بود امتیازهای متنوع و گوناگونی دور از چشم بیمه مرکزی به بیمه گذاران بدهند.

لابد به خاطر می‌آوریم در همان دوران طلایی که از آن یاد می‌شود، درحالی‌که فقط چهار شرکت در بازار فعالیت داشتند، به‌رغم وجود تعرفه، چه نرخ‌شکنی‌هایی که صورت نمی‌گرفت! و بعضا شنیده می‌شد که برخی از شرکت‌ها امتیازات غیرتعرفه‌ای به بیمه‌گذاران بزرگ خود می‌دادند. شنیده می‌شد حتی اتومبیل و آمبولانس و... به آنها هدیه می‌کردند !! آیا این قبیل اقدامات از مصادیق رقابت مکارانه است یا کاهش آشکارای نرخ‌های حق بیمه؟