سالروز تولد نخستین انسانی که فضا را پیمود

گروه تاریخ و اقتصاد: نهم خردادماه، سالروز تولد الکسی لئونوف، فضانورد روسی است. او در دو ماموریت تاریخی شرکت داشته است: در ماموریت واسخود۲ نخستین راهپیمایی فضایی را انجام داد و در پروژه آزمایشی آپولو-سایوز در نخستین همکاری بین‌المللی فضایی نقش موثری ایفا کرد. وی پس از انجام ماموریت‌های فضایی‌اش، از سال ۱۹۷۶ فرماندهی گروه کیهان‌نوردان شوروی را به عهده گرفت. الکسی لئونوف روز ۳۰ مه ۱۹۳۴ (۹ خرداد ۱۳۱۳) در روستای لیستویانکا در سیبری مرکزی چشم به جهان گشود. در سال ۱۹۵۳، الکسی وارد دانشکده خلبانی کرمنچوگ در اوکراین شد. دو سال اول را به آموختن مبانی پرواز و پرواز با هواپیماهای ساده سپری کرد. سپس برای آموختن پرواز با هواپیماهای جت جنگنده به دانشکده عالی خلبانی در چوگویف رفت. به خاطر استعداد، پشتکار و انضباط، پس مدت کوتاهی با ترفیع به درجه گروهبانی، به‌عنوان دستیار فرماندهی دانشجویان دانشکده خلبانی منصوب شد. در روز ۲۷ اسفند سال ۱۳۴۳ (۱۸ مارس ۱۹۶۵)، فضاپیمای واسخود-۲ با رمز پرواز «الماس» از پایگاه فضایی بایکونور به فضا پرتاب شد. فرمانده پرواز پاول بلیایف و ناوبر آن آلکسی لئونوف بود. آلکسی نقاش در این پرواز یک بسته مدادشمعی با رنگ‌های مختلف نیز به همراه داشت. در مدار زمین، الکسی لئونوف ابتدا به محفظه هوایی متصل به فضاپیمای واسخود وارد شد و خود را به آرامی بیرون کشید. پس از چند ثانیه مکث، در حالی که با کابل ایمنی به فضاپیما متصل بود، فضاپیما را رها کرد و در فضای بیکران شناور شد. خود الکسی درباره این لحظات می‌گوید. «وقتی از فضاپیما خارج شدم بر فراز دریای مدیترانه بودیم. سرم را که بالا بردم منظره‌ای بسیار گسترده در مقابل چشمانم ظاهر شد، انگار به یک نقشه غول‌آسا و رنگارنگ نگاه می‌کردم. در سمت چپ یونان و ایتالیا، روبه‌رویم شبه جزیره کریمه و سمت راستم کوه‌های پوشیده از برف منطقه قفقاز و رود ولگا را می‌دیدم. پس از لحظات پرهیجان اولیه، حواسم را متمرکز کردم و به مرکز کنترل گفتم که حالم خیلی خوب است. سپس با یک حرکت کوچک خودم را از محفظه هوایی دور کردم، درست مثل شناگری که برای نخستین بار از کناره استخر دور می‌شود... من در فضای بیکران راهپیمایی می‌کردم، اولین انسانی بودم که چنین تجربه‌ای می‌داشت... شعف و هیجان آن لحظه‌ها را با هیچ حسی در زندگی نمی‌توان مقایسه کرد. از طرفی مانند یک مورچه در برابر عظمت کیهان احساس ناچیز بودن می‌کردم و از طرف دیگر احساس قدرت عجیبی در من موج می‌زد. اراده و دانش انسان بود که مرا بر فراز کره زمین قرار داده بود، احساس می‌کردم نماینده نوع بشر هستم. شدت این احساسات متناقض کاملا مرا مسخ کرده بود.» الکسی لئونوف در حالی که بیرون فضاپیما شناور بود مستقیما در جهت تابش خورشید قرار داشت و حرارت داخل لباس فضایی‌اش بیش از حد پیش‌بینی شده بالا رفته بود. او نتوانست دوربین تلویزیونی نصب شده روی سینه لباسش را روشن کند و تنها تصاویر تلویزیونی از دوربین نصب شده روی فضاپیما برداشته می‌شد. این تصاویر با چند دقیقه تاخیر در سراسر شوروی پخش می‌شد. روی‌هم رفته الکسی به مدت ۱۲ دقیقه در فضای بیکران شناور بود. در پایان راهپیمایی فضایی، فشار هوای داخل لباس فضایی او به حدی زیاد شده بود که لباس قابلیت انعطاف خود را از دست داده بود و این موضوع لئونوف را برای بازگشت به محفظه هوای فضاپیما دچار مشکل جدی کرد. نهایتا او با بازکردن شیرهای اطمینان لباس فضایی، کمی از اکسیژن درون آن را خارج کرد و با زحمت و تقلای زیاد توانست به داخل محفظه هوایی و سپس به درون فضاپیما بازگردد. لئونوف تجربه اولین راهپیمایی فضایی را مهم‌ترین حادثه عمر و نقطه عطفی در زندگی خود می‌داند.