گروه گردشگری، پرستو فخاریان: درحالی که دولت روحانی دوسالگی خود را جشن می‌گیرد، برخی کارشناسان بر این باورند که این دولت هنوز نتوانسته گام‌های بنیادین برای توسعه گردشگری بردارد. حسن روحانی البته جزو معدود کاندیداهایی بود که پس از انقلاب در برنامه‌های انتخاباتی خود، گفتمان گردشگری را مطرح و به مردم یادآوری کرد باید به این موضوع نیز توجه کرد؛ چراکه این صنعت می‌تواند نقش چشمگیری در توزیع ثروت داشته باشد. اما با این‌همه برخی فعالان صنعت و کارشناسان امر معتقدند که شعارها در عمل اجرا نمی‌شوند و اساسا مشکلات بنیادی‌تر از آن هستند که بتوان عملکرد دوساله گردشگری دولت تدبیر و امید را کاملا مثبت ارزیابی کرد. بنابراین، باید پرسید چه عامل یا عواملی مانع تحقق شعار توسعه گردشگری هستند؟

نبود برنامه‌ریزی جامع، مهم‌ترین ضعف

یک عضو هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران بر این باور است که گرچه تغییر دولت، به ذات، اتفاق مبارک و میمونی در همه زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی بوده اما متاسفانه بخش گردشگری نتوانسته است از این فرصت بهره بگیرد. دکتر اسرافیل شفیع‌زاده در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به مشکلات عمده‌ای که هنوز فعالان صنعت گردشگری با آن مواجه هستند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر سالانه حدود ۶۰ هزار توریست از طریق تور و به صورت سازمان‌یافته به کشور سفر می‌کنند که برای همین تعداد هم ما اغلب هتل ستاره‌دار مناسب در شهرهایی مانند شیراز، اصفهان، یزد و کرمان نداریم. از این رو موضوع اقامت یکی از عمده‌ترین مشکلاتی است که با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم و البته بارها در این خصوص با مسوولان صحبت کرده‌ایم.

وی در حالی که ایجاد چند هتل جدید در شهرهای مذکور را از جمله اتفاقات مثبت دانست، افزود: با این همه به نظر می‌رسد مسوولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خوب حرف می‌زنند اما گوش شنوا ندارند.

این استاد دانشگاه یکی دیگر ازمشکلات تورهای ورودی را عدم اجازه تردد اتوبوس‌های توریستی از سوی نیروی انتظامی عنوان کرد و گفت: وقتی ما هنوز در چنین مسائل جزئی دچار چالش هستیم چگونه می‌توان نسبت به بهبود این صنعت امیدوار بود؟

این فعال گردشگری با تاکید بر ضعف ظرفیت‌سازی از سوی نهاد سکاندار توریسم کشور، عدم برنامه‌ریزی جامع را مهم‌ترین ضعف دولت در گردشگری برشمرد و تصریح کرد: البته پس از روی کار آمدن دولت یازدهم به سبب تغییر رویکرد سیاسی در کشور، تعداد گردشگران رو به رشد گذاشته و این برای فعالان حوزه بسیار مهم است، اما باید بگوییم که این رشد ورود گردشگر به ایران، متعاقب یک برنامه‌ریزی صحیح و راهبردی شکل نگرفته است. شفیع‌زاده با بیان اینکه درگیری‌های موجود در منطقه از دلایل عمده افزایش درخواست‌ها برای دیدن ایران است، اظهار کرد: تغییر گرایش توراپراتورهای خارجی برای راه‌اندازی تور به سوی ایران، بیش از هر چیزی به‌دلیل منازعات منطقه‌ای است و این فرصتی است که ما دست کم تا این لحظه نتوانسته‌ایم از آن بهره ببریم.

فرصت‌سوزی کرده‌ایم

این عضو هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ضمن ابراز خرسندی از تاثیر بسیار مثبتی که سیاست تنش‌زدایی دولت یازدهم بر صنعت گردشگری ایران و نگاه دیگر کشورها به ایران داشته است، گفت: با این‌همه باید بدانیم این شرایط تنها زمانی به توسعه گردشگری کشور کمک خواهد کرد که اساسا فرصت‌سوزی نشود.

شفیع‌زاده روند عمومی توریسم در عمر دوساله دولت تدبیر و امید را مثبت ارزیابی کرد اما یادآور شد: سیاست‌گذاری‌ها در این حوزه راضی‌کننده نیست و نمی‌توانیم بگوییم که پیشرفت موثر و بنیادینی در امر گردشگری طی این دو سال به وقوع پیوسته است.

این کارشناس اقتصاد گردشگری همچنین نسبت به عقب ماندن کشور از روند توسعه گردشگری جهانی هشدار داد و تصریح کرد: درحالی که همه می‌دانیم توسعه گردشگری چه میزان می‌تواند در راستای کاهش فقر، توزیع ثروت، عدالت و برابری، توسعه مناطق کمتر توسعه‌یافته و توانمندسازی جوامع محلی به کمک دولت بیاید، اما متاسفانه هنوز نتوانسته‌ایم از این ظرفیت بهره بگیریم.

وی که از اعضای کمیته مشورتی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است، ادامه روند دیپلماسی فعال و روشن دولت را از جمله راهکارهای کلانی دانست که می‌تواند بر توسعه گردشگری اثر مثبت بگذارد. شفیع‌زاده راهکار دیگر برای توسعه گردشگری را سیاست‌های به روز و کارآمد در عرضه تبلیغات و بازاریابی گردشگری عنوان کرد و گفت: دولت و سازمان متولی گردشگری باید بتوانند با استفاده از راهکارهای آزموده شده، در بازار جهانی اثر بگذارند و سیاست‌های مبتنی بر عصر نوین تبلیغات را استفاده کنند.

این فعال حوزه گردشگری در پایان، تدوین برنامه جامع و ظرفیت‌سازی را از دیگر راهکارهای مهم و عمده دانست و اظهار کرد: باید ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های گردشگری نظیر فرودگاه‌ها و هتل‌ها را به درجه‌ای برسانیم که وقتی از دستیابی به ۲۰میلیون گردشگر در افق ۱۴۰۴ سخن به میان می‌آید، چندان دور از ذهن نباشد.

بی‌شک رویکرد دولت روحانی به امر گردشگری بسیار مثبت بوده است؛ این را از سخنان وی در سفرهای استانی می‌توان دریافت اما عملی نشدن برخی دستورات رئیس‌جمهوری در خصوص تدوین برنامه جامع گردشگری از سوی مسوولان ذی‌ربط نشان می‌دهد دغدغه فعالان این حوزه درخصوص لزوم عملی شدن این سخنان بسیار بجا و منطقی است.