آیا دولت بنزین را آزاد کرد؟
امیر شهلا* 1- با تک‌نرخی شدن بنزین، قیمت این سوخت از700تومان به1000تومان به ازای هر لیتر افزایش یافت. این افزایش، یک بار دیگر، توپخانه جریان دلواپس را که طی هفته‌های گذشته شاهد فتوحات دولت یازدهم، در سطح داخلی و بین‌المللی است، به کار انداخت تا از فرصت پیش‌آمده استفاده کند و دولت یازدهم را بی‌اعتنا به اقشار کم‌درآمد و عامل افزایش تورم و گرانی معرفی نموده تا شاید توفیقات دولت را کمرنگ نماید. رسانه‌های این جناح با استفاده ابزاری از همزمانی تک‌نرخی شدن بنزین با روز سوم خرداد، سالگشت آزادسازی خرمشهر، در یک قرینه‌سازی تاریخی با فرمایش بنیان‌گذار انقلاب(ره) که فرموده بود: «خرمشهر را خدا آزاد کرد»، تیتر زدند: «دولت بنزین را آزاد کرد».

۲- نگارنده البته در نحوه اطلاع‌رسانی عمومی این خبر، به دولت نقد دارد و معتقد است این تصمیم سوءتفاهم‌خیز که قطعا و حتما پیش‌بینی می‌شد مورد راهزنی و بهره‌برداری سیاسی جناح رقیب قرار بگیرد، لااقل می‌بایست در یک گفت‌وگوی مستقیم تلویزیونی، توسط رئیس دولت به اطلاع مردم می‌رسید تا افکار عمومی از زبان منتخب شان، بلاواسطه می‌شنیدند ضرورت‌ها و فوریت‌های این تصمیم چه بوده و چرا باید در هنگامه‌ای که کشور با رکود تورمی مواجه است، به آن تن داد؟
این کار اگر اتفاق افتاده بود، زمینه بسیاری از تخریب‌های غرض‌ورزانه مخالفان دولت، که از هر کاهی، برای بنا کردن کوه نارضایتی، ناامیدی و یاس در مردم بهره می‌برند را سد می‌کرد. یادمان نرفته رئیس جمهور سابق برای هر اقدام اقتصادی‌اش در صفحه تلویزیون ظاهر می‌شد و مثلا به مردم می‌گفت این ۴۵۵۰۰تومان، هدیه امام زمان است و مردم نباید از آن، برای عوض کردن پرده و مبل خانه‌هایشان استفاده کنند. این پول را باید در جیب نگه دارند تا برکت زندگی‌شان باشد.
۳- چرا بنزین گران شد؟ براساس تبصره۲۱ برنامه بودجه سال۹۴، مجلس برای اجرای بند ب ماده۳۴قانون برنامه پنج ساله پنجم و تحقق درآمدهای مربوط به بند۷ قانون هدفمندی مصوب۱۵/۱۰/۱۳۸۸، سقف بودجه هدفمندی یارانه‌ها را ۴۸هزارمیلیارد تومان تصویب کرد. جالب این که هم در بند ب ماده۳۴ و هم بند۷ قانون هدفمندی، به دولت تکلیف شده بخشی از این مبلغ(معادل ۴هزار میلیارد) را از طریق افزایش قیمت حامل‌های انرژی تامین کند. به زبان دیگر آن چه دولت یازدهم با آزادسازی نرخ بنزین انجام داد، در واقع، اجرای تکلیفی بوده است که مجلس نهم، هم در سند بالادستی برنامه پنج ساله و هم در بودجه سال۱۳۹۴ برایش تکلیف کرده است. رسانه دلواپسان تیتر می‌زند: «دولت، بنزین را آزاد کرد»، درحالی که واقعیت چیز دیگری است.
۴- من البته همان‌طورکه به نحوه اجرای این تصمیم، ایراد شکلی دارم، اما شجاعت رئیس‌جمهور را در فرار از دام عوام‌فریبانه‌ای که حواریون دولت قبل گسترانیده و هرگونه ورود به بحث «واقعی شدن قیمت‌ها» را به ابزاری برای انتقام‌کِشی از دولت مستقر و ایجاد حس بدبینی و رویگردانی در ملت تبدیل نموده است، می‌ستاید. مگر قرار نبود طی دو برنامه پنجم و ششم توسعه، قیمت بنزین و دیگر حامل‌های انرژی، به فوب خلیج‌فارس نزدیک شود؟ مگر مصوبه مجلس شورای اسلامی نبود که قیمت حامل‌های انرژی، سالانه ۲۰درصد افزایش پیدا کند تا زمینه خروار خروار قاچاق سوخت از کشور گرفته شود و یارانه‌ها، هدفمند و عادلانه در کشور توزیع شود؟ چرا باید از کیسه آن روستایی آفتاب‌نشینی که حتی دوچرخه هم ندارد، سوبسید بنزین خانه‌هایی پرداخت شود که در هر پارکینگ‌اش، سه چهار ماشین شاسی بلند خارجی پارک است؟ آقایان در مجلس هفتم، با شعار عوام‌پسندانه «تثبیت قیمت ها»، به تقابل با نص صریح قانون پرداختند و دولت مطلوبشان هم، کتاب برنامه چهارم توسعه را بوسید و روی طاقچه گذاشت، اما حالا که دولت یازدهم دوباره می‌خواهد مصوبات معلق گذشته را اجرا کند، فریاد وامستضعفا و وااقتصادا سرداده‌اند. مجلس هفتم با طرح «تثبیت قیمت‌ها»، کشور را فرسنگ‌ها از اهداف برنامه پنجم توسعه دور کرد.
چرا آن موقع که نمایندگان، برای چند سال، جلوی افزایش نرم و آرام حامل‌های انرژی را گرفتند و اختلاف میان قیمت جهانی و وطنی را بیشتر و بیشتر کردند، کسی پیدا نشد تا بگوید آزموده رادوباره آزمودن خطاست و در دهکده جهانی کسی نمی‌تواند با دستورالعمل و بخشنامه، قیمت‌ها را پایین و بالا کند؟
۵- دولت احمدی‌نژاد برای اصلاح قیمت حامل‌های انرژی مجبور شد طرح هدفمندی یارانه‌ها را اجرا کند. جالب است که در همین طرح، دولت را موظف کرده‌ایم قیمت بنزین را به فوب خلیج فارس برساند. حالا اما برای نهادی که قانون او را موظف به واقعی کردن قیمت بنزین نموده، دست می‌گیریم که: «دولت، بنزین را آزاد کرد».
۶-کاری که دولت یازدهم انجام داده، برداشتن اختلاف۳۰۰تومانیِ بین بنزین سهمیه‌ای و آزاد است. در حقیقت، دولت سهمیه‌ها را حذف و بنزین را تک‌نرخی کرده است. اقدام دولت، تنها راه موجود برای بیرون آوردن دوباره برنامه‌های خاک گرفته چهارم و پنجم توسعه، از بایگانی کشور است. یعنی اجرای تکلیفی که مجلس برعهده دولت گذاشته.
۷- دولت به موازات تک‌نرخی شدن بنزین اعلام کرده کسی به بهانه ۱۸۰۰۰تومان اختلاف ماهیانه که در قیمت بنزین پیش آمده، اجازه افزایش بهای خدمات‌اش را ندارد. مردم باید با دولت منتخب خویش همکاری کنند. این، تنها راهی است که برای رسیدن به برنامه توسعه کشور که سال‌هاست در گنجه اتاق رئیس‌جمهور خاک خورده و غبارگرفته، مانده است. کسی نباید از این اقدام ناگزیر، برای پرکردن جیب‌اش، ناامیدساختن مردم، بدبین کردن آن‌ها نسبت به دولت و حکومت استفاده کند.
۸- دولت در کنار حذف سهمیه بنزین، دوسال است، دارد به اصلاح ساختارها و مناسبات اقتصادی کشور می‌پردازد. افکار عمومی باید این عملکرد را بداند. کاهش نرخ تورم از ۴۵درصد به ۱۵درصد، مثبت شدن نرخ رشد اقتصادی از ۶- به ۲/۵درصد، احیای سازمان برنامه و بودجه، کاهش نرخ ارز از۳۶۰۰به۳۲۰۰ تومان و از آن مهم تر، ایجاد ثبات در این بازار، کاهش نوسانات بازار طلا، کاهش قیمت سکه و ایجاد ثبات در این بازار، افزایش ۳۶درصدی صادرات، کاهش ۲۳درصدی واردات، مثبت کردن تراز تجاری، کاهش هزینه‌های بیمارستانی و اعمال جراحی، بیمه کردن ۱۴میلیون ایرانی بدون بیمه، اجرای طرح بزرگ سلامت، واقعی‌سازی برآوردها در بودجه سالیانه، عدم‌دست‌اندازی به منابع بانکی، کاهش نرخ رشد نقدینگی از ۳۶ به۱۷درصد، کاهش نرخ رشد پایه پولی از ۱۸به۹درصد، اتمام و تکمیل بسیاری از
طرح های نیمه تمام، کاهش شدید انحرافات بودجه، جلوگیری از فساد گسترده و اختلاس‌های نجومی و جلوگیری از سوءاستفاده دزدان و کاسبان تحریم به بهانه دورزدن تحریم‌ها، بخشی از عملکرد دولت تدبیر و امید است که در این ۲۲ماه به نتیجه رسیده است.
* دکترای طراحی فضای کسب و کار